Gebz:V3.2 Ontwerpen

Inleiding

Algemeen

Deze pagina beschrijft het functioneel ontwerp voor de informatiestandaard PWD versie 3.2. Het beschrijft voor alle scenario's (in dit document use cases genoemd) uit de informatiestandaard de transacties, transactiegroepen, de systemen, de systeemrollen en de bedrijfsrollen van zorgverleners of patiënten. Daarvoor worden de eisen gegeven voor het sturen of ontvangen van gegevens. In hoofdstuk 2 wordt verder ingegaan op wat een use case inhoudt. Per use case zijn de nadere details beschreven. Voor meer informatie over informatiestandaarden en hoe deze worden ontwikkeld, zie de Nictiz webpagina voor informatiestandaarden. Voor de verklaring van de begrippen die voorkomen in het functioneel ontwerp wordt verwezen naar het begrippenoverzicht op de Nictiz website.

Doelgroep

De doelgroepen van dit functionele ontwerp zijn: DIT WAS IN EEN HANDLEIDING ZO OPGENOMEN. DE VRAAG SI OF DIT NIET TE UITGEBREID IS. KAN OOK WEER VRAGEN OPROEPEN DIE WE NIET WILLEN HEBBEN. IK ZIE DIT OP ANDERE FO'S VEEL KORTER TERUG KOMEN, MN ZONDER UITLEG.

• Zorgverleners en medewerkers (gebruikers) in de geboortezorg die het PWD gebruiken.
• Zorgaanbieders in de perinatale zorgketen.
• XIS-leveranciers van zowel zorgverleners/ zorgaanbieders en patient/ PGO.
• Koepelorganisaties van zorginstellingen, beroepsverenigingen van zorgverleners en belangenverenigingen van cliënten.
• Implementers, projectleiders, architecten etc.

Kaders & uitgangspunten

Reikwijdte Informatiestandaard

De reikwijdte van de informatiestandaard beslaat de functionele beschrijvingen en de dataset voor alle gegevensuitwisselingen binnen één of meerdere zorgprocessen in de geboortezorg.

Kwalificatie

Op basis van dit FO en de daarbij behorende dataset wordt een kwalificatiescript opgesteld. Het opstellen van kwalificatiescripts valt buiten de scope van dit FO. Voor meer informatie zie de websitepagina over Nictiz kwalificaties

Use case(s)

Een use case is een specifieke beschrijving van een praktijksituatie in de geboortezorg waarbij voor een concrete situatie het uitwisselen van informatie wordt beschreven aan de hand van actoren (mensen, systemen) en transacties (welke informatie wordt wanneer uitgewisseld). Een use case is een verbijzondering van een specifiek onderdeel van het zorgproces in de geboortezorg. De PWD informatiestandaard bestaat uit meerdere use cases. Iedere use case koppelt met een scenario in ART-DECOR. Wanneer verschillende use cases gebruik maken van hetzelfde scenario kan een andere indeling gewenst zijn, bijvoorbeeld op basis van proces. In dit FO wordt elke use case geanalyseerd en uitgewerkt.

Algemeen

In de geboortezorg is sprake van meerdere use cases. Deze use cases zijn afgestemd met de gebruikers zowel cliënten als zorgverleners. Een samenvatting van de use cases wordt getoond in onderstaand figuur. <figuur nog invoegen>

Aanvullende informatie

In dit deel van het FO wordt een opsomming gegeven van de zorginformatiemodellen, zibs, die in de dataset worden gebruikt. Een belangrijke afspraak is dat zibs uit publicatie 2017 worden gebruikt, omdat bij start van ontwikkeling van de dataset dit de vingerende dataset was en er hiervoor FHIR profielen zijn ontwikkeld. Echter, in publicatie 2020 zijn zibs of waardelijsten beschikbaar die mede gebaseerd zijn op commentaar uit de Expertgroep Eenheid van Taal geboortezorg. Een aantal van deze zibs worden gebruikt in dataset 3.2. Bij een zib zal een beschrijving worden gegeven hoe de zib moet worden gebruikt in de systemen en uit welke publicatie de zib en/of waardelijsten komen.

