Huidige versie van 20 jul 2020 om 00:59

1 Inleiding

1.1 Algemeen

Deze pagina beschrijft het functioneel ontwerp voor de informatiestandaard Labuitwisseling. Het proces voor het uitwisselen van labgegevens is in onderstaande afbeelding gevisualiseerd.

Figuur: Uitwisseling Labgegevens Proces

In dit proces maken verschillende bedrijfsrollen gebruik van informatiesystemen voor het ontvangen of versturen van labgegevens. Zo ontvangt een zorgverlener met de bedrijfsrol ‘Huisarts’ in zijn Huisartseninformatiesysteem (HIS) de labgegevens vanuit het laboratoriuminformatiesysteem (LIS).

Labonderzoek is essentieel in het zorgproces. Het wordt uitgevoerd voor verschillende doelen, zoals het vaststellen van ziekten en het bepalen van de juiste medicatiedosering. Om de laboratoriumresultaten snel en veilig bij de patiënt te krijgen moeten zorgverleners, laboratoria en onderzoekers eenduidig en op dezelfde wijze labgegevens registeren en uitwisselen. De informatiestandaard Labuitwisseling zorgt ervoor dat:

laboratoria onderling opdrachten en labresultaten kunnen uitwisselen (Lab2Lab);
onderzoekscentra direct labgegevens kunnen ontvangen van laboratoria (Lab2Publichealth);
apothekers, huisartsen en overige zorgverleners direct elektronische de labresultaten van hun patiënt kunnen inzien (Lab2Zorg);
patiënten hun eigen labresultaten kunnen inzien (Lab2Patiënt).

1.2 Doelgroep

De doelgroepen van dit functionele ontwerp zijn:

Productmanagers, architecten, ontwerpers en testers van XIS-leveranciers, zorgorganisaties, laboratoria en Nictiz;
Vertegenwoordigers van zorgverleners.
Patiënten

1.3 Kaders & uitgangspunten

1.3.1 Richtlijn

De Richtlijn Gegevensuitwisseling e-Lab beschrijft de processen en informatie uitwisseling van het programma e-Lab.

Het gaat hierbij om uitwisseling tussen huisarts, de laboratorium specialisten en apothekers:

de huisarts is aanvrager van laboratoriumonderzoek en een monsterafnemer
het laboratorium is uitvoerder van de opdracht
resultaat van het laboratoriumonderzoek wordt door het laboratorium gestuurd naar de huisarts

Lab2Zorg sluit aan op deze richtlijn.

De Richtlijn Online inzage in het H-EPD door patiënt beschrijft het delen van labgegevens tussen huisarts en patiënt. Lab2Patiënt sluit aan op deze richtlijn.

In geval van Lab2Lab en Lab2Publichealth zijn er onderlinge afspraken, die niet zijn opgenomen in de Richtlijnen.

1.3.2 Infrastructuur

De berichten, die beschreven zijn in deze informatiestandaard, kunnen over elke willekeurige infrastructuur worden getransporteerd. De specificatie van deze infrastructuur valt buiten de scope van deze informatiestandaard.

1.3.3 Eenheid van taal

Voor de eenheid van taal wordt de Nederlandse laboratorium codeset gebruikt. Deze is gebaseerd op Snomed CT, LOINC en UCUM voor eenduidige registratie en uitwisseling van labaanvragen en -resultaten. Met eenduidige laboratoriumgegevens begrijpen zorgverleners elkaar eerder en beter, waardoor patiënten sneller en veiliger de labresultaten krijgen. Het labcodeset wordt professioneel beheerd door Nictiz.

1.3.4 IHE-standaard

De informatieuitwisseling en workflow is gebaseerd op de Integrating the Healthcare Enterprise (IHE) standaard.

1.3.5 HL7-standaard

De uitwisselenberichten zijn gebaseerd op de Health Level Seven (HL7) standaard.

1.4 Kwalificatie

Op deze informatiestandaard is een Nictiz kwalificatie van toepassing. Kwalificatie vindt plaats per systeemrol. Voor meer informatie zie de websitepagina over Nictiz kwalificaties.

