Functioneel Ontwerp Zelfmetingen 2.0.25
1 Inleiding
1.1 Algemeen
Deze pagina beschrijft use cases voor de patiënt in relatie tot zelfmetingen van vitale functies die een patiënt kan verzamelen en delen door middel van een PGO. De vitale functies van de mens zijn de lichaamsfuncties die de persoon vitaal of ook wel in leven houden, voorbeelden zijn ademhaling en circulatie (hartslag en bloeddruk).
Momenteel bestaat er geen standaard voor zelfmeet gegevens van de vitale functies. Het doel van deze pagina is om verschillende uitwisseling scenario's van zelfmeet gegevens met de patiënt te beschrijven voor gebruik in MedMij.
Zoals op deze pagina aangegeven, gebruikt MedMij zorginformatiebouwstenen (zibs) als leidraad voor de inhoud van informatie uitwisseling. Voor uitwisseling van zelfmeet gegevens gaat het om de volgende zibs:
- Patiënt
- Ademhaling
- Bloeddruk
- Glucose (gebaseerd op zib LaboratoriumUitslag)
- Hartfrequentie
- Lichaamsgewicht
- Lichaamslengte
- Lichaamstemperatuur
- O2Saturatie
- Polsfrequentie
PGO-leveranciers dienen de beschikbare zibs en/of FHIR profielen te gebruiken. Als er geen specifieke zib en/of FHIR profiel beschikbaar is, gebruik dan zib AlgemeneMeting of LaboratoriumUitslag.
1.2 Doelgroep
De doelgroep voor deze pagina wijkt niet af van de algemene doelgroep van de MedMij functionele ontwerpen, die hier gevonden kan worden.
1.3 Kaders en uitgangspunten
1.3.1 Richtlijn
Geen nadere specificatie, anders dan genoemd in de algemene inleiding van de MedMij functionele ontwerpen.
1.3.2 Infrastructuur
Geen nadere specificatie, anders dan genoemd in de algemene inleiding van de MedMij functionele ontwerpen.
1.3.3 Geografische reikwijdte
Geen nadere specificatie, anders dan genoemd in de algemene inleiding van de MedMij functionele ontwerpen.
1.4 Kwalificatie
1.4.1 Introductie
1.4.2 Specifieke informatie over deze kwalificatie
De kwalificatie richt zich vooralsnog op: bloeddruk, lichaamsgewicht en glucose. Deze dienen minimaal te worden ondersteund. De verwachting is dat leveranciers zoveel mogelijk zelfmetingen ondersteunen.
2 Use Cases
2.1 Use case: Raadplegen metingen betreffende de vitale functies door patiënt
2.1.1 Doel en relevantie
Het voor patiënten mogelijk maken regie op hun eigen gezondheid te nemen door inzicht te geven in de vitale functie meetwaarden die over henzelf gaan.
2.1.2 Domein
Metingen betreffende vitale functies in het domein van zorgaanbieders en patiënten.
2.1.3 Context
Het gaat om het elektronisch en gestructureerd beschikbaar maken van de meetwaarden van vitale functies vanuit een zorgaanbiederssysteem (XIS) naar een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO). Deze pagina bevat (verwijzingen naar) beschrijvingen van:
- informatie
- bedrijfsrollen (actoren),
- proces,
- systemen,
- systeemrollen,
- transactiegroepen en transacties, inclusief de inhoud van deze transacties.
De beschrijving is infrastructuur-onafhankelijk.
2.1.4 Informatie
De informatie-elementen die van toepassing zijn.
2.1.4.1 Raadplegen meetwaarden
Informatie elementen in de vraag om meetwaarden van vitale functies.
- Patient identificatienummer
- Periode (startdatum - einddatum)
- Type (soort meetwaarden, bijvoorbeeld bloeddruk)
Dit betreft de filtermogelijkheden (query paramaters) in de vraag om meetwaarden van de vitale functies.
2.1.4.2 Beschikbaarstellen meetwaarden
Informatie elementen in meetwaarden van vitale functies staan hieronder. Het betreffen de Zorginformatiebouwstenen die te vinden zijn op https://zibs.nl/wiki/ZIB_Hoofdpagina.
- Patiënt
- Ademhaling
- Bloeddruk
- Glucose (gebaseerd op zib LaboratoriumUitslag)
- Hartfrequentie
- Lichaamsgewicht
- Lichaamslengte
- Lichaamstemperatuur
- O2Saturatie
- Polsfrequentie
PGO-leveranciers dienen de beschikbare zibs en/of FHIR profielen te gebruiken. Als er geen specifieke zib en/of FHIR profiel beschikbaar is, gebruik dan zib AlgemeneMeting of LaboratoriumUitslag.
