1 Inleiding

1.1 Algemeen

Voor de informatiestandaard Vaccinatie – Immunisatie wordt hier het functioneel ontwerp beschreven voor de uitwisseling van vaccinatie - immunisatiegegevens. Immunisatiegegevens betreft in deze context gegevens welke nodig zijn om te bepalen of een persoon beschermd is tegen een specifiek pathogeen. Dit kan zijn door het toedienen van een vaccin, door het doormaken van een infectie en op natuurlijke wijze weerstand tegen deze ziekte op te bouwen of door het toedienen van antistoffen. Ook combinaties van infectie en vaccinatie zijn mogelijk.

Deze eerste versie van de informatiestandaard betreft de informatie-uitwisseling van uitgevoerde vaccinaties en is bedoeld voor het gestructureerd en eenduidig vastleggen, beschikbaarstellen, uitwisselen en gebruiken van deze gegevens. Dit is relevant in alle sectoren en voor alle (zorg)processen waar vaccinatiegegevens van belang zijn. Deze informatiestandaard voorziet in de benodigde gegevens op het uitwisselingsvlak en dient daarmee de interoperabiliteit zodanig, dat eenduidige en kwalitatieve informatie-uitwisseling tussen partijen mogelijk wordt met betrekking tot vaccinatie-informatie.

Het functioneel ontwerp beschrijft voor alle uitwisselscenario's (in dit document use cases genoemd) uit de informatiestandaard de transacties, transactiegroepen, de systemen, de systeemrollen en de bedrijfsrollen van zorgverleners/zorgaanbieders, publieke gezondheidsorganisaties of patiënten/burgers. Daarvoor worden de eisen aangegeven voor het sturen of ontvangen van gegevens. In hoofdstuk 2 wordt verder ingegaan op wat een use case inhoudt. Per use case zijn de nadere details beschreven. Voor meer informatie over informatiestandaarden en hoe deze worden ontwikkeld, zie de Nictiz webpagina voor informatiestandaarden. Voor de verklaring van de begrippen die voorkomen in het functioneel ontwerp buiten de definitietoelichting wordt verwezen naar het begrippenoverzicht op de Nictiz website.

1.2 Doelgroep

De doelgroepen van dit functionele ontwerp zijn:

Productmanagers, architecten, projectleiders, ontwerpers en andere implementeerders van de informatiestandaard voor vaccinatie-immunisatiegegevens.

Stakeholders voor deze vaccinatie-immunisatie informatiestandaard zijn partijen betrokken bij zorginformatie uit de vaccinatie-immunisatieketen:

VWS: als beleidsmaker
VNG: als verantwoordelijke voor het Rijksvaccinatieprogramma
Actiz
JGZ & NCJ
GGD-GHOR
Commercieel vaccinerende partijen
RIVM
LHV, NHG, FMS, NVAB, Verenso: Beroepsverenigingen zorgverleners en werknemers die beroepshalve vaccinaties krijgen aangeboden
Patiëntenfederatie
Stichting MedMij: ontsluiting van gegevens naar het persoonsdomein
ICT-leveranciers met betrekking tot XIS-en, DVZA/DVP’s & infrastructuur
Nictiz: als ontwikkelaar en beheerder van informatiestandaarden

1.3 Kaders & Uitgangspunten

De vaccinatiezorg in Nederland bestaat uit:

1. Vaccinaties binnen programma’s zoals het [Rijksvaccinatieprogramma] en andere publieke programma’s zoals voor [COVID-19] en de [griep].
2. Vaccinaties binnen de reguliere, collectief gefinancierde zorg (bijvoorbeeld voor mensen met afweerproblemen).
3. Vaccinaties op de vrije markt (bijvoorbeeld [reizigers]- en [[1]] werknemersvaccinaties).

In Nederland worden vanuit verschillende domeinen vaccinaties toegediend en geregistreerd.

1.4 Overzicht vaccinaties

In Nederland zijn er op moment van deze publicatie 29 infectieziekten beschreven waartegen vaccinaties worden gegeven, te weten:

Bof
Mazelen
Rode hond
Difterie
Kinkhoest
Tetanus
Polio
Hib-ziekte
Hepatitis A
Hepatitis B
Humaan Papillomavirus
Meningokokken
Pneumokokken
Griep
Buiktyfus
Gele koorts
Hondsdolheid
Japanse encefalitis
Tuberculose
Teken encefalitis
Waterpokken
Antrax
Cholera
COVID-19
Gordelroos
Rotavirus
Ebola
Ziekte van Weil
Dengue

1.5 Definitie van termen

Term	Begrippenkader
Vaccinatie
Vaccin
Vaccinatiestatus
Immunisatie	Het opwekken van natuurlijke immuniteit tegen ziekteverwekkers door middel van vaccinatie (actieve immunisatie), door toediening van immunoglobulinen (passieve immunisatie) of door het doormaken van infectie
Actieve immunisatie
Passieve immunisatie
Natuurlijke immunisatie
Immuniteit
Immuunstatus

In tabel zetten

Immunity: Protection from an infectious disease. If you are immune to a disease, you can be exposed to it without becoming infected.