2 Use Cases

Voor een beschrijving van het labuitwisselingsproces en de bedrijfsrollen behorende bij de use cases zie onderstaande links:

3 Referenties

Auteur(s)	Titel	Versie	Datum	Bron	Organisatie
AUTEUR(S)	TITEL	VERSIE	DATUM	BRON	ORGANISATIE

Referenties

4 Paginahistorie

Versie	Datum	Omschrijving
VERSIE	DATUM	OMSCHRIJVING

Paginahistorie

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-{{#customtitle:Functioneel Ontwerp Lab:V1.0.0 Ontwerp Laboverdracht|Functioneel Lab:V1.0.0 Ontwerp Laboverdracht }}
+__NUMBEREDHEADINGS__
+{{DISPLAYTITLE:Functioneel Ontwerp Lab:V1.0.0 Ontwerp Laboverdracht|Functioneel Lab:V1.0.0 Ontwerp Laboverdracht }}
-This page is a working page and at this point in time only meant for current authors (AWE, CSC and AT) and possible invitees to review.
 =Inleiding=
-===Missie en relevantie===
+==Algemeen==
-Deze pagina beschrijft de structuur van laboverdrachten. Het is belangrijk dit proces te begrijpen om bij te dragen aan de missie van laboratoriumresultaten sneller en veiliger bij patiënt te krijgen doordat zorgverleners, laboratoria en onderzoekers eenduidig en op dezelfde wijze labgegevens registeren en uitwisselen.
+Deze pagina beschrijft het functioneel ontwerp voor de informatiestandaard Labuitwisseling.
+Het proces voor het uitwisselen van labgegevens is in onderstaande afbeelding gevisualiseerd.
-Deze missie sluit aan bij de doelen van Informatieberaad, waarbij de patiënt centraal staat. Er wordt getracht de medicatieveiligheid te vergroten, de overdrachten tussen verschillende partijen zo efficiënt mogelijk te maken en de documentatie hieromtrent correct en volledig vast te leggen.
+[[Image:Uitwisseling_Labgegevens_Proces.PNG|950px|Activity diagram]| Figuur: Uitwisseling Labgegevens Proces]]
-Om dit te bereiken is er een informatiestandaard labuitwisseling geformuleerd.
+''<span style="color:#D2691E"> Figuur: Uitwisseling Labgegevens Proces</span>''
-De informatiestandaard labuitwisseling zorgt ervoor dat:
-* apothekers en huisartsen direct digitaal de labresultaten van hun patiënt kunnen inzien;
-* patiënten hun eigen labresultaten kunnen inzien;
-* laboratoria onderling opdrachten en labresultaten kunnen uitwisselen;
-* onderzoekscentra direct labgegevens kunnen ontvangen van laboratoria;
-* informatie over infecties snel kan worden gedeeld om verspreiding van infectieziekten te voorkomen.
-Hieronder een schematische weergave van de labuitwisselngsprocessen.
+In dit proces maken verschillende bedrijfsrollen gebruik van informatiesystemen voor het ontvangen of versturen van labgegevens. Zo ontvangt een zorgverlener met de bedrijfsrol ‘Huisarts’  in zijn Huisartseninformatiesysteem (HIS) de labgegevens vanuit het laboratoriuminformatiesysteem (LIS).
-[[Image:Laboverzicht.png|Activity diagram]| Overdrachten van labresultaten]]
+Labonderzoek is essentieel in het zorgproces. Het wordt uitgevoerd voor verschillende doelen, zoals het vaststellen van ziekten en het bepalen van de juiste medicatiedosering. Om de laboratoriumresultaten snel en veilig bij de patiënt te krijgen moeten zorgverleners, laboratoria en onderzoekers eenduidig en op dezelfde wijze labgegevens registeren en uitwisselen. De informatiestandaard Labuitwisseling zorgt ervoor dat:
+*laboratoria onderling opdrachten en labresultaten kunnen uitwisselen (Lab2Lab);
+*onderzoekscentra direct labgegevens kunnen ontvangen van laboratoria (Lab2Publichealth);
+*apothekers, huisartsen en overige zorgverleners direct elektronische de labresultaten van hun patiënt kunnen inzien (Lab2Zorg);
+*patiënten hun eigen labresultaten kunnen inzien (Lab2Patiënt).
-===Hoofdthema's overdrachten===
+==Doelgroep==
-Een laboverdracht bestaat uit een wisselwerking van aanvraag en resultaat tussen verschillende partijen.
+De doelgroepen van dit functionele ontwerp zijn:
-De laboverdrachten zijn in vier hoofdthema's onder te brengen:
