Bbs:V0.3.0 Concept Ontwerp Beeldbeschikbaarheid: verschil tussen versies
(Paginahistorie en release notes geupdate) |
|||
| (2 tussenliggende versies door een andere gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | {{IssueBox|Dit Functioneel Ontwerp is nog een conceptversie. De definitieve versie kan afwijken van wat er in dit FO beschreven is}} | + | {{IssueBox|Dit Functioneel Ontwerp (FO) is nog een conceptversie. De definitieve versie kan afwijken van wat er in dit FO beschreven is. Aan dit FO kunnen geen rechten worden ontleend. Dit FO is geldig tot 30 september 2022.}} |
__NUMBEREDHEADINGS__ | __NUMBEREDHEADINGS__ | ||
| Regel 6: | Regel 6: | ||
=Inleiding= | =Inleiding= | ||
==Algemeen== | ==Algemeen== | ||
| − | Medisch specialistische diagnostiek en behandeling bij een patiënt vindt steeds vaker verspreid over verschillende ziekenhuizen plaats. Hierbij kunnen | + | Medisch specialistische diagnostiek en behandeling bij een patiënt vindt steeds vaker verspreid over verschillende ziekenhuizen plaats. Hierbij kunnen radiologische onderzoeken uit zorginstellingen waar de patiënt is geweest relevant zijn voor een radioloog of behandelend arts in de volgende zorginstelling. Tijdige, volledige en betrouwbare beschikbaarheid van relevant, eerder uitgevoerd radiologisch onderzoek vergroot de kwaliteit van zorg inhoudelijk en in doorlooptijd. Deze informatiestandaard beschrijft de informatiebehoefte van de functionele eisen voor de tijdlijn van in Nederland uitgevoerde radiologische onderzoeken. Deze zogenoemde “tijdlijn radiologische onderzoeken” is door de Nederlandse Vereniging voor Radiologie (NVvR) beschreven in de functionele vereisten voor de landelijke beschikbaarheid radiologische onderzoeken<ref name="Functionele eisen">[https://www.radiologen.nl/secties/techniek/documenten/landelijke-beschikbaarheid-radiologische-beelden-voor-zorgverlener-en Landelijke beschikbaarheid radiologische beelden voor zorgverlener en patiënt: functionele vereisten]</ref>. |
Het functioneel ontwerp (FO) beschrijft voor alle uitwisselscenario's (in dit document use cases genoemd) uit de informatiestandaard de transacties, transactiegroepen, de systemen, de systeemrollen en de bedrijfsrollen van zorgverleners of patiënten. Daarvoor worden de eisen gegeven voor het raadplegen en beschikbaarstellen van gegevens. | Het functioneel ontwerp (FO) beschrijft voor alle uitwisselscenario's (in dit document use cases genoemd) uit de informatiestandaard de transacties, transactiegroepen, de systemen, de systeemrollen en de bedrijfsrollen van zorgverleners of patiënten. Daarvoor worden de eisen gegeven voor het raadplegen en beschikbaarstellen van gegevens. | ||
In hoofdstuk 2 wordt verder ingegaan op wat een use case inhoudt. Per use case zijn de nadere details beschreven. | In hoofdstuk 2 wordt verder ingegaan op wat een use case inhoudt. Per use case zijn de nadere details beschreven. | ||
| − | Voor meer informatie over informatiestandaarden en hoe deze worden ontwikkeld, zie de [https://www.nictiz.nl/standaardisatie/informatiestandaarden Nictiz webpagina voor informatiestandaarden]. Voor de verklaring van de begrippen die voorkomen in het FO wordt verwezen naar het [https://www.nictiz.nl/standaardisatie/overzichten/begrippen | + | Voor meer informatie over informatiestandaarden en hoe deze worden ontwikkeld, zie de [https://www.nictiz.nl/standaardisatie/informatiestandaarden Nictiz webpagina voor informatiestandaarden]. Voor de verklaring van de begrippen die voorkomen in het FO wordt verwezen naar het [https://www.nictiz.nl/standaardisatie/overzichten/begrippen begrippenoverzicht op de Nictiz website]. |
Deze eerste versie van de informatiestandaard Beeldbeschikbaarheid heeft betrekking op het beschikbaar stellen en raadplegen van radiologische beelden en verslagen. De ambitie is om in de nabije toekomst de scope uit te breiden naar niet-radiologische beelden en verslagen. | Deze eerste versie van de informatiestandaard Beeldbeschikbaarheid heeft betrekking op het beschikbaar stellen en raadplegen van radiologische beelden en verslagen. De ambitie is om in de nabije toekomst de scope uit te breiden naar niet-radiologische beelden en verslagen. | ||
| Regel 17: | Regel 17: | ||
==Doelgroep== | ==Doelgroep== | ||
De doelgroep van dit FO bestaat uit: | De doelgroep van dit FO bestaat uit: | ||
| − | * Productmanagers, architecten, ontwerpers, bouwers en testers van XIS- en PACS-leveranciers, regio-organisaties en Nictiz; | + | * Productmanagers, architecten, ontwerpers, bouwers en testers van XIS- en PACS-leveranciers, regio-organisaties, NEN en Nictiz; |
* Vertegenwoordigers van patiënten, radiologen en andere zorgverleners. | * Vertegenwoordigers van patiënten, radiologen en andere zorgverleners. | ||
==Kaders & uitgangspunten== | ==Kaders & uitgangspunten== | ||
===Richtlijn en proces=== | ===Richtlijn en proces=== | ||
| − | Deze informatiestandaard is gebaseerd op | + | Deze informatiestandaard is gebaseerd op de kwaliteitsstandaard<ref name="Kwaliteitsstandaard">[https://www.zorginzicht.nl/kwaliteitsinstrumenten Kwaliteitsstandaard op ZIN (nog niet gepubliseerd)]</ref> en de functionele eisen<ref name="Functionele eisen" /> van de NVvR. |
| + | |||
| + | De kwaliteitsstandaard beschrijft het radiologisch proces als volgt: | ||
