PWD 3 Gegevensrichtlijn SEO GUO 15 1 0

Inleiding en scope

Deze gegevensrichtlijn beschrijft de gegevensuitwisseling bij SEO en GUO voor het prenatale screeningsprogramma binnen de perinatale zorg. Bij SEO en GUO worden voor monitoring, kwaliteitsborging en evaluatie gegevens geregistreerd in een landelijk systeem.

De volgende processen worden beschreven in dit document:

• SEO (Structureel Echoscopisch Onderzoek)
• GUO (Geavanceerd Ultrasound Onderzoek) als vervolgonderzoek op prenatale screening

Het voornaamste doel van het PWD-programma is betere zorg voor zwangere en (ongeboren) kind door betere informatieoverdracht. Om dit te bereiken is eenmalige registratie van gegevens en meervoudig gebruik hiervan een belangrijk speerpunt. De verzendende partij registreert gegevens en verstuurt de relevante gegevens naar de ontvangende partij. Welke gegevens worden verstuurd, staat beschreven in een gegevensrichtlijn.

Bij het bepalen van de gegevensrichtlijn en het ontwikkelen en implementeren van het bericht geldt een aantal uitgangspunten:

1. De inhoud van de gegevensrichtlijn en de berichten voldoen aan de eisen van de perinatale dataset, vastgelegd in ART-DECOR.
2. Dit is tevens vastgelegd in de PWD standaard:
1. De PWD standaard is een Nederlandse, medische terminologie- en informatiestandaard voor de geboortezorg. Centraal in de standaard staat een dataset met definities van gegevens en termen. Deze gegevens en termen worden in de geboortezorg gebruikt voor het vastleggen van o.a. klachten, symptomen, omstandigheden, interventies, diagnosen, resultaten en besluitvorming. De dataset definities van de PWD standaard sluiten aan bij het internationale SNOMED CT codestelsel.
2. Voor de berichten en documenten wordt de HL7v3 standaard gebruikt.
3. Voor de aansluiting bij het SNOMED CT codestelsel en het gebruik van de HL7v3 standaard geldt het mechanisme van: “pas toe of leg uit waarom je afwijkt”. Het mechanisme en de eventuele invulling hiervan is uitgewerkt in het implementatieplan.
3. Het implementatieplan beschrijft de aanpak om te komen van de huidige situatie naar de situatie waarin het doel voor deze fase van het PWD programma is gerealiseerd. De aanpak is opgedeeld in stappen, van inbouw tot en met uitrol (bericht is in productie). Per stap zijn plannen uitgewerkt die algemeen gelden en toegepast moeten/kunnen worden, zoals formats van testplannen of een procedure voor informatiebeveiliging. Per leverancier worden de stappen uit het implementatieplan, en de voor die leverancier specifieke aandachtspunten, uitgewerkt en vastgelegd. Alleen in uitzonderlijke situaties kan met toestemming van de PWD standaard worden afgeweken.

De gegevensrichtlijn geeft op basis van de gewenste use cases een beschrijving van de gewenste inhoud van de berichten ten behoeve van de elektronische uitwisseling van informatie tussen de beroepsgroepen in de 1e, 2e en 3e lijn en het screeningsprogramma, en is daarmee dus de basis voor de uitwerking van de architectuur en de technische realisatie van de berichten.

Deze gegevensrichtlijn bevat:

1. Activiteitendiagrammen welke de verantwoordelijkheden weergeven van elke betrokkene;
2. Use cases;
3. Berichtflow en berichtinhoud;
4. Functionaliteit (voor de applicatie).

Huidige situatie (begin 2014)

Gegevens aanleveren aan Peridos gaat enkel via electronische weg. Sinds geruime tijd is het niet meer mogelijk om geaggregeerde gegevens aan te leveren of gegevens manueel te registreren in Peridos.

In de bronsystemen worden bestanden gegenereerd en vervolgens rechtstreeks geëxporteerd naar en ingelezen in Peridos. Voor zorgverleners die (nog) geen bronsysteem hebben of voor wie export nog niet mogelijk of gerealiseerd is, wordt de mogelijkheid aangeboden om via beveiligde xls-templates gegevens aan te leveren aan Peridos zoals eerder beschreven.

Gewenste situatie

Actoren

Er zijn meerdere partijen die met elkaar communiceren:

1. Verzendende partijen:
1. Echoscopist in de 1e, 2e of 3e lijn (SEO)
2. Echoscopist in de 3e lijn en satellieten in de 2e lijn (GUO).
2. Ontvangende partij: RIVM/Regionale centra
   Het landelijk datasysteem Peridos vertegenwoordigt de dataopslag van het prenatale screeningsprogramma waaronder het SEO maar ook de gegevens van de GUO worden opgeslagen.