Vaccine: A preparation that is used to stimulate the body’s immune response against diseases. Vaccines are usually administered through needle injections, but some can be administered by mouth or sprayed into the nose.

Vaccination: The act of introducing a vaccine into the body to produce protection from a specific disease.

Immunization: A process by which a person becomes protected against a disease through vaccination. This term is often used interchangeably with vaccination or inoculation.

Bron:https://www.cdc.gov/vaccines/vac-gen/imz-basics.htm

Nieuwe tabel:

Immunity Types

woman in the waiting room after vaccination

Immunity to a disease is achieved through the presence of antibodies to that disease in a person’s system. Antibodies are proteins produced by the body to neutralize or destroy toxins or disease-carrying organisms. Antibodies are disease-specific. For example, measles antibody will protect a person who is exposed to measles disease but will have no effect if he or she is exposed to mumps.

There are two types of immunity: active and passive.
Active Immunity

Active Immunity results when exposure to a disease organism triggers the immune system to produce antibodies to that disease. Active immunity can be acquired through natural immunity or vaccine-induced immunity.

Natural immunity is acquired from exposure to the disease organism through infection with the actual disease. Vaccine-induced immunity is acquired through the introduction of a killed or weakened form of the disease organism through vaccination.

Either way, if an immune person comes into contact with that disease in the future, their immune system will recognize it and immediately produce the antibodies needed to fight it. Active immunity is long-lasting, and sometimes life-long.

Passive Immunity

Passive immunity is provided when a person is given antibodies to a disease rather than producing them through his or her own immune system. Pregnant woman wearing protective face mask in blooming park

A newborn baby acquires passive immunity from its mother through the placenta. People can also get passive immunity through antibody-containing blood products such as immune globulin, which may be given when immediate protection from a specific disease is needed.

The major advantage to passive immunity is that protection is immediate, whereas active immunity takes time (usually several weeks) to develop. However, passive immunity lasts only for a few weeks or months. Only active immunity is long-lasting. Bron: https://www.cdc.gov/vaccines/vac-gen/immunity-types.htm

Vertalen Aanvullen lijst definities RIVM

1.6 Context en scope

In de informatiestandaard Immunisatie is dit functioneel ontwerp gericht op de scope vaccinatie-informatie. Hiermee is overige informatie rond immunisatie zoals natuurlijke immunisatie-informatie (doorgemaakte infectie/ziekte), bijwerkingen of vaccinatieschema's op dit moment expliciet buiten scope. In de roadmap Immunisatie kan het beheer- en (door)ontwikkelplan worden gevonden voor de informatiestandaard, uitbreidingen en toekomstige doorontwikkelingen worden hierin beschreven in samenwerking met de stakeholders.

BESCHRIJVEN WAAR EN HOE BEHEER ERUIT GAAT ZIEN./ NEN7522 BENOEMEN HIER

Het proces voor informatie-uitwisseling voor vaccinatie-informatie is in onderstaande afbeelding gevisualiseerd:

PLAATJE UITLEG --> HIERBIJ SPLIT TUSSEN EERSTE OPLEVERING EN UITEINDELIJKE BREDE SCOPE. BESCHRIJVEN DAT EERSTE USE CASE OPLEVERING DE UITWISSELING VAN XIS NAAR PGO'S IN MEDMIJ CONTEXT IS. TEVENS PIJLEN AANPASSEN

Figuur: Proces uitwisseling vaccinatieinformatie

Voor uitwisseling van vaccinatie-informatie worden de volgende zibs gebruikt:

Vaccinatie prepub 2022/2023 --> LINKJE
FarmaceutischProduct2 prepub 2022/2023 --> LINKJE

Met daaraan gerelateerd de zibs:

Patiënt https://zibs.nl/wiki/Patient-v3.2(2020NL)
Zorgverlener https://zibs.nl/wiki/Zorgverlener-v3.5(2020NL)
Zorgaanbieder https://zibs.nl/wiki/Zorgaanbieder-v3.4(2020NL)

BESCHRIJVING VAN DE VERSCHILLENDE/5-LAGEN. ZIBS EN DE RELATIE MET DE INFORMATIESTANDAARD. BESCHRIJVING VAN OF LINK NAAR UITLEG OVER UX, TECHNIEK EN INFORMATIEMODELLEN/INFORMATIESTANDAARDEN EN HERGEBRUIK.

1.6.1 Richtlijn en proces

1.6.1.1 Dossierverhuisbericht

De NHG richtlijn Informatieverstrekking tussen huisartsen bij overdracht van behandelrelatie (NHG richtlijn Dossierverhuisbericht) beschrijft de processen en informatie-uitwisseling tussen de oude en de nieuwe huisarts.

1.6.1.2 Waarneembericht

De NHG Richtlijn Gegevensuitwisseling huisarts en Centrale Huisartsenpost (CHP) (NHG richtlijn Waarneembericht) beschrijft de processen en informatie-uitwisseling tussen de huisarts en de HAP.