De '''behandelend arts''' doet een aanvraag voor radiologisch onderzoek en deze aanvraag wordt | De '''behandelend arts''' doet een aanvraag voor radiologisch onderzoek en deze aanvraag wordt | ||
| Regel 30: | Regel 32: | ||
onderdeel vormt van het radiologisch onderzoek. Dit verslag komt (desgewenst met beelden) | onderdeel vormt van het radiologisch onderzoek. Dit verslag komt (desgewenst met beelden) | ||
beschikbaar voor de '''behandelend arts'''. Dit is het radiologisch zorgproces. | beschikbaar voor de '''behandelend arts'''. Dit is het radiologisch zorgproces. | ||
| + | |||
| + | Om elke processtap goed, veilig en verantwoord te laten plaatsvinden is het voor patiënt, behandelend arts, laborant en radioloog essentieel dat alle eerder intern en/of extern vervaardigde radiologische onderzoeken optimaal geïntegreerd, gelijktijdig en in gelijk format beschikbaar zijn in de eigen werkomgeving. Dit is de tijdlijn radiologische onderzoeken die zowel tot stand komt als wordt gebruikt en aangevuld tijdens het radiologisch zorgproces. | ||
[[Image:Beeldbeschikbaarheid_Procesflow.png|Beeldbeschikbaarheid Procesflow]| Figuur: Beeldbeschikbaarheid Procesflow]] | [[Image:Beeldbeschikbaarheid_Procesflow.png|Beeldbeschikbaarheid Procesflow]| Figuur: Beeldbeschikbaarheid Procesflow]] | ||
| Regel 42: | Regel 46: | ||
===Reikwijdte Informatiestandaard=== | ===Reikwijdte Informatiestandaard=== | ||
| − | De reikwijdte van de informatiestandaard beslaat de functionele beschrijvingen en de dataset voor | + | De reikwijdte van de informatiestandaard beslaat de functionele beschrijvingen en de dataset<ref name="dataset">[https://decor.nictiz.nl/pub/bbs/bbs-html-20220711T133107/dataset.html ART-DECOR Dataset]</ref> voor de gegevensuitwisselingen die voortvloeien uit het raadplegen van externe onderzoeken binnen het radiologisch zorgproces. |
===Infrastructuur=== | ===Infrastructuur=== | ||
| Regel 53: | Regel 57: | ||
===Generieke functies=== | ===Generieke functies=== | ||
| − | + | De volgende generieke functies worden buiten deze informatiestandaard geadresseerd om de implementatie te vereenvoudigen: | |
#Toestemming (van de patiënt) | #Toestemming (van de patiënt) | ||
#Identificatie & authenticatie (van de zorgverlener, zorgaanbieder en de patiënt) | #Identificatie & authenticatie (van de zorgverlener, zorgaanbieder en de patiënt) | ||
| Regel 126: | Regel 130: | ||
[[Image:SystemenSysteemrollen_Raadplegen_Tijdlijn_data.png|Beeldbeschikbaarheid Systemen & Systeemrollen Raadplegen Tijdlijn data]| Figuur: Beeldbeschikbaarheid Systemen & Systeemrollen Raadplegen Tijdlijn data]] | [[Image:SystemenSysteemrollen_Raadplegen_Tijdlijn_data.png|Beeldbeschikbaarheid Systemen & Systeemrollen Raadplegen Tijdlijn data]| Figuur: Beeldbeschikbaarheid Systemen & Systeemrollen Raadplegen Tijdlijn data]] | ||
| − | |||
====Transacties & Transactiegroepen==== | ====Transacties & Transactiegroepen==== | ||
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, een verzameling van transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht) vormt een zogeheten transactiegroep. | Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, een verzameling van transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht) vormt een zogeheten transactiegroep. | ||
| − | Voor de uitwerking van de transacties die tussen de systeemrollen plaatsvinden, zie de technische berichtspecificatie in | + | Voor de uitwerking van de transacties die tussen de systeemrollen plaatsvinden, zie de technische berichtspecificatie in [https://decor.nictiz.nl/pub/bbs/bbs-html-20220711T133107/scenarios.html ART-DECOR]. |
====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen==== | ====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen==== | ||
[[Image:Beeldbeschikbaarheid_RaadplegenTijdlijn_data.png|Beeldbeschikbaarheid Raadplegen Tijdlijn Data]| Figuur: Beeldbeschikbaarheid Raadplegen Tijdlijn Data.png]] | [[Image:Beeldbeschikbaarheid_RaadplegenTijdlijn_data.png|Beeldbeschikbaarheid Raadplegen Tijdlijn Data]| Figuur: Beeldbeschikbaarheid Raadplegen Tijdlijn Data.png]] | ||
| Regel 202: | Regel 205: | ||
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, een verzameling van transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht) vormt een zogeheten transactiegroep. | Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, een verzameling van transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht) vormt een zogeheten transactiegroep. | ||
| − | Voor de uitwerking van de transacties die tussen de systeemrollen plaatsvinden, zie de technische berichtspecificatie in | + | Voor de uitwerking van de transacties die tussen de systeemrollen plaatsvinden, zie de technische berichtspecificatie in [https://decor.nictiz.nl/pub/bbs/bbs-html-20220711T133107/scenarios.html ART-DECOR]. |
====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen==== | ====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen==== | ||
[[Image:Beeldbeschikbaarheid_RaadplegenBeelden.png|Beeldbeschikbaarheid Raadplegen Beelden]| Figuur: Beeldbeschikbaarheid Raadplegen Beelden.png]] | [[Image:Beeldbeschikbaarheid_RaadplegenBeelden.png|Beeldbeschikbaarheid Raadplegen Beelden]| Figuur: Beeldbeschikbaarheid Raadplegen Beelden.png]] | ||
| Regel 214: | Regel 217: | ||
|} | |} | ||
| − | |||
==Use case 3: Raadplegen Verslagen== | ==Use case 3: Raadplegen Verslagen== | ||