2.1.5 Bedrijfsrollen
Deze use case kent twee bedrijfsrollen.
| Bedrijfsrol | Activiteit |
|---|---|
| Patiënt | Wil meetwaarden van vitale functies raadplegen |
| Zorgaanbieder | Stelt meetwaarden van vitale functies beschikbaar |
Bedrijfsrollen Medicatieoverzicht
Onderstaande afbeelding toont de bedrijfsrollen en de activiteiten die zij uitvoeren.
Activiteitendiagram Raadplegen meetwaarden vitale functies
2.1.6 Procesbeschrijving
2.1.6.1 'Patient journey' - Thomas van Beek
Het verhaal van de 'patient journey' van Thomas van Beek vindt u hier. Hieronder een voor Thomas relevante situatie waarbij het raadplegen van meetwaarden betreffende de vitale functie een rol speelt.
Voordat Thomas zijn consult bij de internist heeft om de resultaten door te spreken worden er een aantal andere waarden getest. Zijn gewicht en zijn bloeddruk worden opgemeten. De laboratoriumwaarden zijn al bekend voordat de internist ze aan Thomas mee kan delen. Alhoewel Thomas zoals gezegd zo min mogelijk met zijn ziekte bezig wil zijn, vindt hij de jaarlijkse controle heel belangrijk. Hij vindt het dan ook heel erg handig om de resultaten van de onderzoeken een dag van tevoren al in te zien in zijn PGO. Hij kan zich zo goed voorbereiden en zal niet meer verrast zijn over de resultaten als zijn internist deze voorlegt.
2.1.6.2 'Patient journey' - Roos Dalstra
Het verhaal van de 'patient journey' van Roos Dalstra vindt u hier. Hieronder een voor Roos relevante situatie waarbij het raadplegen van meetwaarden betreffende de vitale functie een rol speelt.
Na het ontslag komt de informatie over de opnameperiode vanuit het ziekenhuis beschikbaar in de PGO, zodat zij een goed beeld heeft van haar opname en haar medicatie. Dit kan zij ook delen met haar naasten
Roos kan na haar opname haar vitale waarden gemeten in ziekenhuis raadplegen. Zo beschikt zij over deze informatie die ze als referentiewaarden kan gebruiken.
2.1.6.3 Proces
Het stuk van het proces waar het in deze use case om gaat is:
- Het systeem van een zorgaanbieder (XIS) stelt de gevraagde meetwaarden van de vitale functies beschikbaar aan het systeem van een patiënt (PGO).
Deze paragraaf vervolgt met een beschrijving van precondities, proces stappen, en post condities.
2.1.6.3.1 Preconditie
De patiënt heeft toestemming gegeven voor het elektronisch uitwisselen van vitale functie meetwaarden tussen het betreffende XIS en de eigen persoonlijke gezondheidsomgeving.
De patiënt wil de meetwaarden van de vitale functies inzien en de zorgaanbieder stelt dit ook beschikbaar.
- Een patiënt kan steeds zelf het initiatief nemen om de meetwaarden op te halen, maar het is ook mogelijk dat een PGO geconfigureerd is om dit 'automatisch' te doen. Dit maakt voor de beschrijving van deze use case geen verschil.
2.1.6.3.2 Proces stappen
- Het systeem van de persoon (PGO) raadpleegt de beschikbare meetwaarden van de vitale functies.
- Het systeem van de zorgaanbieder (XIS) stelt de meetwaarden van de vitale functies beschikbaar voor de persoon.
- De persoon gebruikt de PGO om zijn meetwaarden van de vitale functies in te zien.
2.1.6.3.3 Post conditie
De patiënt heeft de meetwaarden vitale functies geraadpleegd via de persoonlijke gezondheidsomgeving.
2.1.7 Systemen & Systeemrollen
Zowel zorgaanbieder als patiënt maken gebruik van een informatiesysteem:
- PGO (patiënt)
- XIS (zorgaanbieder)
Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken. Hier gaat het om de meetwaarden vitale functies van zorgaanbieder naar de patiënt.
| Systeem | Naam systeemrol | Systeemrolcode | Omschrijving |
|---|---|---|---|
| PGO | MeetwaardenVitaleFunctiesRaadplegend | MM--MVR-FHIR | Raadplegen meetwaarden vitale functies bij zorgaanbieder |
| XIS | MeetwaardenVitaleFunctiesBeschikbaarstellend | MM--MVB-FHIR | Beschikbaarstellen meetwaarden vitale functies aan de patiënt |
Zie ook onderstaande afbeelding.