+*Productmanagers, architecten, ontwerpers en testers van XIS-leveranciers, zorgorganisaties, laboratoria en Nictiz;
-* Lab2lab
+*Vertegenwoordigers van zorgverleners.
-* Lab2publichealth
+*Patiënten
-* Lab2zorg
-* Lab2patiënt
-In het volgende hoofdstuk wordt op elk van deze thema's dieper ingegaan.
+==Kaders & uitgangspunten==
+===Richtlijn===
+De [http://npcf.custhelp.com/ci/fattach/get/2407/1321217479/redirect/1/session/L2F2LzEvdGltZS8xNTA1MzE1MDYwL3NpZC9mVUl2U2tEb3RzT0xoQXVCSUxLaUQ0eXdkOEpNVV83UnEwbVdkTGNuTHZQbTFudUgxbFZ1aldwX3B0WWJVUzRxblVKbXNfRWFDbXlROXd6RnQxRW1scFR6bzFNUUZacnpDVCU3RVRLUUJvM3Q4NUJ5bzN0UVV3eTY2ZyUyMSUyMQ==/filename/10061RL_AORTA_LAB_Arch_RG_richtlijn_gegevens_eLab.pdf/ Richtlijn Gegevensuitwisseling e-Lab] beschrijft de processen en informatie uitwisseling van het programma e-Lab.
-=Hoofdthema's=
+Het gaat hierbij om uitwisseling tussen huisarts, de laboratorium specialisten en apothekers:
+* de huisarts is aanvrager van laboratoriumonderzoek en een monsterafnemer
+* het laboratorium is uitvoerder van de opdracht
+* resultaat van het laboratoriumonderzoek wordt door het laboratorium gestuurd naar de huisarts
+Lab2Zorg sluit aan op deze richtlijn.
-==Lab2lab==
+De [https://www.nhg.org/themas/publicaties/richtlijn-online-inzage-het-medisch-dossier-door-patient/ Richtlijn Online inzage in het H-EPD door patiënt] beschrijft het delen van labgegevens tussen huisarts en patiënt. Lab2Patiënt sluit aan op deze richtlijn.
-===Beschrijving===
-De term 'Lab2lab' refereert naar de onderlinge elektronische uitwisseling van labaanvragen en resultaten tussen laboratoria.
-===Doel en relevantie===
+In geval van Lab2Lab en Lab2Publichealth zijn er onderlinge afspraken, die niet zijn opgenomen in de Richtlijnen.
-Het doel van Lab2lab is het medemogelijk maken van een uniforme informatiestandaard. Met één informatiestandaard kunnen laboratoria onderling gegevens beter uitwisselen, waardoor patiënten sneller en veiliger de labresultaten krijgen.
-=== Bedrijfsrollen ===
+===Infrastructuur===
-Deze use case kent twee bedrijfsrollen.
+De berichten, die beschreven zijn in deze informatiestandaard, kunnen over elke willekeurige infrastructuur worden getransporteerd. De specificatie van deze infrastructuur valt buiten de scope van deze informatiestandaard.
-{| class="wikitable" "cellpadding="10" width="100%"
+===Eenheid van taal===
-! style="text-align:left;"| '''Bedrijfsrol'''
+Voor de eenheid van taal wordt de [https://labterminologie.nl/art-decor/labconcepts Nederlandse laboratorium codeset] gebruikt.
-! style="text-align:left;"| '''Activiteit'''
+Deze is gebaseerd op Snomed CT, LOINC en UCUM voor eenduidige registratie en uitwisseling van labaanvragen en -resultaten.
-|-
+Met eenduidige laboratoriumgegevens begrijpen zorgverleners elkaar eerder en beter, waardoor patiënten sneller en veiliger de labresultaten krijgen.
-|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Patiënt
+Het labcodeset wordt professioneel beheerd door Nictiz.
-|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Wil laboratoriumresultaat raadplegen
-|-
-|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Zorgaanbieder
-|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Stelt laboratoriumresultaat beschikbaar
-|}
-<font size = "1">'''Bedrijfsrollen Laboratoriumresultaten'''</font>
-==Lab2publichealth==
+===IHE-standaard===
-===Beschrijving===
+De informatieuitwisseling en workflow is gebaseerd op de [http://ihe.net/laboratory// Integrating the Healthcare Enterprise (IHE)] standaard.
-De term 'Lab2publichealth' refereert naar de elektronische uitwisseling van laboratoriaresultaten naar een kennisorganisatie met een registratie functie.
-===Doel en relevantie===
+===HL7-standaard===
-Het doel van Lab2publichealth is het medemogelijk maken van een uniforme informatiestandaard. Met één informatiestandaard kunnen laboratoria gegevens beter uitwisselen naar onderzoekscentra, waardoor er snellere opvolging kan komen na identificatie van infectieziekten.