===Doel en Relevantie=== | ===Doel en Relevantie=== | ||
| Regel 258: | Regel 260: | ||
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, een verzameling van transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht) vormt een zogeheten transactiegroep. | Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, een verzameling van transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht) vormt een zogeheten transactiegroep. | ||
| − | Voor de uitwerking van de transacties die tussen de systeemrollen plaatsvinden, zie de technische berichtspecificatie in | + | Voor de uitwerking van de transacties die tussen de systeemrollen plaatsvinden, zie de technische berichtspecificatie in [https://decor.nictiz.nl/pub/bbs/bbs-html-20220711T133107/scenarios.html ART-DECOR]. |
====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen==== | ====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen==== | ||
[[Image:Beeldbeschikbaarheid_Raadplegen_verslagen.png|Beeldbeschikbaarheid Raadplegen Verslagen]| Figuur: Beeldbeschikbaarheid Raadplegen Verslagen.png]] | [[Image:Beeldbeschikbaarheid_Raadplegen_verslagen.png|Beeldbeschikbaarheid Raadplegen Verslagen]| Figuur: Beeldbeschikbaarheid Raadplegen Verslagen.png]] | ||
| Regel 269: | Regel 271: | ||
| Beschikbaarstellen verslagen || BBS-VB || PACS || Radioloog | | Beschikbaarstellen verslagen || BBS-VB || PACS || Radioloog | ||
|} | |} | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Use case 4: Sturen Beelden== | ==Use case 4: Sturen Beelden== | ||
| Regel 277: | Regel 276: | ||
===Doel en Relevantie=== | ===Doel en Relevantie=== | ||
Het gebruik van de tijdlijn van beelden en verslagen is leidend voor de gewenste functionaliteit. De volledigheid en compleetheid van de tijdlijn is echter onderhevig aan geldende wet- en regelgeving voor gegevensuitwisseling. Voor het uitwisselen van gegevens via het bevragen van de tijdlijn (pull) is het noodzakelijk dat de patiënt vooraf toestemming heeft gegeven om de beelden op een tijdlijn van een opvragende zorgaanbieder beschikbaar te maken. Wanneer deze toestemming expliciet ontbreekt, kan in sommige gevallen toestemming om gegevens te versturen (pushen) verondersteld worden, waardoor uitwisseling via push wel mogelijk is. Daarnaast kan het mogelijk zijn dat zorgaanbieders nog niet beschikken over de juiste IT-infrastructuur en –applicaties voor het beschikbaar stellen of op kunnen vragen van beelden en verslagen op een tijdlijn. | Het gebruik van de tijdlijn van beelden en verslagen is leidend voor de gewenste functionaliteit. De volledigheid en compleetheid van de tijdlijn is echter onderhevig aan geldende wet- en regelgeving voor gegevensuitwisseling. Voor het uitwisselen van gegevens via het bevragen van de tijdlijn (pull) is het noodzakelijk dat de patiënt vooraf toestemming heeft gegeven om de beelden op een tijdlijn van een opvragende zorgaanbieder beschikbaar te maken. Wanneer deze toestemming expliciet ontbreekt, kan in sommige gevallen toestemming om gegevens te versturen (pushen) verondersteld worden, waardoor uitwisseling via push wel mogelijk is. Daarnaast kan het mogelijk zijn dat zorgaanbieders nog niet beschikken over de juiste IT-infrastructuur en –applicaties voor het beschikbaar stellen of op kunnen vragen van beelden en verslagen op een tijdlijn. | ||
| − | Voor deze casussen beschrijft | + | Voor deze casussen beschrijft de NEN norm Beeldbeschikbaarheid een systeem voor push-uitwisseling. Hiermee kunnen zorgaanbieders die (nog) geen gegevens aan kunnen bieden op of op kunnen vragen via de tijdlijn gegevens actief versturen en kunnen zorgaanbieders in het algemeen beelden versturen op basis van veronderstelde toestemming.<ref name="Norm">[https://www.nen.nl NEN norm Beeldbeschikbaarheid]</ref> |
| + | |||
===Proces en Context (pre- en postproces)=== | ===Proces en Context (pre- en postproces)=== | ||
====Preproces==== | ====Preproces==== | ||
| Regel 312: | Regel 312: | ||
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, een verzameling van transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht) vormt een zogeheten transactiegroep. | Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, een verzameling van transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht) vormt een zogeheten transactiegroep. | ||
| − | Voor de uitwerking van de transacties die tussen de systeemrollen plaatsvinden, zie de technische berichtspecificatie in | + | Voor de uitwerking van de transacties die tussen de systeemrollen plaatsvinden, zie de technische berichtspecificatie in [https://decor.nictiz.nl/pub/bbs/bbs-html-20220711T133107/scenarios.html ART-DECOR]. |
====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen==== | ====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen==== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| Regel 322: | Regel 322: | ||
| Ontvangen Beelden || BBS-BO || PACS/EPD || Radioloog/Behandelend arts | | Ontvangen Beelden || BBS-BO || PACS/EPD || Radioloog/Behandelend arts | ||
|} | |} | ||
| − | |||
| − | |||
==Use case 5: Sturen Verslagen== | ==Use case 5: Sturen Verslagen== | ||
| Regel 364: | Regel 362: | ||
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, een verzameling van transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht) vormt een zogeheten transactiegroep. | Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, een verzameling van transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht) vormt een zogeheten transactiegroep. | ||