Naast de communicerende partijen speelt de zorgverlener nog een rol bij het aanvragen van de screening en diagnostiek.

Procesbeschrijving

Onderstaand activiteitendiagram geeft het proces weer. In de bijlage worden de processtappen nog verder uitgewerkt.

Structureel Echoscopisch Onderzoek (SEO)

Na de counseling bepaalt de zwangere vrouw of ze wil deelnemen aan het SEO als onderdeel van de prenatale screening. Elke vrouw die dat wenst kan rond de 20 weken zwangerschap een SEO laten uitvoeren. Als daar een medische indicatie voor is, zal er direct een GUO plaatsvinden in plaats van een SEO, deze valt dan niet onder het screeningsprogramma maar onder diagnostiek. De gegevens van deze GUO gaan niet naar Peridos.

Het SEO is een echoscopisch onderzoek waar de foetus op structurele afwijkingen wordt onderzocht. Indien de vrouw deelneemt aan het SEO, vult de verloskundig zorgverlener een papieren aanvraag in voor een SEO. Het SEO wordt verricht in een echocentrum, verloskundigenpraktijk of een ziekenhuis. Een vrouw die kiest voor deelname aan het SEO geeft impliciet toestemming om haar gegevens te versturen en op te slaan in Peridos.

De zwangere vrouw gaat met de aanvraag naar de plaats waar het SEO uitgevoerd wordt. Het SEO wordt uitgevoerd volgens een modelprotocol. Er kunnen verschillende uitkomsten uit het SEO komen. In bijlage 2 staat een beslisboom uit het modelprotocol 'onverwachte bevindingen bij het SEO'.

Mogelijke vormen en uitkomsten van SEO:

PRIMAIRE SEO: Eerste SEO onderzoek

Conclusie	Advies
Er zijn geen afwijkingen geconstateerd	Geen verder onderzoek
Er wordt een afwijking of meer dan één sonomarker of een relevante sonomarker vermoed. (Bij maar één sonomarker die niet relevant is wordt er niet verwezen en niet vervolgd. Dit zijn vermoedens op pyelectasie en de plexus coroïdius cyste en de echodense hart focus)	Doorverwijzing voor GUO
Er wordt een pyelectasie vermoed	Doorverwijzing voor vervolg SEO bij 32 weken
Het onderzoek was incompleet	Doorverwijzing voor herhaal SEO

HERHAAL SEO: 2de SEO als gevolg van een incompleet primair onderzoek

Conclusie	Advies
Er zijn geen afwijkingen geconstateerd	Geen verder onderzoek
Er wordt een afwijking of meer dan één sonomarker of een relevante sonomarker vermoed. (Bij maar één sonomarker die niet relevant is wordt er niet verwezen en niet vervolgd. Dit zijn vermoedens op pyelectasie en de plexus coroïdius cyste en de echodense hart focus)	Doorverwijzing voor GUO
Er wordt een pyelectasie vermoed	Doorverwijzing voor vervolg SEO bij 32 weken

VERVOLG SEO bij 32 weken: Bijkomend SEO onderzoek enkel in het kader van pyelectasie

Conclusie	Advies
Er zijn geen afwijkingen geconstateerd	Geen verder onderzoek
Er zijn afwijkingen gevonden	Doorverwijzing voor GUO

Na het uitvoeren van het SEO, de herhaal of vervolg SEO wordt de uitslag naar Peridos gestuurd.
Ook de aanvrager van het SEO krijgt de uitslagen van het onderzoek. In dit document is alleen de uitwisseling tussen de echoscopist en Peridos in scope.

Geavanceerd Ultrasound Onderzoek (GUO)

Een GUO is een diagnostisch echoscopisch onderzoek waar nauwkeuriger gekeken kan worden naar structurele afwijkingen dan bij het SEO. De gegevens van de GUO worden alleen naar Peridos gestuurd wanneer de vrouw is doorverwezen na een SEO door een echoscopist of zorgverlener (afhankelijk van de regio). Dit wordt een GUO2 genoemd. Een GUO zonder eerst een SEO wordt een GUO1 genoemd. In het geval van een GUO2 is er al sprake van impliciete toestemming om de uitslag naar Peridos te sturen.

Indien de vrouw doorverwezen wordt voor een GUO, vult de echoscopist of zorgverlener een aanvraag in voor een GUO. Na de uitvoering van het GUO uitgevoerd op basis van doorverwijzing na SEO, gaat er een bericht met de uitslag naar Peridos. Ook de aanvrager van het GUO krijgt de uitslagen van het onderzoek. In dit document is alleen de uitwisseling tussen de echoscopist en Peridos in scope.