.jpg)
Componenten diagram
De kwalificatie van informatiesystemen vindt plaats op basis van systeemrollen.
2.1.8 Transacties, Transactiegroepen en systeemrollen
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties. Een transactiegroep is een verzameling van bij elkaar horende transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht). Onderstaande tabel biedt een overzicht voor deze use case.
| Transactiegroep | Transactie | Systeemrolcode | Systeem | Bedrijfsrol | Technisch |
|---|---|---|---|---|---|
| Meetwaarden Vitale Functies(PULL) | Raadplegen meetwaarden vitale functies | MM--MVR-FHIR | PGO | Patiënt | Meetwaarden vitale functies in FHIR |
| Beschikbaarstellen meetwaarden vitale functies | MM--MVB-FHIR | XIS | Zorgaanbieder |
2.1.9 Use case diagram
Onderstaande afbeelding toont bedrijfsrollen, activiteiten, systeemrollen, transacties en transactiegroep in samenhang.
Use case diagram
2.2 Use case: Sturen zelfmetingen van de vitale functies door patiënt
2.2.1 Doel en relevantie
Het voor patiënten mogelijk maken regie op hun eigen gezondheid te nemen door het kunnen delen van hun zelfmeet gegevens met de zorgverlener.
2.2.2 Domein
Zelfmetingen betreffende vitale functies in het domein van zorgaanbieders en patiënten.
2.2.3 Context
Het gaat om het elektronisch en gestructureerd beschikbaar maken van de zelfmeetwaarden van vitale functies vanuit een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO) naar een zorgaanbiederssysteem (XIS) . Deze pagina bevat (verwijzingen naar) beschrijvingen van:
- informatie
- bedrijfsrollen (actoren),
- proces,
- systemen,
- systeemrollen,
- transactiegroepen en transacties, inclusief de inhoud van deze transacties.
De beschrijving is infrastructuur-onafhankelijk.
2.2.4 Informatie
De informatie-elementen die van toepassing zijn.
2.2.4.1 Beschikbaarstellen meetwaarden
Informatie elementen in meetwaarden van vitale functies staan hieronder. Het betreffen de Zorginformatiebouwstenen die te vinden zijn op https://zibs.nl/wiki/ZIB_Hoofdpagina.
- Patiënt
- Ademhaling
- Bloeddruk
- Glucose (gebaseerd op zib LaboratoriumUitslag)
- Hartfrequentie
- Lichaamsgewicht
- Lichaamslengte
- Lichaamstemperatuur
- O2Saturatie
- Polsfrequentie
PGO-leveranciers dienen de beschikbare zibs en/of FHIR profielen te gebruiken. Als er geen specifieke zib en/of FHIR profiel beschikbaar is, gebruik dan zib AlgemeneMeting of LaboratoriumUitslag.
2.2.4.2 Ontvangen zelfmetingen
Het ontvangende systeem stuurt een ontvangstbevestiging van de zelfmetingen.
2.2.5 Bedrijfsrollen
Deze use case kent twee bedrijfsrollen.
| Bedrijfsrol | Activiteit |
|---|---|
| Patiënt | Wil zelfmetingen van vitale functies sturen |
| Zorgaanbieder | Ontvangt zelfmetingen van vitale functies |
Bedrijfsrollen Medicatieoverzicht
Onderstaande afbeelding toont de bedrijfsrollen en de activiteiten die zij uitvoeren.
Activiteitendiagram sturen zelfmetingen vitale functies
2.2.6 Procesbeschrijving
2.2.6.1 'Patient journey' - Roos Dalstra
Het verhaal van de 'patient journey' van Roos Dalstra vindt u hier.
Hieronder een voor Roos relevante situatie waarbij het sturen van zelfmetingen betreffende de vitale functie een rol speelt.