| − | Voor de uitwerking van de transacties die tussen de systeemrollen plaatsvinden, zie de technische berichtspecificatie in | + | Voor de uitwerking van de transacties die tussen de systeemrollen plaatsvinden, zie de technische berichtspecificatie in [https://decor.nictiz.nl/pub/bbs/bbs-html-20220711T133107/scenarios.html ART-DECOR]. |
====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen==== | ====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen==== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| Regel 374: | Regel 372: | ||
| Ontvangen Verslagen || BBS-VO || PACS/EPD || Radioloog/Behandelend arts | | Ontvangen Verslagen || BBS-VO || PACS/EPD || Radioloog/Behandelend arts | ||
|} | |} | ||
| − | |||
| − | |||
=Aanvullende informatie= | =Aanvullende informatie= | ||
| Regel 454: | Regel 450: | ||
|- | |- | ||
| style="background-color: white;"| 0.3.0 | | style="background-color: white;"| 0.3.0 | ||
| − | | style="background-color: white;"| | + | | style="background-color: white;"|11 juli 2022 |
| style="background-color: white;"| Eerste conceptversie voor consultatie | | style="background-color: white;"| Eerste conceptversie voor consultatie | ||
|} | |} | ||
Huidige versie van 11 okt 2022 om 15:32
|
|
Dit Functioneel Ontwerp (FO) is nog een conceptversie. De definitieve versie kan afwijken van wat er in dit FO beschreven is. Aan dit FO kunnen geen rechten worden ontleend. Dit FO is geldig tot 30 september 2022. |
1 Inleiding
1.1 Algemeen
Medisch specialistische diagnostiek en behandeling bij een patiënt vindt steeds vaker verspreid over verschillende ziekenhuizen plaats. Hierbij kunnen radiologische onderzoeken uit zorginstellingen waar de patiënt is geweest relevant zijn voor een radioloog of behandelend arts in de volgende zorginstelling. Tijdige, volledige en betrouwbare beschikbaarheid van relevant, eerder uitgevoerd radiologisch onderzoek vergroot de kwaliteit van zorg inhoudelijk en in doorlooptijd. Deze informatiestandaard beschrijft de informatiebehoefte van de functionele eisen voor de tijdlijn van in Nederland uitgevoerde radiologische onderzoeken. Deze zogenoemde “tijdlijn radiologische onderzoeken” is door de Nederlandse Vereniging voor Radiologie (NVvR) beschreven in de functionele vereisten voor de landelijke beschikbaarheid radiologische onderzoeken[1].
Het functioneel ontwerp (FO) beschrijft voor alle uitwisselscenario's (in dit document use cases genoemd) uit de informatiestandaard de transacties, transactiegroepen, de systemen, de systeemrollen en de bedrijfsrollen van zorgverleners of patiënten. Daarvoor worden de eisen gegeven voor het raadplegen en beschikbaarstellen van gegevens. In hoofdstuk 2 wordt verder ingegaan op wat een use case inhoudt. Per use case zijn de nadere details beschreven.
Voor meer informatie over informatiestandaarden en hoe deze worden ontwikkeld, zie de Nictiz webpagina voor informatiestandaarden. Voor de verklaring van de begrippen die voorkomen in het FO wordt verwezen naar het begrippenoverzicht op de Nictiz website.
Deze eerste versie van de informatiestandaard Beeldbeschikbaarheid heeft betrekking op het beschikbaar stellen en raadplegen van radiologische beelden en verslagen. De ambitie is om in de nabije toekomst de scope uit te breiden naar niet-radiologische beelden en verslagen.
1.2 Doelgroep
De doelgroep van dit FO bestaat uit:
- Productmanagers, architecten, ontwerpers, bouwers en testers van XIS- en PACS-leveranciers, regio-organisaties, NEN en Nictiz;
- Vertegenwoordigers van patiënten, radiologen en andere zorgverleners.
1.3 Kaders & uitgangspunten
1.3.1 Richtlijn en proces
Deze informatiestandaard is gebaseerd op de kwaliteitsstandaard[2] en de functionele eisen[1] van de NVvR.
De kwaliteitsstandaard beschrijft het radiologisch proces als volgt:
De behandelend arts doet een aanvraag voor radiologisch onderzoek en deze aanvraag wordt beoordeeld. De laborant ontvangt de patiënt en zorgt dat de radiologische beelden op de juiste wijze worden gemaakt. De radioloog beoordeelt de beelden en stelt een diagnose en/of bepaalt het verloop van een ziekte en/of behandeling op basis van interpretatie van radiologisch onderzoek en vergelijking van dat onderzoek met voorgaande radiologische onderzoeken. De bevindingen, conclusies en aanbevelingen legt de radioloog vast in een radiologisch verslag, dat een integraal onderdeel vormt van het radiologisch onderzoek. Dit verslag komt (desgewenst met beelden) beschikbaar voor de behandelend arts. Dit is het radiologisch zorgproces.
Om elke processtap goed, veilig en verantwoord te laten plaatsvinden is het voor patiënt, behandelend arts, laborant en radioloog essentieel dat alle eerder intern en/of extern vervaardigde radiologische onderzoeken optimaal geïntegreerd, gelijktijdig en in gelijk format beschikbaar zijn in de eigen werkomgeving. Dit is de tijdlijn radiologische onderzoeken die zowel tot stand komt als wordt gebruikt en aangevuld tijdens het radiologisch zorgproces.
1.3.1.1 Performance en snelheid bij spoed
De snelheid van beschikbaarheid van een beeld met verslag uit de tijdlijn dient vergelijkbaar te zijn met de huidige prestaties binnen een ziekenhuis.