+De uitwisselenberichten zijn gebaseerd op de [http://www.hl7.org// Health Level Seven (HL7)] standaard.
-=== Bedrijfsrollen ===
+==Kwalificatie==
-Deze use case kent twee bedrijfsrollen.
+Op deze informatiestandaard is een Nictiz kwalificatie van toepassing. Kwalificatie vindt plaats per systeemrol. Voor meer informatie zie [http://www.nictiz.nl/page/Standaarden/Kwalificaties de websitepagina over Nictiz kwalificaties].
-{| class="wikitable" "cellpadding="10" width="100%"
+=Use Cases=
-! style="text-align:left;"| '''Bedrijfsrol'''
+Voor een beschrijving van het labuitwisselingsproces en de bedrijfsrollen behorende bij de use cases zie onderstaande links:
-! style="text-align:left;"| '''Activiteit'''
+*[[lab:V1.0.0_Ontwerp_Lab2lab|Ontwerp Lab2Lab]]
-|-
+*[[lab:V1.0.0_Ontwerp_Lab2publichealth|Ontwerp Lab2Publichealth]]
-|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Patiënt
+*[[lab:V1.0.0_Ontwerp_Lab2zorg|Ontwerp Lab2Zorg]]
-|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Wil laboratoriumresultaat raadplegen
+*[[MedMij:V1.1_OntwerpLabresult|Ontwerp Lab2Patiënt]]
-|-
-|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Zorgaanbieder
-|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Stelt laboratoriumresultaat beschikbaar
-|}
-==Lab2zorg==
-===Beschrijving===
-De term 'Lab2publichealth' refereert naar de elektronische uitwisseling van labaanvragen en resultaten tussen laboratoria en zorgaanbieders.
-===Doel en relevantie===
-Het doel van Lab2zorg is bijdragen aan een uniforme informatiestandaard. Met één informatiestandaard kunnen laboratoria en zorgorganisaties onderling beter gegevens uitwisselen, waardoor patiënten uiteindelijk sneller en veiliger de labresultaten krijgen.
-=== Bedrijfsrollen ===
-Deze use case kent twee bedrijfsrollen.
-{| class="wikitable" "cellpadding="10" width="100%"
-! style="text-align:left;"| '''Bedrijfsrol'''
-! style="text-align:left;"| '''Activiteit'''
-|-
-|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Patiënt
-|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Wil laboratoriumresultaat raadplegen
-|-
-|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Zorgaanbieder
-|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Stelt laboratoriumresultaat beschikbaar
-|}
-==Lab2patiënt==
-===Beschrijving===
-De term 'Lab2publichealth' refereert naar de elektronische uitwisseling van labaanvragen en resultaten tussen laboratoria en patiënten.
-===Doel en relevantie===
-Het doel van Lab2zorg is bijdragen aan een uniforme informatiestandaard. Met één informatiestandaard kunnen laboratoria en patiënten onderling beter gegevens uitwisselen, waardoor de patiënt sneller en veiliger zelf de labresultaten kan inzien in PGO.
-=== Bedrijfsrollen ===
-Deze use case kent twee bedrijfsrollen.
-{| class="wikitable" "cellpadding="10" width="100%"
-! style="text-align:left;"| '''Bedrijfsrol'''
-! style="text-align:left;"| '''Activiteit'''
-|-
-|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Patiënt
-|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Wil laboratoriumresultaat raadplegen
-|-
-|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Zorgaanbieder
-|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Stelt laboratoriumresultaat beschikbaar
-|}
-=Verantwoordelijkheid voor informatie=
-Er zijn geen specifieke toevoegingen over verantwoordelijkheden voor informatie.
-=Afschermen van gegevens=
-Er zijn geen afspraken over het afschermen van gegevens.
-=Infrastructuur=
-Er zijn geen afspraken over een specifieke infrastructuur waarop de informatie wordt uitgewisseld.
 =Referenties=
@@ Regel 145: / Regel 82: @@
 |}
 <font size = "1">'''Referenties</font>
 =Paginahistorie=

Lab:V1.0.0 Ontwerp Laboverdacht: verschil tussen versies