Er zijn twee aanleidingen, die buiten de scope van het screeningsprogramma vallen, om een GUO uit te voeren bij een zwangere vrouw. Daarbij gaat er dus geen informatie naar Peridos en deze vorm van diagnostiek valt buiten scope van dit document:

• Er is een medische indicatie of reden uit de anamnese gekomen die aanleiding geeft om een vrouw direct te verwijzen voor een GUO (GUO1) in plaats van een SEO.
• Er is een medische reden in de zwangerschap die aanleiding geeft om een vrouw door te verwijzen voor een GUO (GUO1).

Als er iets wijzigt in de gegevens van de SEO of GUO2, wordt Peridos hier ook van op de hoogte gesteld. Ook de aanvrager/verloskundig zorgverlener wordt door het echocentrum op de hoogte gebracht.

Use cases

SEO waar geen afwijkingen geconstateerd worden

Een zwangere vrouw heeft na de counseling besloten om deel te nemen aan het SEO. Ze krijgt van haar verloskundige een papieren aanvraagformulier mee. Ze maakt een afspraak bij een echocentrum. Het onderzoek wordt uitgevoerd door een echoscopist, uit het onderzoek komen geen bijzonderheden. De echoscopist voert de resultaten in in het systeem. Nadat de resultaten zijn opgeslagen, maakt het systeem automatisch een bericht aan met de resultaten van het SEO. Het bericht wordt vervolgens ook bij voorkeur automatisch verstuurd naar Peridos.

SEO met een reden voor een herhaal SEO

Een zwangere vrouw heeft na de counseling besloten om deel te nemen aan het SEO. Ze maakt een afspraak bij een echocentrum. Ze krijgt van haar verloskundige een aanvraag mee. Het onderzoek wordt uitgevoerd door een echoscopist. Het onderzoek kan niet goed uitgevoerd worden door de ongunstige ligging van het kind, waardoor bepaalde organen niet goed beoordeeld kunnen worden. De echoscopist voert in dat het onderzoek incompleet was. Nadat de resultaten zijn opgeslagen, maakt het systeem van de echoscopist automatisch een bericht aan met de resultaten van het SEO. Het bericht wordt bij voorkeur automatisch verstuurd naar Peridos. De echoscopist maakt met de zwangere vrouw een afspraak voor een herhaal SEO.

De zwangere vrouw komt voor herhaling van het SEO naar het echocentrum. Uit het herhaal SEO komen geen bijzonderheden, dus de zwangere vrouw hoeft niet doorverwezen te worden. Het systeem van de echoscopist maakt automatisch een bericht aan met de resultaten van het herhaal SEO. Het bericht wordt bij voorkeur automatisch verstuurd naar Peridos.

SEO met een reden voor een vervolg SEO

Een zwangere vrouw heeft na de counseling besloten om deel te nemen aan het SEO. Ze maakt een afspraak bij een echocentrum. Ze krijgt van haar verloskundige een papieren aanvraagformulier mee. Het onderzoek wordt uitgevoerd door een echoscopist. Tijdens het onderzoek wordt er een pyelectasie geconstateerd. De echoscopist voert de resultaten in in het systeem. Nadat de resultaten zijn opgeslagen, maakt het systeem van de echoscopist automatisch een bericht aan met de resultaten van het SEO. Het bericht wordt bij voorkeur automatisch verstuurd naar Peridos. De echoscopist maakt een vervolgafspraak met de zwangere voor een vervolg SEO bij 32 weken zwangerschap.

De zwangere vrouw komt voor het vervolg SEO naar het echocentrum. Nadat het vervolg SEO uitgevoerd is, voert de echoscopist de resultaten in in het systeem. Het pyelum is onder de 10 mm, dus de zwangere vrouw hoeft niet doorverwezen te worden voor een GUO. Het systeem van de echoscopist maakt automatisch een bericht aan met de resultaten van het vervolg SEO. Het bericht wordt bij voorkeur automatisch verstuurd naar Peridos.

SEO met verwijzing voor GUO

Een zwangere vrouw heeft na de counseling besloten om deel te nemen aan het SEO. Ze maakt een afspraak bij een echocentrum. Ze krijgt van haar verloskundige een papieren aanvraagformulier mee. Een echoscopist voert het onderzoek uit. Naar aanleiding van het onderzoek wordt een hartafwijking vermoed. De echoscopist voert de resultaten in in het systeem. Nadat de resultaten zijn opgeslagen, maakt het systeem van de echoscopist automatisch een bericht aan met de resultaten van het SEO. Het bericht wordt bij voorkeur automatisch verstuurd naar Peridos. De zwangere vrouw krijgt van haar verloskundig zorgverlener of de echoscopist een verwijzing voor een GUO.