Bij een spoedverwijzing is de maximale wachttijd voor de 2e lijns/medisch specialistische zorg 90-95% binnen 15 minuten en 100% binnen 30 minuten.[2]
Verduidelijking nodig van NVvR: Wat zijn de performance eisen t.a.v. technische beschikbaarheid van beeld en verslag voor electieve en voor spoed zorg?
1.3.2 Reikwijdte Informatiestandaard
De reikwijdte van de informatiestandaard beslaat de functionele beschrijvingen en de dataset[3] voor de gegevensuitwisselingen die voortvloeien uit het raadplegen van externe onderzoeken binnen het radiologisch zorgproces.
1.3.3 Infrastructuur
De specificaties van de infrastructuur vallen buiten de scope van deze informatiestandaard.
1.3.4 Inzet zibs en doorontwikkeling
Voor de ontwikkeling van deze informatiestandaard is het uitgangspunt om zoveel mogelijk bestaande zorginformatiebouwstenen (zibs) te implementeren en aan te vullen naar behoefte. De intentie van zibs is het implementeren van herbruikbare bouwstenen voor eenmalig vastlegging en meervoudig gebruik. Zibs zijn dan ook bouwstenen in veel andere verzamelingen dan Beeldbeschikbaarheid. Deze andere verzamelingen zijn deels al in ontwikkeling (in de BgZ, Oncologie, Geboortezorg etc.). Daarnaast zullen zibs ook de basis zijn van onderzoek en kwaliteitsverantwoording. De te implementeren zibs zullen dus ook bouwstenen zijn voor deze andere processen. Tegelijk kunnen deze bouwstenen die gebruikt worden in andere standaarden ook in deze informatiestandaard gebruikt worden.
Daarom dienen de zibs zodanig in de systemen geïmplementeerd te worden, dat hergebruik voor andere doeleinden dan Beeldbeschikbaarheid gefaciliteerd wordt. Doel is hergebruik op alle gebieden van de zorg, niet alleen implementatie van Beeldbeschikbaarheid. De informatiestandaard Beeldbeschikbaarheid kan gebruik buiten Beeldbeschikbaarheid niet specificeren of kwalificeren, maar gebruik buiten de scope van Beeldbeschikbaarheid is wel het doel.
1.3.5 Generieke functies
De volgende generieke functies worden buiten deze informatiestandaard geadresseerd om de implementatie te vereenvoudigen:
- Toestemming (van de patiënt)
- Identificatie & authenticatie (van de zorgverlener, zorgaanbieder en de patiënt)
- Lokalisatie (vindbaarheid van patiëntgegevens)
1.4 Kwalificatie
Op basis van dit FO en de daarbij behorende dataset wordt een kwalificatiescript opgesteld. Het opstellen van kwalificatiescripts valt buiten de scope van dit FO. Voor meer informatie zie de websitepagina over Nictiz kwalificaties.
2 Use Cases
2.1 Algemeen
Een use case is een specifieke beschrijving van een praktijksituatie in de zorg waarbij voor een concrete situatie het uitwisselen van informatie wordt beschreven aan de hand van actoren (mensen, systemen) en transacties (welke informatie wordt wanneer uitgewisseld). Een use case is een beschrijving van een stap in het zorgproces waarbij de informatiebehoefte in die stap beschreven wordt. Een informatiestandaard kan bestaan uit één of meerdere use cases. Iedere use case koppelt met een scenario in ART-DECOR. Wanneer verschillende use cases gebruik maken van hetzelfde scenario kan een andere indeling gewenst zijn, bijvoorbeeld op basis van proces. In dit FO wordt elke use case geanalyseerd en uitgewerkt.
De informatiestandaard Beeldbeschikbaarheid voorziet in het raadplegen van de tijdlijn, beelden en verslagen en kent drie use cases:
- Radioloog/Behandelend arts raadpleegt tijdlijn data
- Radioloog/Behandelend arts raadpleegt beelden
- Radioloog/Behandelend arts raadpleegt verslagen
Deze use cases worden in de volgende paragrafen individueel beschreven.
De beelden en verslagen die toebehoren aan hetzelfde onderzoek moeten te allen tijde onder hetzelfde onderzoek getoond worden.
2.2 Use case 1: Raadplegen Tijdlijn Data
2.2.1 Doel en Relevantie
Door de "tijdlijn radiologische onderzoeken" te raadplegen in de eigen werkomgeving krijgt de radioloog / behandelend arts inzicht in eerder uitgevoerde radiologische onderzoeken van de patiënt.
2.2.1.1 Patient journey
(obv "Reguliere verwijzing in Kwaliteitsstandaard")
Patiënt X met een bekende voorgeschiedenis meldt zich bij de huisarts met aanhoudende vermoeidheidsklachten. Op basis van haar anamnese en lichamelijk onderzoek besluit de huisarts een aantal bloedonderzoeken aan te vragen en een röntgenfoto van de longen van patiënt X in ziekenhuis A.
De huisarts bespreekt de uitslagen van de onderzoeken met patiënt X. De bloedwaarden zijn normaal, maar in het verslag van de radioloog in ziekenhuis A staat dat er wat op de thoraxfoto is gezien, en dat nader onderzoek moet worden overwogen. De huisarts stelt een verwijzing voor naar de longarts. Gezien de wachttijden kiest patiënt X niet voor ziekenhuis A maar voor ziekenhuis B.
Longarts B in ziekenhuis B ontvangt patiënt X op haar spreekuur. Ze luistert naar de klachten van de patiënt en leest de uitslagen van eerder uitgevoerde onderzoeken. Ook raadpleegt zij de tijdlijn radiologische onderzoeken.