Sinds een aantal maanden maakt Roos gebruik van een online persoonlijke gezondheidsomgeving. Daarin houdt ze onder andere haar bloedglucosewaarden bij. Daarnaast moet ze zich dagelijks wegen in verband met haar hartfalen. Bij hartfalen is de pompfunctie van het hart verminderd. Het hart pompt niet genoeg bloed rond, hierdoor kun je vocht vasthouden. Om dit te monitoren weegt Roos zich dagelijks, en houdt ze haar gewicht bij in haar persoonlijke gezondheidsomgeving. Wanneer haar gewicht toeneemt, dan krijgt ze een signaal vanuit haar PGO, omdat dit zou kunnen duiden op het vasthouden van vocht. Doordat Roos de huisarts toestemming heeft gegeven om haar gegevens te delen kan informatie worden uitgewisseld. Als er bijvoorbeeld iets in de medicatie wordt gewijzigd, dan ziet Roos dit in haar persoonlijke gezondheidsomgeving terug. De huisarts kan op zijn beurt de gegevens die Roos heeft ingevoerd bekijken, bijvoorbeeld met een handige grafiek die haar bloedsuikers over de afgelopen periode laat zien
2.2.6.2 Proces
Het stuk van het proces waar het in deze use case om gaat is:
- Het systeem van een patiënt (PGO) stelt zelfmetingen van de vitale functies beschikbaar aan het systeem van een zorgaanbieder (XIS).
Deze paragraaf vervolgt met een beschrijving van precondities, proces stappen, en post condities.
2.2.6.2.1 Preconditie
De patiënt heeft toestemming gegeven voor het elektronisch uitwisselen van zelfmetingen van de vitale functies tussen het betreffende XIS en de eigen persoonlijke gezondheidsomgeving.
De zorgaanbieder wil de zelfmetingen van de vitale functies inzien en de patiënt stelt dit ook beschikbaar.
- Een patiënt kan steeds zelf het initiatief nemen om de meetwaarden te sturen, maar het is ook mogelijk dat een PGO geconfigureerd is om dit 'automatisch' te doen. Dit maakt voor de beschrijving van deze use case geen verschil.
2.2.6.2.2 Proces stappen
- Het systeem van de patiënt (PGO) stuurt zelfmetingen van de vitale functies naar een XIS.
- Het systeem van de zorgaanbieder (XIS) ontvangt en verwerkt de zelfmetingen van de patiënt.
- De zorgaanbieder gebruikt de het XIS om de zelfmetingen van de vitale functies in te zien.
2.2.6.2.3 Post conditie
De patiënt heeft zelfmetingen gestuurd via de persoonlijke gezondheidsomgeving.
2.2.7 Systemen & Systeemrollen
Zowel zorgaanbieder als patiënt maken gebruik van een informatiesysteem:
- PGO (patiënt)
- XIS (zorgaanbieder)
Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken. Hier gaat het om zelfmetingen vitale functies van patiënt naar zorgaanbieder.
| Systeem | Naam systeemrol | Systeemrolcode | Omschrijving |
|---|---|---|---|
| PGO | ZelfmetingenVitaleFunctiesSturend | MM--ZVS-FHIR | Sturen zelfmetingen vitale functies naar zorgaanbieder |
| XIS | ZelfmetingenVitaleFunctiesOntvangend | MM--ZVO-FHIR | Ontvangen zelfmetingen vitale functies van de patiënt |
Zie ook onderstaande afbeelding.
.jpg)
Componenten diagram
De kwalificatie van informatiesystemen vindt plaats op basis van systeemrollen.
2.2.8 Transacties, Transactiegroepen en systeemrollen
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties. Een transactiegroep is een verzameling van bij elkaar horende transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht). Onderstaande tabel biedt een overzicht voor deze use case.
| Transactiegroep | Transactie | Systeemrolcode | Systeem | Bedrijfsrol |
|---|---|---|---|---|
| Zelfmetingen Vitale Functies(PUSH) | Sturen zelfmetingen van vitale functies | MM--ZVS-FHIR | PGO | Patiënt |
| Ontvangen zelfmetingen vitale functies | MM--ZVO-FHIR | XIS | Zorgaanbieder |
2.2.9 Use case diagram
Onderstaande afbeelding toont bedrijfsrollen, activiteiten, systeemrollen, transacties en transactiegroep in samenhang.
Use case diagram
3 Functionaliteit
Er zijn geen aanwijzingen/eisen voor functionaliteit van de systemen.
4 Verantwoordelijkheid voor informatie
Er zijn geen specifieke toevoegingen over verantwoordelijkheden voor informatie.
5 Afschermen van gegevens
Er zijn geen afspraken over het afschermen van gegevens.
6 Infrastructuur
Er zijn geen afspraken over een specifieke infrastructuur waarop de informatie wordt uitgewisseld.
