Ontwerp Informatiestandaard Beelduitwisseling v1.0.0

1 Inleiding

1.1 Algemeen

Deze pagina beschrijft het functioneel ontwerp voor de informatiestandaard Beelduitwisseling. Het functioneel ontwerp beschrijft voor alle uitwisselscenario's (in dit document use cases genoemd) uit de informatiestandaard de transacties, transactiegroepen, de systemen, de systeemrollen en de bedrijfsrollen van zorgverleners of patiënten. Daarvoor worden de eisen gegeven voor het sturen of ontvangen van gegevens. In hoofdstuk 2 wordt verder ingegaan op wat een use case inhoudt. Per use case zijn de nadere details beschreven.

Voor meer informatie over informatiestandaarden en hoe deze worden ontwikkeld, zie de Nictiz webpagina voor informatiestandaarden. Voor de verklaring van de begrippen die voorkomen in het functioneel ontwerp wordt verwezen naar het begrippenoverzicht op de Nictiz website.

1.3 Kaders & uitgangspunten

1.3.1 Richtlijn en proces

De functionele vereisten zijn vastgelegd door de NVvR in de Standaard Tijdlijn Radiologische Onderzoeken. De kwaliteitsstandaard is vastgelegd door de NVvR in de Kwaliteitsstandaard

1.3.2 Reikwijdte Informatiestandaard

De reikwijdte van de informatiestandaard beslaat de functionele beschrijvingen en de dataset voor alle gegevensuitwisselingen binnen één of meerdere processen zorgprocessen.

1.3.4 Inzet zibs en doorontwikkeling

Voor de ontwikkeling van deze informatiestandaard is het uitgangspunt om zoveel mogelijk bestaande zibs te implementeren en aan te vullen naar behoefte. De intentie van zibs is het implementeren van herbruikbare bouwstenen voor eenmalig vastlegging en meervoudig gebruik. Zibs zijn dan ook bouwstenen in veel andere verzamelingen dan Beeldbeschikbaarheid. Deze andere verzamelingen zijn deels al in ontwikkeling (in de BgZ, Oncologie, Geboortezorg etc.). Daarnaast zullen zibs ook de basis zijn van onderzoek en kwaliteitsverantwoording. De te implementeren zibs zullen dus ook bouwstenen zijn voor deze andere processen.

Daarom dienen de zibs zodanig in de systemen geïmplementeerd te worden, dat hergebruik voor andere doeleinden dan Beeldbeschikbaarheid gefaciliteerd wordt. Doel is hergebruik op alle gebieden van de zorg, niet alleen implementatie van Beeldbeschikbaarheid. De informatiestandaard Beeldbeschikbaarheid kan gebruik buiten Beeldbeschikbaarheid niet specificeren of kwalificeren, maar gebruik buiten de scope van Beeldbeschikbaarheid is wel het doel.

1.3.5 Generieke functies

Beeldbeschikbaarheid is afhankelijk van generieke functies die de NEN apart behandelt in de NEN-werkgroep 'normen voor generieke functies'. Het ministerie heeft aan NEN gevraagd om samen met experts uit het veld te starten met het ontwikkelen van drie normen voor een eerste vier generieke functies. Vanuit de normcommissie ‘Informatievoorziening in de zorg’ beginnen verschillende werkgroepen met de volgende thema’s:

1. Toestemming (van de patiënt)
2. Identificatie & authenticatie (van de zorgverlener, zorgaanbieder en de patiënt)
3. Lokalisatie (vindbaarheid van patiëntgegevens)

1.4 Kwalificatie

Op basis van dit functioneel ontwerp en de daarbij behorende dataset wordt een kwalificatiescript opgesteld. Het opstellen van kwalificatiescripts valt buiten de scope van dit functioneel ontwerp. Voor meer informatie zie de websitepagina over Nictiz kwalificaties.

2 Use Cases

2.1 Algemeen

Een use case is een specifieke beschrijving van een praktijksituatie in de zorg waarbij voor een concrete situatie het uitwisselen van informatie wordt beschreven aan de hand van actoren (mensen, systemen) en transacties (welke informatie wordt wanneer uitgewisseld). Een use case is een verbijzondering van een specifiek onderdeel van het zorgproces. Een informatiestandaard kan bestaan uit één of meerdere use cases. Iedere use case koppelt met een scenario in ART-DECOR. Wanneer verschillende use cases gebruik maken van hetzelfde scenario kan een andere indeling gewenst zijn, bijvoorbeeld op basis van proces. In dit functioneel ontwerp wordt elke use case geanalyseerd en uitgewerkt. De informatiestandaard Beeldbeschikbaarheid kent drie use cases:

1. Radioloog/Behandelend arts vraagt tijdlijn data op
2. Radioloog/Behandelend arts vraagt beelden op
3. Radioloog/Behandelend arts vraagt verslagen op

2.2 Use case 1: Opvragen Tijdlijn Data

2.2.1 Doel en Relevantie

2.2.1.1 Patient journey

In 2018 valt patiënt X van zijn fiets en gaat naar de SEH. Ademen doet veel pijn. SEH-arts A laat een foto van zijn borst maken in ziekenhuis A. Hij blijkt een aantal gekneusde ribben te hebben. In 2020 wordt patiënt X door zijn huisarts verwezen naar ziekenhuis B, omdat hij aanhoudende hoestklachten heeft. Longarts B laat een foto van zijn longen maken. Radioloog B, die de beelden beoordeelt, ziet een wit vlekje op de long. Dit zou een tumor kunnen zijn maar ook een litteken. Eerder onderzoek kan meer uitsluitsel geven. De radioloog raadpleegt de "tijdlijn radiologische onderzoeken" en ziet de borstfoto van 2016 uit ziekenhuis A.