2.2.2 Proces en Context (pre- en postproces)
2.2.2.1 Preproces
- De radioloog / behandelend arts heeft een behandelrelatie met de patiënt.
- De radioloog / behandelend arts wil eerder uitgevoerde radiologische onderzoeken betrekken om tot een beter en vollediger oordeel, verslag en advies te komen, dan zonder het geval zou zijn.
2.2.2.2 Proces
- De radioloog / behandelend arts raadpleegt de "tijdlijn radiologische onderzoeken"
2.2.2.3 Postproces
- De radioloog / behandelend arts krijgt de tijdlijn beschikbaar in zijn eigen werkomgeving als onderdeel van zijn workflow en geïntegreerd in het lokale patiëntendossier (EPD) én in het beeldendossier van de patiënt (PACS).
- De radioloog / behandelend arts ziet alle intern en extern uitgevoerde radiologisch onderzoeken eenmalig in de tijdlijn.
- De radioloog / behandelend arts kan de beelden en verslagen van de getoonde onderzoeken raadplegen.
2.2.3 Bedrijfsrollen en UML activity diagram
| Bedrijfsrol (actor) | Beschrijving bedrijfsrol |
|---|---|
| Radioloog | Stelt tijdlijn data beschikbaar |
| Radioloog / Behandelend arts | Raadpleegt tijdlijn data |
2.2.4 Informatieoverdracht
2.2.4.1 Systemen & Systeemrollen
Systemen:
- PACS/EPD van de raadplegende organisatie
- PACS van de beschikbaarstellende, producerende organisatie
Systeemrollen:
- Raadplegend Systeem EPD / PACS
- TijdlijnDataRaadplegendSysteem (BBS-TDR)
- Beschikbaarstellend systeem PACS (producerende organisatie)
- TijdlijnDataBeschikbaarstellendSysteem (BBS-TDB)
2.2.4.2 Transacties & Transactiegroepen
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, een verzameling van transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht) vormt een zogeheten transactiegroep.
Voor de uitwerking van de transacties die tussen de systeemrollen plaatsvinden, zie de technische berichtspecificatie in ART-DECOR.
2.2.4.3 Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen
| Transactiegroep | Transacties | Systeemrol | Systeem | Bedrijfsrol |
|---|---|---|---|---|
| Raadplegen tijdlijn data | Raadplegen tijdlijn data | BBS-TDR | PACS/EPD | Radioloog/Behandelend arts |
| Beschikbaarstellen tijdlijn data | BBS-TDB | PACS | Radioloog |
2.3 Use case 2: Raadplegen Beelden
2.3.1 Doel en Relevantie
In de tijdlijn radiologische onderzoeken raadpleegt de radioloog / behandelend arts relevante beelden om tot een beter en vollediger oordeel, verslag en advies te komen, dan zonder het geval zou zijn.
2.3.1.1 Patient journey
(vervolg op Use case 1)
Longarts B raadpleegt de tijdlijn radiologische onderzoeken en haalt het onderzoek uit ziekenhuis A op. Samen met de patiënt bekijkt ze de thoraxfoto uit ziekenhuis A en wat radioloog A daarop heeft gezien. Ze besluit tot het aanvragen van een CT thorax om beter te bepalen wat er in de longen zit, en wat kan worden uitgesloten.
Radioloog B in ziekenhuis B beoordeelt de CT thorax die van patiënt X is gemaakt, raadpleegt de tijdlijn radiologische onderzoeken, ziet dat in ziekenhuis A recent een thoraxfoto is gemaakt en dat haar analyse en conclusie in het verlengde liggen van wat radioloog A heeft opgenomen in het verslag. Ze maakt het verslag van de CT thorax met haar bevindingen voor longarts B.
Op basis van al het aanvullend onderzoek stelt longarts B een diagnose en wordt besloten tot een behandeling met radiotherapeutische bestraling. Patiënt X wordt hiervoor verwezen naar radiotherapeutisch instituut C. In radiotherapeutisch instituut C raadpleegt radiotherapeut C de tijdlijn radiologische onderzoeken. Zij maakt gebruik van de CT thorax van ziekenhuis B om de planning van de bestraling te maken. Patiënt X ondergaat in een aantal sessies een behandeling.
Patiënt X voelt zich na een periode van herstel veel beter en is voor een controle-afspraak bij longarts B. Op basis van lichamelijk onderzoek besluit de longarts nog wel een controlefoto te laten maken. Radioloog B beoordeelt de nieuwe thoraxfoto in ziekenhuis B en vergelijkt deze met de eerdere thoraxfoto in ziekenhuis A. Ze stelt vast dat de eerder waargenomen afwijkingen zijn verdwenen. Patiënt X wordt ontslagen uit behandeling.
2.3.2 Proces en Context (pre- en postproces)
2.3.2.1 Preproces
- Use case 1
- De radioloog / behandelend arts ziet op de tijdlijn een eerder onderzoek waarvan hij de beelden wil raadplegen.
2.3.2.2 Proces
- De radioloog / behandelend arts raadpleegt de beelden.
2.3.2.3 Postproces
- De radioloog / behandelend arts ziet de opgehaalde beelden in zijn eigen werkomgeving.
2.3.3 Bedrijfsrollen en UML activity diagram
| Bedrijfsrol (actor) | Beschrijving bedrijfsrol |
|---|---|
| Radioloog | Stelt beelden beschikbaar |
| Radioloog / Behandelend arts | Raadpleegt beelden |
2.3.4 Informatieoverdracht
2.3.4.1 Systemen & Systeemrollen
Systemen:
- PACS/EPD van de raadplegende organisatie
- PACS van de beschikbaarstellende, producerende organisatie
Systeemrollen:
- Raadplegend Systeem EPD / PACS
- BeeldRaadplegendSysteem (BBS-BR)
- Beschikbaarstellend systeem PACS (producerende organisatie)
- BeeldBeschikbaarstellendSysteem (BBS-BB)
2.3.4.2 Transacties & Transactiegroepen
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, een verzameling van transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht) vormt een zogeheten transactiegroep.