Aanwijzingen / eisen voor functionaliteit van systemen per zib

Hieronder een overzicht van zibs die in de dataset versie 3.2 worden gebruikt. Per zib wordt een beschrijving gegeven hoe deze in de geboortezorg gebruikt wordt en welke functionele eisen aan de systemen worden gesteld. De indeling van de zibs publicaties wordt voor het overzicht gebruikt.

Administratief

Betaler (2017)

De zib Betaler specificeert het concept Betaler. Betalers zijn organisaties of individuen die betalen voor de aan de patiënt geleverde zorg. Deze organisaties of individuen kunnen zijn: instellingen of personen die financieel garant staan of verantwoordelijk zijn voor de patiënt (zoals ouders van minderjarigen), organisaties met directe financiële verantwoordelijkheid, combinaties van deze of de patiënt zelf. Het vastleggen van de gegevens van de betalende instanties en personen dient om betaling van de kosten van de geleverde zorg te vereenvoudigen en op voorhand inzicht te verkrijgen hoe deze kosten betaald gaan worden, zeker waar het gaat om niet verzekerde zorg. Gegevens over betaler zijn nieuw in de geboortezorg dataset 3.2. Het is geïntroduceerd door de kraamzorg, maar relevant voor alle partijen in de geboortezorg.

1. Functionele eis: Zorgverleners moeten deze gegevens in hun systemen vast kunnen leggen waarna desgewenst deze gegevens gedeeld kunnen worden in de keten geboortezorg.

Noot: Het is voor te stellen dat werkprocessen in de diverse betrokken zorginstellingen verschillend zijn, waardoor gegevens met betrekking tot betaler verschillend kan worden verwerkt.

Contactpersoon (2017)

De zib Contactpersoon is een specificatie van een contactpersoon van de patiënt. Een contactpersoon is een persoon anders dan zorgverleners, die betrokken zijn bij de zorg voor de patiënt, zoals familieleden, mantelzorgers, geestelijke verzorgers, voogden en wettelijk vertegenwoordigers. Het doel is het vastleggen van de relevante gegevens ten behoeve van identificatie van de contactpersonen. In de geboortezorg is de partner van de vrouw een contactpersoon. Bij relatie kan de zorgverlener aangeven of het bijvoorbeeld gaat om partner van de vrouw of echtgenoot van de vrouw. Bij rol kan dan worden aangegeven dat het gaat om eerste contactpersoon. De waardelijsten bij Relatie en Rol worden gebruikt, maar niet elke waarde is relevant in de geboortezorg.

Patiënt (2017)

De zib Patiënt specificeert gegevens van de patiënt, cliënt. Het gaat om een persoon die medische zorg ontvangt. Het doel is het vastleggen van de relevante gegevens ten behoeve van identificatie van de patiënt, voor administratieve doeleinden en procesondersteuning. In de geboortezorg wordt de zib gebruikt voor het vastleggen van gegevens van de vrouw/ zwangere en van het kind. Er is nog discussie over het gebruik van de zib voor een foetusdossier. Aan de zib is het element Rangnummer toegevoegd ten behoeve van het gebruik van de zib voor vastleggen van gegevens van het kind. Functionele eisen:

1. De zorgverlener moet gegevens van de vrouw volgens de zib Patiënt kunnen vastleggen in het systeem.
2. De zorgverlener moet gegevens van het geboren kind of kinderen volgens de zib Patiënt kunnen vastleggen in het systeem.
3. Als bij het geboren kind de Meerlingindicator Ja is, dan moet het systeem de mogelijkheid bieden om het Rangnummer vast te leggen.
4. Het systeem kan, indien gewenst naast de BSN als Identificatienummer ook andere identificatienummers vastleggen. Zie dataset 3.2, relatie met elementen in dataset 2.3.
5. Het systeem moet bij gebruik van geslacht bij de vrouw default het antwoord 'F Vrouw' vastleggen.
6. Het systeem kan bij gebruik van geslacht voor het geboren kind het antwoord 'UN Ongedifferentieerd' vastleggen en na medisch onderzoek het uiteindelijke vastgestelde geslacht nogmaals vastleggen.

