vpk:V1.0 Ontwerp Slaap-waakritme

Inleiding

Algemeen

Deze pagina beschrijft het functioneel ontwerp van de kernset inclusief beslisboom (stroomschema) rondom ‘Zorg voor gezonde slaap en slaapproblemen’. Deze vormen een subset van de informatiestandaard eOverdracht ten behoeve van de ondersteuning van het zorgplan. Dit functioneel ontwerp bevat een kernset van patiënt/cliëntgegevens gericht op de verslaglegging van de dagelijkse zorg (het primaire zorgproces) rondom slaap en is van belang om de kwaliteit en continuïteit van de zorg te waarborgen. De kernset is zoveel mogelijk gebaseerd op al gemaakte afspraken over vastlegging in het elektronisch dossier, de zogenaamde zorginformatiebouwstenen (zibs).

De kernset inclusief beslisboom is gevalideerd door verpleegkundigen & verzorgenden & verpleegkundig specialisten. Waar relevant wordt verwezen naar andere behandelaars.

Via deze pagina worden de kaders en uitgangspunten evenals de totstandkoming met betrekking tot de kernset inclusief beslisboom nader toegelicht. Er worden twee verschillende use cases (beschrijvingen van een praktijksituaties ten behoeve van van het vastleggen van gegevens) beschreven; verslaglegging en beslissingsondersteuning.

Doelgroep

De doelgroep voor deze pagina bestaat uit:

• Productmanagers, architecten, ontwerpers en testers van XIS-leveranciers, regio-organisaties en Nictiz;
• Functioneel beheerders en informatieanalisten van zorginstellingen.

Kaders en uitgangspunten

Richtlijn

In een kwaliteitsstandaard/richtlijn wordt het klinisch handelen op basis van evidence/practice beschreven. De aanbevelingen over de inhoud van zorg zijn vertaald naar de kernset inclusief beslisboom (stroomschema). Voor de beschrijving van de totstandkoming van de kernset inclusief beslisboom wordt verwezen naar de Aanpak ontwikkeling kernset.

De kernset inclusief beslisboom is gebaseerd op de kwaliteitsstandaard Zorg voor gezonde slaap en zorg voor slaapproblemen (2021 V&VN).

Infrastructuur

De uitwisseling van gegevens beschreven in dit functioneel ontwerp kunnen over elke willekeurige infrastructuur worden getransporteerd. De specificatie van de infrastructuur en het berichttransport is buiten scope van deze kernset inclusief beslisboom.

Wettelijke kaders

Een informatiestandaard is een gegevensset die gebruikt wordt binnen een bepaalde zorgsetting. Voor de verpleegkundige verslaglegging en gegevensuitwisseling is de informatiestandaard eOverdracht ontwikkeld. De kernset inclusief beslisboom zijn onderdeel van de informatiestandaard eOverdracht en is een subset van de informatiestandaard eOverdracht.

Overeenkomstig de lagen van interoperabiliteit zijn aanvullende afspraken nodig om in de praktijk te komen tot implementatie van een informatieoverdracht. Daarbij gelden altijd de wettelijke kaders als uitgangspunt. Overeenkomstig de eis uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) zal een Data Privacy Impact Assessment (DPIA) voor iedere gegevensverwerking onderdeel moeten zijn van de implementatie. Op basis hiervan moet worden bepaald wat er in een bepaalde use case uitgewisseld kan en mag worden.

Use Cases

Procesbeschrijving

Er worden twee use cases uitgewerkt; use case verslaglegging en use case beslissingsondersteuning.

De use case verslaglegging betreft een zorgverlener die binnen een EPD/ECD gegevens vastlegt over het totale zorgproces rondom slaap van een patiënt/cliënt binnen een specifieke zorgsetting, met als doel om de continuïteit en veiligheid van de zorg aan patiënten/cliënten te bewaken. Dit betreft de volgende onderdelen: administratieve gegevens, algemene patiënten context, medische context, verpleegkundige context; zorgplan en specificatie gezondheidstoestand. Doordat gegevens volledig en met de juiste kwaliteit worden vastgelegd volgens de actuele kwaliteitsstandaard/richtlijn, kan de zorgverlener de zorg continueren (primair gebruik) en kunnen deze gegevens ook voor secundaire doeleinden worden hergebruikt. Als voorbeeld is deze verslaglegging te gebruiken als voorinvulling van een overdrachtsbericht binnen en tussen zorginstellingen: hiervoor wordt verwezen naar de informatiestandaard eOverdracht (gericht op overdracht van verpleegkundigen/verzorgenden in de zorgketen).