Voor de uitwerking van de transacties die tussen de systeemrollen plaatsvinden, zie de technische berichtspecificatie in ART-DECOR.
2.3.4.3 Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen
| Transactiegroep | Transacties | Systeemrol | Systeem | Bedrijfsrol |
|---|---|---|---|---|
| Raadplegen Beelden | Raadplegen beelden | BBS-BR | PACS/EPD | Radioloog/Behandelend arts |
| Beschikbaarstellen beelden | BBS-BB | PACS | Radioloog |
2.4 Use case 3: Raadplegen Verslagen
2.4.1 Doel en Relevantie
In de tijdlijn radiologische onderzoeken raadpleegt de radioloog / behandelend arts relevante verslagen om tot een beter en vollediger oordeel, verslag en advies te komen, dan zonder het geval zou zijn.
2.4.2 Proces en Context (pre- en postproces)
2.4.2.1 Preproces
- Use case 1
- De radioloog / behandelend arts ziet op de tijdlijn een eerder onderzoek waarvan hij een verslag wil raadplegen.
2.4.2.2 Proces
- De radioloog / behandelend arts raadpleegt het verslag.
2.4.2.3 Postproces
- De radioloog / behandelend arts ziet het geraadpleegde verslag in de eigen werkomgeving in eigen formaat.
2.4.3 Bedrijfsrollen en UML activity diagram
| Bedrijfsrol (actor) | Beschrijving bedrijfsrol |
|---|---|
| Radioloog | Stelt verslag beschikbaar |
| Radioloog / Behandelend arts | Raadpleegt verslag |
2.4.4 Informatieoverdracht
2.4.4.1 Systemen & Systeemrollen
Systemen:
- PACS/EPD van de raadplegende organisatie
- PACS van de beschikbaarstellende, producerende organisatie
Systeemrollen:
- Raadplegend Systeem EPD / PACS
- VerslagRaadplegendSysteem (BBS-VR)
- Beschikbaarstellend systeem PACS (producerende organisatie)
- VerslagBeschikbaarstellendSysteem (BBS-VB)
2.4.4.2 Transacties & Transactiegroepen
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, een verzameling van transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht) vormt een zogeheten transactiegroep.
Voor de uitwerking van de transacties die tussen de systeemrollen plaatsvinden, zie de technische berichtspecificatie in ART-DECOR.
2.4.4.3 Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen
| Transactiegroep | Transacties | Systeemrol | Systeem | Bedrijfsrol |
|---|---|---|---|---|
| Raadplegen Verslagen | Raadplegen verslagen | BBS-VR | PACS/EPD | Radioloog/Behandelend arts |
| Beschikbaarstellen verslagen | BBS-VB | PACS | Radioloog |
2.5 Use case 4: Sturen Beelden
|
|
Use case PUSH wordt beschreven in NEN norm maar is nog niet opgenomen in kwaliteitsstandaard. Zo lang deze use case geen onderdeel is van de kwaliteitsstandaard kan deze ook geen onderdeel zijn van de informatiestandaard. |
2.5.1 Doel en Relevantie
Het gebruik van de tijdlijn van beelden en verslagen is leidend voor de gewenste functionaliteit. De volledigheid en compleetheid van de tijdlijn is echter onderhevig aan geldende wet- en regelgeving voor gegevensuitwisseling. Voor het uitwisselen van gegevens via het bevragen van de tijdlijn (pull) is het noodzakelijk dat de patiënt vooraf toestemming heeft gegeven om de beelden op een tijdlijn van een opvragende zorgaanbieder beschikbaar te maken. Wanneer deze toestemming expliciet ontbreekt, kan in sommige gevallen toestemming om gegevens te versturen (pushen) verondersteld worden, waardoor uitwisseling via push wel mogelijk is. Daarnaast kan het mogelijk zijn dat zorgaanbieders nog niet beschikken over de juiste IT-infrastructuur en –applicaties voor het beschikbaar stellen of op kunnen vragen van beelden en verslagen op een tijdlijn. Voor deze casussen beschrijft de NEN norm Beeldbeschikbaarheid een systeem voor push-uitwisseling. Hiermee kunnen zorgaanbieders die (nog) geen gegevens aan kunnen bieden op of op kunnen vragen via de tijdlijn gegevens actief versturen en kunnen zorgaanbieders in het algemeen beelden versturen op basis van veronderstelde toestemming.[4]
2.5.2 Proces en Context (pre- en postproces)
2.5.2.1 Preproces
2.5.2.2 Proces
2.5.2.3 Postproces
2.5.3 Bedrijfsrollen en UML activity diagram
| Bedrijfsrol (actor) | Beschrijving bedrijfsrol |
|---|---|
| Radioloog / Behandelend arts | Stuurt beelden |
| Radioloog | Ontvangt beelden |
2.5.4 Informatieoverdracht
2.5.4.1 Systemen & Systeemrollen
Systemen:
- PACS van de sturende, producerende organisatie
- PACS/EPD van de ontvangende organisatie
Systeemrollen:
- Sturend systeem PACS (producerende organisatie)
- BeeldSturendSysteem (BBS-BS)
- Ontvangend Systeem EPD / PACS
- BeeldOntvangendSysteem (BBS-BO)
2.5.4.2 Transacties & Transactiegroepen
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, een verzameling van transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht) vormt een zogeheten transactiegroep.
Voor de uitwerking van de transacties die tussen de systeemrollen plaatsvinden, zie de technische berichtspecificatie in ART-DECOR.