2.2.2 Proces en Context (pre- en postproces)

2.2.2.1 Preproces

• De radioloog / behandelend arts heeft een behandelrelatie met de patiënt.
• De radioloog / behandelend arts wil eerder uitgevoerde radiologische onderzoeken betrekken om tot een beter en vollediger oordeel, verslag en advies te komen, dan zonder het geval zou zijn.
• De gegevens van de patiënt zijn vastgelegd in de werkomgeving van de radioloog / behandelend arts.

2.2.3 Bedrijfsrollen en UML activity diagram

Transactiegroep	Transacties	Systeemrol	Systeem	Bedrijfsrol
Opvragen tijdlijn data	Opvragen tijdlijn data	BBS-TDV	PACS/EPD	Radioloog/Behandelend arts
	Opleveren tijdlijn data	BBS-TDO	PACS	Radioloog

2.3 Use case 2: Opvragen Beelden

2.3.3 Bedrijfsrollen en UML activity diagram

Transactiegroep	Transacties	Systeemrol	Systeem	Bedrijfsrol
Opvragen Beelden	Opvragen beelden	BBS-BV	PACS/EPD	Radioloog/Behandelend arts
	Opleveren beelden	BBS-BO	PACS	Radioloog

2.4 Use case 3: Opvragen Verslagen

2.4.3 Bedrijfsrollen en UML activity diagram

Transactiegroep	Transacties	Systeemrol	Systeem	Bedrijfsrol
Opvragen Verslagen	Opvragen verslagen	BBS-VV	PACS/EPD	Radioloog/Behandelend arts
	Opleveren verslagen	BBS-VO	PACS	Radioloog

3 Systemen & Systeemrollen

In de beschikbaarstelling van beelden spelen een aantal systemen een rol:

• PACS/EPD van de vragende organisatie,
• PACS van de opleverende, producerende organisatie

Deze systemen hebben verschillende systeemrollen:

• Vragend Systeem EPD /PACS
  • TijdslijnDataVragendSysteem (BBS-TDV)
  • VerslagVragendSysteem (BBS-VV)
  • BeeldVragendSysteem (BBS-BV)

• Opleverend systeem PACS (producerende organisatie)
  • TijdslijnDataOpleverendSysteem (BBS-TDO)
  • VerslagOpleverendSysteem (BBS-VO)
  • BeeldOpleverendSysteem (BBS-BO)

4 Procesrollen

De standaard kent een aantal bedrijfsrollen, te weten:

Bedrijfsrol	Activiteit
Radioloog	Vraagt externe onderzoeken op
Behandelend arts	Vraagt externe onderzoeken op

5 Aanvullende informatie

5.1 Aanwijzingen/eisen voor functionaliteit van systemen

5.1.1 Eenheid van taal

Voor de eenheid van taal wordt zo veel mogelijk SNOMED gebruikt.

5.1.2 Afschermen van gegevens (optioneel)

Dit lijkt me de plek voor het beschrijven van de toestemming tot opvragen

5.1.3 Tonen van informatie

Moet hier iets gezegd worden over hoe beelden worden getoond (bijv ondersteuning van hanging protocols)? Verslagen moeten getoond worden in huisformaat

Verschillende onderzoeken die gezamenlijk in een rapport verzonden zijn, dienen juist wel gezamenlijk als rapport getoond te worden.

5.1.4 IHE-standaard

De informatie-uitwisseling en workflow is gebaseerd op de Integrating the Healthcare Enterprise (IHE) standaard.

5.2 Begrippenlijst

Begrip	Omschrijving
ART-DECOR	internationaal platform voor het ontwikkelen, vastleggen en beheren van informatiestandaarden voor de zorg.
EPD	Elektronisch Patienten Dossier
NVvR	Nederlandse Vereniging voor Radiologie[1]
PACS	Picture Archiving and Communication System
Zorgverlener	Zorgverleners zijn alle personen die een behandelrelatie met een patiënt kunnen hebben.

6 Release notes

Auteur(s)	Titel	Versie	Datum	Bron	Organisatie
Wai-Lam Wong en Anne van der Kant	Ontwerp Beelduitwisseling	0.0.2	9 juni 2022	Handleiding Functioneel Ontwerp Informatiestandaard v1.0	Nictiz

7 Paginahistorie

Versie	Datum	Omschrijving
0.0.2	9 juni 2022	WIP