1.6.1.3 Verwijzing huisarts naar medisch specialist

De NHG richtlijn Informatie-uitwisseling tussen huisarts en medisch specialist (NHG richtlijn HASP) beschrijft de processen en informatie-uitwisseling tussen de huisarts en de medisch specialist.

1.6.1.4 Verwijzing huisarts naar paramedicus

De NHG richtlijn Informatie-uitwisseling tussen arts en paramedicus (NHG richtlijn HASP-paramedicus) beschrijft de processen en informatie-uitwisseling tussen de huisarts en de paramedicus.

1.6.1.5 Verwijzing huisarts naar GGZ

De NHG-Richtlijn Informatie-uitwisseling huisarts - tweedelijns GGZ (NHG richtlijn HASP-GGZ) beschrijft de processen en informatie-uitwisseling tussen de huisarts en de GGZ.

1.6.1.6 Ketenzorg

De ketenzorgoverdracht is gebaseerd op de volgende zorgstandaardaarden:

zorgstandaard Diabetes;
zorgstandaard COPD;
zorgstandaard CVRM.

1.6.1.7 Patiënten overdrachten

De NHG-Richtlijn Online inzage in het H-EPD door patiënt (NHG richtlijn H-EPD Patiënt) beschrijft de processen en informatie-uitwisseling tussen de huisarts en de patiënt.

1.6.2 Reikwijdte Informatiestandaard

De reikwijdte van de informatiestandaard beslaat de functionele beschrijvingen en de dataset voor alle gegevensuitwisselingen binnen één of meerdere zorgprocessen.

1.6.3 Infrastructuur

De specificatie van de infrastructuur waarover berichten worden uitgewisseld valt buiten de scope van deze informatiestandaard.

1.7 Kwalificatie

Op basis van dit functioneel ontwerp en de daarbij behorende dataset wordt een kwalificatiescript opgesteld. Het opstellen van kwalificatiescripts valt buiten de scope van dit functioneel ontwerp hier beschreven. Voor meer informatie zie de websitepagina over Nictiz kwalificaties. MedMij kwalificaties en specificaties rondom inhoud en proces in het kader van kwalificaties voor de patiënt use case zijn op de [Kwalificatiepagina] te vinden.

2 Use case(s)

Een use case is een specifieke beschrijving van een praktijksituatie in de zorg waarbij voor een concrete situatie het uitwisselen van informatie wordt beschreven aan de hand van actoren (mensen, systemen) en transacties (welke informatie wordt wanneer uitgewisseld). Een use case is een verbijzondering van een specifiek onderdeel van het zorgproces. Een informatiestandaard kan bestaan uit één of meerdere use cases. Iedere use case koppelt met een scenario in ART-DECOR. Wanneer verschillende use cases gebruik maken van hetzelfde scenario kan een andere indeling gewenst zijn, bijvoorbeeld op basis van proces. In dit functioneel ontwerp wordt elke use case geanalyseerd en uitgewerkt.

2.1 Use case 1 - Beschikbaarstellen en raadplegen van alle bekende vaccinaties ten behoeve van een PGO (Persoonlijke Gezondheids Omgeving) (PULL)

De gegevensdienst voor de patiënt use case is op moment van publicatie nog de enige vastgestelde use case voor deze informatiestandaard. Dit behelst de uitwisseling van vaccinatiegegevens over een individu vanuit een vaccinerende partij (zorgverlener) of het RIVM (als houder van vaccinatiegegevens) naar de burger toe, in zijn/haar Persoonlijke Gezondheids Omgeving (PGO), middels het MedMij afsprakenstelsel. Dit wordt ook wel de patiënt use case genoemd. In het kader van het MedMij afsprakenstelsel is deze beschreven op de Nictiz MedMij gegevensdienst pagina zoals gebruikelijk. De patiënt use case kan geraadpleegd worden door op het MedMij logo te klikken:

2.1.1 Index praktijksituaties

UITLEG OVER 3 PRAKTIJKSITUATIES OM HET DATAMODEL BETER TE BEGRIJPEN. INCLUSIEF DATAMINIMALISATIE INDIEN VAN TOEPASSING, SCENARIO'S UITSCHRIJVEN IN DETAIL. DATATYPE EN CONFORMANCE VASTLEGGEN PER VOORBEELD.

1. VACCINATIE DOOR DE PRIKKER TOEGEDIEND BESCHIKBAAR STELLEN (HUISARTS OF GGD)
2. HISTORISCHE VACCINATIES DOOR DE PRIKKER TOEGEDIEND BESCHIKBAAR STELLEN (GGD BIJ)
3. HISTORISCHE VACCINATIES DOOR EEN MELDER GEREGISTREERD BESCHIKBAAR STELLEN (RIVM BIJ)

IN DE BACKLOG/ROADMAP DOCUMENTATIE VERDERE USE CASES AL UITSCHRIJVEN, CONFORM ISO DOCUMENT/OVERZICHT, IN NICTIZ FORMAT

Ontwerp Informatiestandaard Vaccinatie-Immunisatie V0.1

Inhoud