De zwangere vrouw maakt een afspraak voor een GUO bij een academisch of satelliet ziekenhuis. Nadat het GUO uitgevoerd is, voert de echoscopist de resultaten in in het systeem. Dit systeem maakt automatisch een bericht aan met de resultaten van het GUO nadat geverifieerd is dat er sprake is van een doorverwijzing van een SEO en dus impliciete toestemming. Het bericht wordt bij voorkeur automatisch verstuurd naar Peridos.

Wijziging van SEO gegevens

Een zwangere vrouw heeft een SEO laten uitvoeren. De echoscopist heeft de gegevens van het SEO geregistreerd en er is een bericht naar Peridos gegaan. Dan ontdekt de echoscopist dat ze de à terme datum verkeerd geregistreerd heeft. Ze past de à terme datum aan. Het systeem van de echoscopist maakt automatisch een bericht aan met de resultaten van het SEO. Het bericht wordt bij voorkeur automatisch verstuurd naar Peridos. Peridos overschrijft de al geregistreerde gegevens met de gegevens uit het bericht indien de zorgaanbieder en datum verrichting gelijk is. Ook de aanvrager wordt zo nodig door het echocentrum op de hoogte gesteld van de wijziging.

Wijziging van GUO gegevens

Een zwangere vrouw heeft een GUO laten uitvoeren na doorverwijzing op basis van de SEO. De echoscopist heeft de gegevens van het GUO geregistreerd en er is een bericht naar Peridos gegaan. Dan ontdekt de echoscopist een foutieve invoer en past deze aan. Het systeem van de echoscopist maakt automatisch een bericht aan met de resultaten het GUO. Het bericht wordt bij voorkeur automatisch verstuurd naar Peridos. Peridos overschrijft de al geregistreerde gegevens met de gegevens uit het bericht indien de zorgaanbieder en verrichtingsdatum gelijk zijn. Ook de aanvrager wordt zo nodig door het echocentrum op de hoogte gesteld van de wijziging.

Berichten

Berichtflow

Deze paragraaf beschrijft hoe de use cases ondersteund worden door berichten en wat de trigger is om een bericht te versturen.

Bericht 1: SEO

Doel
Het doorgeven van de uitvoering en uitslag van een SEO aan Peridos. De gegevens worden bij Peridos gebruikt voor monitoring, kwaliteitsborging en evaluatie van het screeningsprogramma.

Trigger

• Registratie van de uitvoering van een primaire, herhaal of vervolg SEO
• Registratie van de wijziging van gegevens van een primaire, herhaal of vervolg SEO

Sequentiediagram

Bericht 2: GUO

Doel
Het doorgeven van de uitvoering en uitslag van een GUO aan Peridos na doorverwijzing van SEO. De gegevens worden bij Peridos gebruikt voor monitoring, kwaliteitsborging en evaluatie van het screeningsprogramma.

Trigger

• Registratie van de uitvoering van GUO indien er sprake is van verwijzing na SEO en registratie van alle GUO’s daaropvolgend
• Registratie van een wijziging op gegevens van GUO indien er sprake is van verwijzing na SEO en registratie van alle GUO’s daaropvolgend

Sequentiediagram

Inhoud van de berichten

Niet de volledige inhoud van het bericht wordt beschreven in dit document. Deze is te lezen in de dataset.

Er zijn twee berichten in dit proces:

• SEO-bericht
• GUO-bericht

De volgende informatie is globaal van belang voor het screeningsprogramma:

• Gegevens vrouw
• Gegevens zorgaanbieder
• Gegevens zwangerschap
• Gegevens van het SEO of GUO

Autorisatie

Met autorisatie wordt bedoeld de procedure waarmee de rechten van een gebruiker op een computer of een netwerk na het aanmelden worden gerealiseerd. Deze procedure wordt door de verantwoordelijke partijen ingericht, te weten de betrokken partijen in de 1e,2e en 3e lijn.
De berichten worden verstuurd op verantwoordelijkheid van een organisatie. Hiervoor is geen autorisatie op zorgverlenersniveau nodig.
Door deelname aan het screeningsprogramma geeft de vrouw impliciet toestemming om de gegevens van het SEO en eventueel GUO naar Peridos te sturen.