Zorgverlener (2017)

De zib Zorgverlener specificeert de gegevens van de zorgverlener. Een zorgverlener is een persoon die bevoegd is tot handelingen op het gebied van de geboortezorg. Het doel van deze bouwsteen is het documenteren van de identiteit van zorgverlenende personen. Voor zorgverleners dient de informatie voldoende te zijn voor referentie en auditing: de naam is, indien deze bekend is, verplicht. Indien een identificatienummer als UZI of AGB nummer wordt meegegeven, moeten naam en nummer overeenkomen. Ook de rol die de zorgverlener in het zorgproces vervult, kan worden vastgelegd. Dit kan bijvoorbeeld hoofdbehandelaar of verwijzer zijn. Zie handreiking van de KNMG Handreiking verantwoordelijkheidsverdeling. NOOT: de waardelijst voor ZorgverlenersRol, OID 2.16.840.1.113883.2.4.3.11.60.40.2.17.1.5, is de nieuwe versie van de waardelijst gebruikt die al in prepublicatie 2019 staat.

Het element Specialisme is het Medisch specialisme van de zorgverlener. Het betreft hierbij de erkende medische specialismen zoals vermeld in de wet BIG. Bijvoorbeeld huisarts of cardioloog. Voor de geboortezorg is dit wat opgerekt en een domeinspecifieke waardelijst, ZorgverlenerType_32, gemaakt. Deze waardelijst bestaat uit specialismen die ook in UZI en AGB codelijsten staan aangevuld met concepten en coderingen uit Snomed CT. Deze waardelijst is bedoel voor gegevensuitwisseling in de keten geboortezorg. Voor uitwisseling met domeinen buiten de geboortezorg voldoen de coderingen uit UZI- en AGB codelijsten. Functionele eisen zijn:

1. Het EPD systeem moet een zodanige functionaliteit aan de zorgverlener bieden waardoor zorgverleners makkelijk een zorgverlener kan vinden, kiezen en vastleggen.Hiervoor kan een lijst met zorgverleners gebruiken waarmee wordt samengewerkt zodat de zorgverlener makkelijker een zorgverlener kan invullen. Er kan ook een sociale kaart worden gebruikt waardoor zorgverleners voor de zorgverlener makkelijker te vinden zijn.
2. Het EPD systeem moet een ZorgverlenerIdentieficatienummer automatisch invullen als de ZorgverlenerNaam wordt vastgelegd. Als een keuze uit een lijst van zorgverleners wordt gemaakt dan worden alle gegevens van deze zorgverlener automatisch ingevuld.
3. Een zorgverlener kan ook zelf een ZorgverlenerNaam invullen waarna het systeem automatisch de rest van de gegevens vastlegd, waaronder het ZorgverlenerIdentificatienummer.

Zorgaanbieder (2017)

De zib Zorgaanbieder specificeert de gegevens van een zorginstelling. Een zorgaanbieder is een organisatie die medische-, paramedische- en/of verpleegkundige zorg aanbiedt, en ook daadwerkelijk verleent, aan cliënten/patiënten. Voorbeelden zijn: verloskundepraktijk, ziekenhuis, kraamzorg organisatie, huisartsenpraktijk. Het doel is het vastleggen van de relevante gegevens ten behoeve van identificatie van de organisatie, voor administratieve doeleinden. Functionele eisen zijn:

1. Het EPD systeem moet een zodanige functionaliteit aan de zorgverlener bieden waardoor zorgverleners makkelijk een zorgaanbieder kan vinden, kiezen en vastleggen. Hiervoor kan een lijst met zorgaanbieders gebruiken waarmee wordt samengewerkt zodat de zorgverlener makkelijker een zorgaanbieder kan invullen. Er kan ook een sociale kaart worden gebruikt waardoor zorgaanbieders voor de zorgverlener makkelijker te vinden zijn. 
2. Het EPD systeem moet een ZorgaanbiederIdentieficatienummer automatisch invullen als de OrganisatieNaam wordt vastgelegd.
3. Als een keuze uit een lijst van zorgaanbieders wordt gemaakt dan worden alle gegevens van deze zorgaanbieder automatisch in het EPD systeem ingevuld. Een zorgverlener kan ook zelf een OrganisatieNaam invullen waarna het systeem automatisch de rest van de gegevens vastlegd, waaronder het ZorgaabiederIdentificatienummer.