7 Referenties
| Auteur(s) | Titel | Versie | Datum | Bron | Organisatie |
|---|---|---|---|---|---|
| AUTEUR(S) | TITEL | VERSIE | DATUM | BRON | ORGANISATIE |
Referenties
8 Release notes
In onderstaande tabel staan de wijzigingen voor deze informatiestandaard. Zie de Ontwerpen landingspagina voor wijzigingen die op alle informatiestandaarden van toepassing zijn.
| Release | Versie | BITS issue | Omschrijving |
|---|---|---|---|
| 2020.01 - Zomerrelease 2020 | 2.0.0 | MM-1284 | Correctie op volgorde van benoemde processtappen use case raadplegen binnen de informatiestandaard Zelfmetingen, proces stond verkeerd om beschreven. |
| MM-1204 | In the zib-BloodPressure profile, the slices for diastolic and systolic pressure have been made required. | ||
| MM-1092 | An extra scenario is added for SelfMeasurements MedMij qualification. This scenario adds PHR and XIS testscripts with a search on Observation resources with category 'vital signs'. | ||
| MM-1080 | Het kwalificatiemateriaal voor Zelfmetingen wordt per use case gepubliceerd. Een (kandidaat-)deelnemer is niet verplicht te kwalificeren op meerdere use cases. Met het opknippen van het kwalificatiescript wordt dit verduidelijkt. | ||
| MM-972 | The definition for the use of the lastn operation is unclear in the FHIR specification, therefore interpretation is added to the FHIR IG's of the information standards that use lastn. | ||
| MM-898 | In zib-LaboratoryTestResult-Observation, Observation.interpretation.coding is sliced to support both the FHIR core ValueSet and the (partially overlapping) HCIM ValueSet. | ||
| MM-507 | In "VitalSigns Profile NL", the cardinality of Observation.performer is relaxed from 1..* to 0..* | ||
| MM-476 | The unit of the LOINC code used for fasting blood glucose differed from the unit used in the other blood glucose LOINC codes. To rectify this, code 41604-0 was changed to 14770-2 in the valueset 'GlucoseMeetmomentenLOINCCodelijst' and on the SelfMeasurements FHIR IG. This has also been changed in the qualification material. | ||
| 2019.01 - April 2020 | 1.2.13 | MM-1017 | The SelfMeasurements IG incorrectly didn't mention the PulseRate profile. This has been added. |
| MM-949 | The ExtraOxygenAdministration concept in the zib-OxygenSaturation profile was illegally bound on a CodeSystem. This binding has been changed to the corresponding ValueSet. | ||
| 2019.01 - Januari 2020 | 1.2.7 | MM-833 | Added known issue to SelfMeasurements FHIR IG regarding incorrect use of BloodGlucose LOINC code. |
| 2019.01 - September | 1.2.3 | MM-436 | Aanpassen ConceptMap InterpretatieVlaggenCodelijst-to-observation-interpretation. |
| MM-422 | Aanpassen conceptnaam ResultaatVlaggen naar InterpretatieVlaggen in FHIR profiel voor LaboratoryResults. | ||
| 2019.01 | 1.2.1 | MM-185 | Verkeerde fixed value voor Observation.code.coding:postBreakfastGlucoseNhgtable45.code |
| 1.2.0 | MM-175 | Mapping concept Positie van Zib Lichaamslengte niet duidelijk. | |
| MM-314 | Zelfmeting pijnscore FHIR. | ||
| MM-147 | Mappen PulseRegularity binnen PulseRate. | ||
| MM-141 | Vital Signs profielen inconsistent m.b.t. baseDefinition. | ||
| MM-95 | Added support for the lastn operation for retrieving the latest available measurement. | ||
| 2018.06 | 1.1.0 | MM-87 | The links in the table for FHIR profiles have been updated. The BloodGlucose profile in the Retrieve Vital Signs use case and all profiles under the Send Vital Signs use case linked to a deprecated version. |
| MM-80 | The profile mapping for HCIM element NL-CM:12.6.2 TemperatuurType has been updated Observation.method from Observation.bodySite based on feedback received from the ZIB Centrum that even though the definition appears to point to a body site, that the focus of TemperatureType is a method that includes body site. The profile version was updated to 2.0.1 | ||
| MM-66 | Update mappings LaboratoriumUitslag in DiagnosticReport en Observation. | ||
| MM-64 | Koppelen van meetinstrument aan relevante profielen. |