Functionaliteit

Naast het realiseren van de berichten is het ook wenselijk om een aantal functionele aanpassingen in de applicaties op te nemen. Het gaat om onderstaande punten die nu in beeld zijn:

• Bij een GUO worden alleen gegevens doorgegeven aan Peridos als er sprake is van een doorverwijzing na een SEO. Het moet dus mogelijk zijn om uit het systeem af te leiden dat het een GUO betreft na doorverwijzing na een SEO en alle GUO’s die daarop volgen. In alle andere gevallen worden de GUO-gegevens niet verstuurd naar Peridos.
• Het moet mogelijk zijn in Peridos om meerdere berichten van een SEO/GUO van een zwangere vrouw te ontvangen. Peridos zoekt in het geval een bericht binnen komt, of er al gegevens van de zwangere vrouw van een SEO/GUO met dezelfde onderzoeksdatum en dezelfde zorgaanbieder bestaan in Peridos. Indien dat het geval is, worden de gegevens overschreven door de gegevens uit het laatste bericht.

Bijlage 1: Procestabellen

Legenda:
Z=zorgverlener
E1=echoscopist 1e/2e lijn
E3=echoscopist 3e lijn
P=Peridos

nr	Activiteit	Z	E1	E3	P	Gegevens	Uitzonderingen/toelichting
1	Aanvragen SEO	x				Op de papieren aanvraag staan onder andere de gegevens van de vrouw en de zwangerschap	Impliciete toestemming van vrouw voor deelname aan het SEO.
2	Uitvoeren SEO		x			Registratie: Uitkomst SEO Gegevens SEO	Indien er een pyelectasie vermoed wordt: vervolg SEO (zie punt 5) Indien het onderzoek incompleet is: herhaal SEO (zie punt 6) Indien er een afwijking of meer dan één sonomarker of een relevante sonomarker wordt vermoed: de vrouw wordt doorverwezen voor een GUO (zie punt 7)
3	Gegevens van het SEO worden verstuurd naar Peridos		x			Verzamelen door systeem: Gegevens vrouw Gegevens zorgaanbieder Gegevens zwangerschap Gegevens van het SEO
4	Peridos ontvangt de gegevens en verwerkt ze in het systeem				x	Registratie: Gegevens vrouw Gegevens zorgaanbieder Gegevens zwangerschap Gegevens van het SEO
5. Vervolg SEO
5a	Afspraak maken voor vervolg SEO		x
5b	Uitvoeren vervolg SEO		x			Registratie: Uitkomst SEO Gegevens SEO	Indien er een afwijking of meer dan één sonomarker of een relevante sonomarker wordt vermoed: de vrouw wordt doorverwezen voor een GUO (zie punt 7)
5c	Gegevens van het SEO worden verstuurd naar Peridos		x			Verzamelen door systeem: Gegevens vrouw Gegevens zorgaanbieder Gegevens zwangerschap Gegevens van het SEO
5d	Peridos ontvangt de gegevens en verwerkt ze in het systeem				x	Registratie: Gegevens zorgaanbieder Gegevens zwangerschap Gegevens van het SEO
6. Herhaal SEO
6a	Afspraak maken voor herhaal SEO		x
6b	Uitvoeren herhaal SEO		x			Registratie: Uitkomst SEO Gegevens SEO	Indien er een afwijking of meer dan één sonomarker of een relevante sonomarker wordt vermoed: de vrouw wordt doorverwezen voor een GUO (zie punt 7) Indien er een pyelectasie wordt vermoed: vervolg SEO (zie punt 5)
6c	Gegevens van het SEO worden verstuurd naar Peridos		x			Verzamelen door systeem: Gegevens vrouw Gegevens zorgaanbieder Gegevens zwangerschap Gegevens van het SEO
6d	Peridos ontvangt de gegevens en verwerkt ze in het systeem				x	Registratie: Gegevens zorgaanbieder Gegevens zwangerschap Gegevens van het SEO
GUO
7	Doorverwijzen GUO		x
8	Aanvragen GUO	x	x			Bij de aanvraag staan onder andere de gegevens van de vrouw, de zwangerschap en het SEO	Afhankelijk van de regio wie de aanvraag doet
9	Uitvoeren GUO			x		Registratie: Uitkomst GUO Gegevens GUO
10	De gegevens van het GUO worden verstuurd naar Peridos			x		Verzamelen door systeem: Gegevens vrouw Gegevens zorgaanbieder Gegevens zwangerschap Gegevens van het GUO
11	Peridos ontvangt de gegevens en verwerkt ze in het systeem				x	Registratie: Gegevens zorgaanbieder Gegevens zwangerschap Gegevens van het GUO

Bijlage 2: Onverwachte bevindingen van het SEO

Bron: Modelprotocol " Onverwachte bevindingen van het SEO".