Zorgverlening

Informed Consent

De bouwsteen Informed consent specificeert de gegevens voor de geïnformeerde toestemming van de patiënt. Deze bouwsteen is als kandidaat zib ingediend bij het zib-centrum. De bouwsteen kan gebruikt worden om de toestemming van de vrouw vast te leggen voor zowel de primaire zorgverlening als de aanlevering van gegevens naar Perined en het RIVM. De publicatie Consent is hierbij als bron gebruikt.

Opgemerkt wordt dat er een landelijke ontwikkeling is voor online toestemmingsvoorziening. Deze is echter nog niet breed in de gezondheidszorg geïmplementeerd. Daarom de bouwsteen Informed consent.

Patiëntbespreking

De zib Patiëntbespreking komt publicatie 2020. Een patiëntbespreking is een overleg van zorgverleners onderling waarin de resultaten van onderzoeken en behandeling besproken worden met als doel een gezamenlijk advies te formuleren voor de behandeling van de patiënt. Een bespreking in aanwezigheid van de patiënt wordt ook wel een multidisciplinair consult genoemd. Wanneer zorgprofessionals vanuit diverse disciplines participeren en dit structureel (lokaal, regionaal, sub regionaal of vanuit een samenwerkingsverband) is georganiseerd, wordt dit vaak een multidisciplinair overleg (MDO) genoemd. In de geboortezorg zijn het MDO en het POP de meest gebruikte vormen van patiëntbespreking. Het doel van de patiëntbespreking is om met zorgverleners van alle bij het probleem van de patiënt betrokken disciplines de gezondheidstoestand van de patiënt te evalueren en het vervolgbeleid af te stemmen voor een optimale behandeling. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de resultaten van onderzoek, behandeling en de meest recente (wetenschappelijke) inzichten m.b.t. het probleem van de patiënt.

Zorgepisode

Dit is de zib Zorgepisode uit publicatie 2020. Een zorgepisode is een periode waarin een gezondheidsprobleem, zoals een klacht of een aandoening, de aandacht heeft van een zorgverlener. In deze periode kan de duiding van het gezondheidsprobleem veranderen door voortschrijdend inzicht en/of het beloop van de aandoening. Een zorgepisode fungeert als context voor alle gegevens die op het gezondheidsprobleem betrekking hebben. Het doel is het verkrijgen van een goed overzicht van beloop en behandeling aan de hand van de gegevens die voor het gezondheidsprobleem relevant zijn. De toepassing van de zorgepisode in de geboortezorg wordt toegelicht in de publicatie 'Zandkasteel, of zandbak? Whitepaper Zorgepisodes Geboortezorg'. <url nog toevoegen'.

Zorgteam

Dit is de zib Zorgteam uit publicatie 2020. Een zorgteam is een groep zorgverleners en andere betrokkenen personen die betrokken zijn bij de zorg voor een patiënt voor een of meerdere problemen. Weten wie in een zorgteam zitten is belangrijk om de zorg voor de patiënt optimaal te laten verlopen. Het draagt bij aan de continuïteit, consistentie, efficiëntie en kwaliteit van zorg. Dit speelt zowel binnen een instelling als bij ketenzorg waar meerdere zorgaanbieders bij betrokken zijn. Aan de groep gegevens ZorgTeamLid is de subbouwsteen Tijdsinterval toegevoegd. Aan het zorgteam in de geboortezorg kan een tijdelijk lid worden toegevoegd waarbij met behulp van het tijdsinterval kan worden aangegeven wanneer dit lid onderdeel was van het zorgteam.