De use case beslissingsondersteuning betreft een zorgverlener die een beslissingsondersteunend systeem gebruikt ten behoeve van advies over Zorg voor gezonde slaap en zorg voor slaapproblemen’ van een patiënt/cliënt. Hiervoor is de gegevensset bepaald op basis van kenmerken die leiden tot een bepaalde uitkomst (zoals stellen van een diagnose), dit wordt bepalende informatie genoemd. Een beslisboom is een stroomdiagram die de informatie bevat die op een bepaald moment in de behandeling van de patiënt/cliënt relevant is, en laat op een overzichtelijke wijze de verschillende keuzemomenten zien en hoe het advies voor de behandeling tot stand komt. Om te komen tot een bepaalde uitkomst in de beslisboom worden keuzes gemaakt, ook wel beslisregels genoemd. Op basis van de beslisbomen zijn de relevante gegevens en bijbehorende zorginformatiebouwstenen (zibs) van publicatie 2017 geselecteerd. Ook zijn de verpleegkundige interventies gespecificeerd. De beslisbomen bestaan dus uit bepalende informatie en beslisregels (zie afbeelding 1).

Indien er extra informatie bij een specifiek onderdeel vastgelegd dient te worden die niet direct bijdragen aan de uitkomst van de beslisboom worden deze gezien als ondersteunende informatie. Deze ondersteunende informatie samen met de bepalende informatie uit de beslisbomen vormen de gegevensset van de use case verslaglegging (zie afbeelding 1).

Afbeelding 1: Weergave van de overlap van gegevens tussen de use case beslissingsondersteuning en use case verslaglegging

Use Case - Verslaglegging

Bedrijfsrollen

Gezien de use case verslaglegging (over het algemeen) binnen het eigen informatiesysteem (XIS) wordt geen onderscheid in verschillende bedrijfsrollen gemaakt. Indien er verschillende systemen worden gebruikt binnen een zorgaanbieder zullen de bedrijfsrollen nader moeten worden ingevuld.

Systemen & Systeemrollen

Vastlegging zal voornamelijk plaatsvinden binnen een informatiesysteem (XIS). Bij uitwisseling naar andere zorgaanbieders (XIS) wordt o.a. verwezen naar de informatiestandaard eOverdracht (gericht op overdracht van verpleegkundigen/verzorgenden in de zorgketen). Indien er verschillende systemen worden gebruikt binnen een zorgaanbieder zullen de systeemrollen nader moeten worden ingevuld.

Transacties & Transactiegroepen

Het vastleggen of uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, een verzameling van transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht) vormt een zogeheten transactiegroep.

In de verslaglegging wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van bestaande zibs om informatie van patiënten/cliënten t.a.v. thema slaap te kunnen registreren in het dossier.

Voor de use case verslaglegging staan in bijgevoegd overzicht de gebruikte zibs per sectie benoemd. De precieze functionele specificaties zijn te vinden via onderstaande tabel: deze maakt het mogelijk direct de gewenste scenario’s, transactiegroepen en/of transacties te raadplegen in ART-DECOR.

Scenario	Transactiegroep	Transacties
	Verslaglegging: zorg voor gezonde slaap en slaapproblemen

Tabel 1: Referenties naar ART-DECOR transacties voor verslaglegging 'Verslaglegging: zorg voor gezonde slaap en slaapproblemen'

Use case - Beslissingsondersteuning

De beslisregels voor de use case beslisondersteuning worden via Nursingguide.nl , de klinisch redeneer tool aangeboden. Op termijn is het mogelijk de beslisregels te koppelen aan het EPD/ECD en kunnen zo worden toegepast in de dagelijkse praktijk. Tot die tijd is de tool separaat bruikbaar ter ondersteuning van het klinisch redeneren.

Onderdelen die gebruikt zijn bij beslissingsondersteuning zijn gebaseerd op de kwaliteitsstandaard:

Vaststellen of er sprake is van probleem met slaap en/of slaapstoornis

• is er sprake van gezonde slaap?
• Is er sprake van disfunctioneren overdag?
• vermoeden van een slaapstoornis?

Risico-inventarisatie slaapproblemen

• risico-inventarisatie lichamelijke toestand
• risico-inventarisatie middelengebruik
• risico-inventarisatie psychisch sociaal
• risico-inventarisatie timing
• risico-inventarisatie slaapdruk
• risico-inventarisatie omgeving

Zorgplan:

• Vaststellen van probleem met slaap en/of slaapstoornis
• Bepalen gewenste zorgresultaten
• Bepalen verpleegkundig interventies op basis van probleem met slaap en specifieke kenmerken vanuit risico-inventarisatie.
• Evalueren van uitkomst van zorg; hebben de verpleegkundige interventies bijgedragen tot het behalen van het gewenste zorgresultaat.

Referenties

Nr	Auteur(s)	Titel	Datum
1	V&VN	Richtlijn: Zorg voor gezonde slaap en zorg bij slaapproblemen	1 september 2021
2	Programmateam Registratie aan de bron	Architectuurdocument volume 1: De grondbeginselen van zorginformatiebouwstenen en hoe ze gebruikt kunnen worden	2017
3	Smeele F	Beheer afspraken Zorginformatiebouwstenen (zib's)	2017

Tabel 2: Referenties

Paginahistorie

Versie	Datum	Omschrijving
1.0	19-01-2022	toegevoegd als concept-versie

Tabel 3: Paginahistorie