2.5.4.3 Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen
| Transactiegroep | Transacties | Systeemrol | Systeem | Bedrijfsrol |
|---|---|---|---|---|
| Sturen Beelden | Sturen beelden | BBS-BS | PACS | Radioloog |
| Ontvangen Beelden | BBS-BO | PACS/EPD | Radioloog/Behandelend arts |
2.6 Use case 5: Sturen Verslagen
|
|
Use case PUSH wordt beschreven in NEN norm maar is nog niet opgenomen in kwaliteitsstandaard. Zo lang deze use case geen onderdeel is van de kwaliteitsstandaard kan deze ook geen onderdeel zijn van de informatiestandaard. |
2.6.1 Doel en Relevantie
Het gebruik van de tijdlijn van beelden en verslagen is leidend voor de gewenste functionaliteit. De volledigheid en compleetheid van de tijdlijn is echter onderhevig aan geldende wet- en regelgeving voor gegevensuitwisseling. Voor het uitwisselen van gegevens via het bevragen van de tijdlijn (pull) is het noodzakelijk dat de patiënt vooraf toestemming heeft gegeven om de beelden op een tijdlijn van een opvragende zorgaanbieder beschikbaar te maken. Wanneer deze toestemming expliciet ontbreekt, kan in sommige gevallen toestemming om gegevens te versturen (pushen) verondersteld worden, waardoor uitwisseling via push wel mogelijk is. Daarnaast kan het mogelijk zijn dat zorgaanbieders nog niet beschikken over de juiste IT-infrastructuur en –applicaties voor het beschikbaar stellen of op kunnen vragen van beelden en verslagen op een tijdlijn. Voor deze casussen beschrijft deze norm een systeem voor push-uitwisseling. Hiermee kunnen zorgaanbieders die (nog) geen gegevens aan kunnen bieden op of op kunnen vragen via de tijdlijn gegevens actief versturen en kunnen zorgaanbieders in het algemeen beelden versturen op basis van veronderstelde toestemming.[4]
2.6.2 Proces en Context (pre- en postproces)
2.6.2.1 Preproces
2.6.2.2 Proces
2.6.2.3 Postproces
2.6.3 Bedrijfsrollen en UML activity diagram
| Bedrijfsrol (actor) | Beschrijving bedrijfsrol |
|---|---|
| Radioloog / Behandelend arts | Stuurt verslagen |
| Radioloog | Ontvangt verslagen |
2.6.4 Informatieoverdracht
2.6.4.1 Systemen & Systeemrollen
Systemen:
- PACS van de sturende, producerende organisatie
- PACS/EPD van de ontvangende organisatie
Systeemrollen:
- Sturend systeem PACS (producerende organisatie)
- VerslagSturendSysteem (BBS-BS)
- Ontvangend Systeem EPD / PACS
- VerslagOntvangendSysteem (BBS-BO)
2.6.4.2 Transacties & Transactiegroepen
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, een verzameling van transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht) vormt een zogeheten transactiegroep.
Voor de uitwerking van de transacties die tussen de systeemrollen plaatsvinden, zie de technische berichtspecificatie in ART-DECOR.
2.6.4.3 Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen
| Transactiegroep | Transacties | Systeemrol | Systeem | Bedrijfsrol |
|---|---|---|---|---|
| Sturen Verslagen | Sturen Verslagen | BBS-VS | PACS | Radioloog |
| Ontvangen Verslagen | BBS-VO | PACS/EPD | Radioloog/Behandelend arts |
3 Aanvullende informatie
3.1 Aanwijzingen/eisen voor functionaliteit van systemen
3.1.1 Eenheid van taal
Voor de eenheid van taal wordt zo veel mogelijk SNOMED gebruikt.
3.1.2 IHE-standaard
De informatie-uitwisseling en workflow is gebaseerd op de Integrating the Healthcare Enterprise (IHE) standaard.
3.1.3 Informatie koppeling beeld en verslag
Beelden en verslagen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden[2]. Op de informatielaag wordt deze koppeling gerepresenteerd door de relatie tussen verslag en onderzoek: een onderzoek met de status “Afgerond” of “Gewijzigd” moet altijd een verslag bevatten. Voor spoedzorg kunnen beelden ook beschikbaar worden gesteld voor het onderzoek verslagen is. Op de applicatielaag zijn beeld, verslag en onderzoek gekoppeld door middel van een unieke ID (binnen de radiologie het accession number).
3.2 Begrippenlijst
| Begrip | Omschrijving |
|---|---|
| ART-DECOR | internationaal platform voor het ontwikkelen, vastleggen en beheren van informatiestandaarden voor de zorg. |
| EPD | Elektronisch Patiënten Dossier |
| FO | Functioneel Ontwerp |
| IHE | Integrating the Healthcare Enterprise |
| NEN | NEderlandse Norm |
| NVvR | Nederlandse Vereniging voor Radiologie |
| PACS | Picture Archiving and Communication System |
| TO | Technisch Ontwerp |
| IHE XDS-i.b | IHE Cross-enterprise Document Sharing for Imaging |
| zibs | Zorginformatiebouwstenen |
| Zorgverlener | Zorgverleners zijn alle personen die een behandelrelatie met een patiënt kunnen hebben. |
4 Release notes
| Auteur(s) | Titel | Versie | Datum | Bron | Organisatie |
|---|---|---|---|---|---|
| Wai-Lam Wong en Anne van der Kant | Concept Ontwerp Beelduitwisseling | 0.3.0 | 7 juli 2022 | Eerste conceptversie voor consultatie | Nictiz |
5 Paginahistorie
| Versie | Datum | Omschrijving |
|---|---|---|
| 0.3.0 | 11 juli 2022 | Eerste conceptversie voor consultatie |