MedMij:V2019.01 OntwerpBeelden

{{#customtitle:Functioneel Ontwerp Beelden 1.0.0}}

1 Inleiding

1.1 Algemeen

Deze pagina beschrijft het functioneel ontwerp voor de uitwisseling van beelden binnen MedMij. De algemene inleiding van de MedMij functionele ontwerpen kan hier gevonden worden.

1.2 Doelgroep

De doelgroep voor deze pagina wijkt niet af van de algemene doelgroep van de MedMij functionele ontwerpen, die hier gevonden kan worden.

1.3 Kaders en uitgangspunten

1.3.1 Richtlijn

Geen nadere specificatie, anders dan genoemd in de algemene inleiding van de MedMij functionele ontwerpen.

1.3.2 Infrastructuur

Geen nadere specificatie, anders dan genoemd in de algemene inleiding van de MedMij functionele ontwerpen.

1.3.3 Geografische reikwijdte

Geen nadere specificatie, anders dan genoemd in de algemene inleiding van de MedMij functionele ontwerpen.

1.4 Kwalificatie

Op deze informatiestandaard is een Nictiz kwalificatie van toepassing. Kwalificatie vindt plaats per systeemrol.

Enkele systeemrollen vallen binnen de 'subsidieregeling voor PGO-leveranciers (dienstverlener persoon)' die in 2018 is opgesteld door de Dienst Uitvoering Subsidie voor Instellingen. Welke systeemrollen dat betreft vindt u in ToelichtingSubsidie.

Voor meer informatie, stuur een mail naar 'kwalificatie@medmij.nl'.

Kwalificatiescripts en meer informatie over de kwalificatie is te vinden via de betreffende paragraaf op de Kwalificatiepagina.

2 Use Cases

2.1 Use case 1: Sturen beelden vanuit een PGO

2.1.1 Doel en relevantie

• Het voor patiënten/ personen mogelijk maken regie op hun eigen gezondheid te nemen door beelden te sturen naar (verschillende) zorgaanbieders.
• Deze use case ondersteunt geen interactie met de patiënt middels het PGO. De zorgverlener kan niet online reageren op de gestuurde beelden. De zorgverlener dient buiten deze use case om de beelden te bespreken met de patiënt.

2.1.2 Domein

Beelden in het domein van zorgaanbieders en patiënten/ personen.

2.1.3 Context

Het gaat om het elektronisch en gestructureerd sturen van beelden vanuit een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO) naar een zorgaanbiederssysteem (XIS). Deze pagina bevat (verwijzingen naar) beschrijvingen van:

• informatie,
• bedrijfsrollen (actoren),
• proces,
• systemen,
• systeemrollen,
• transactiegroepen en transacties, inclusief de inhoud van deze transacties.

De beschrijving is infrastructuur-onafhankelijk.

2.1.4 Informatie

Bij het sturen van beelden gaat het om de volgende informatie die uitgewisseld wordt: de beelden, bijbehorende meta-informatie per beeld en een mogelijk toelichting/ begeleidende tekst.

De informatie-elementen voor sturen en ontvangen van een beeld of collectie beelden staan in ART-DECOR Sturen Beelden.

2.1.4.1 Beeldformaat

• De ontvangende systemen dienen de volgende gegevensformaten te ondersteunen: JPEG, PNG, GIF en JP2. De PGO bepaalt zelf in welke van deze ondersteunende beeldformaten, de beelden worden verstuurd. De genoemde beeldformaten zijn ook de gegevensformaten, bestaande uit één frame, die door DICOM standaard worden gespecificeerd voor gebruik bij DICOM web-services. Binnen deze use case zijn dit de enige gebruikte gegevensformaten voor beelden. Beeldformaat DICOM is niet in scope voor deze use case.
• Beelden mogen extra (meta)informatie bevatten in bijvoorbeeld de Exif standaard. Een voorbeeld is het opslaan van patiëntgegevens binnen het beeldformaat JPEG. Hier wordt in deze use case echter geen gebruik van gemaakt.

2.1.4.2 Frequentie sturen beeld(en)

• Met het oog op bijvoorbeeld een denial of service attack is de overweging geweest om de frequentie waarmee de patiënt beelden kan versturen te beperken. Besloten is om voorlopig geen beperkingen op te nemen in de standaard.

2.1.4.3 Grootte van beeld(en)

De maximale grootte van een beeld is 20 MB (voordat het Base64 encoded is). Een PGO kan één tot maximaal 3 beelden tegelijk sturen. De maximale grootte van een collectie beelden is 60 MB. Base64 codering maakt het resultaat 37% groter.

2.1.4.4 Toelichting

De patiënt kan per beeld en/of per collectie beelden een begeleidende tekst meegeven. Dit gaat middels de 'toelichting' meta-informatie elementen.

2.1.4.5 Meta-informatie

Het beeld dient te worden voorzien van voldoende meta-informatie om door het ontvangende systeem goed te kunnen worden geïnterpreteerd. De specificatie van de meta-informatie wordt gegeven in de dataset en transactiebeschrijving. Daarnaast kent het FHIR profiel, verwezen vanuit het technisch ontwerp, nog een aantal verplichte concepten. Deze use case houdt rekening met zelfstandige XIS-sen en met XIS-sen die zijn aangesloten op een XDS-netwerk door het bericht te voorzien van voldoende meta-informatie voor indexatie. Het correct indexeren van beelden in een XDS netwerk is de verantwoordelijkheid van het ontvangende XIS. Het technische ontwerp geeft een niet-normatieve implemenatierichtlijn middels een mapping van het FHIR bericht naar XDS concepten en het IHE MHD profiel.

2.1.5 Bedrijfsrollen

Deze use case onderscheidt twee bedrijfsrollen, namelijk de Patiënt en de Zorgaanbieder zoals te zien in onderstaande tabel.

Bedrijfsrol	Activiteit
Patiënt	Wil beelden sturen
Zorgaanbieder	Wil beelden ontvangen

Bedrijfsrollen sturen beelden

Onderstaande afbeelding toont de verschillende activiteiten uit de procesbeschrijving die door de bedrijfsrollen worden uitgevoerd.

Activiteitendiagram sturen beelden

2.1.6 Procesbeschrijving

2.1.6.1 Patient Journey – Thomas van Beek

Een voorbeeldsituatie die de meerwaarde van het sturen van beelden vanuit het PGO schetst is de patiënt journey van Thomas van Beek.

De afgelopen periode heeft Thomas wisselend last van eczeem. De vorige keer dat Thomas een dergelijke aanval had, waren de klachten al afgenomen op het moment dat de afspraak met de huisarts plaatsvond. Om de ernst van de klachten te kunnen inschatten heeft de huisarts gevraagd of Thomas in het vervolg een foto kan maken van de eczeem wanneer deze in alle ernst aanwezig zijn. Vandaag is het weer zover. Bij het maken van de afspraak met de huisarts verzoekt de assistente of Thomas direct een foto kan maken en deze de huisarts wil toesturen. Thomas maakt foto's van onder andere zijn gezicht en upload deze naar zijn PGO. Een paar dagen na het versturen van de foto heeft hij een afspraak bij de huisarts. De foto's komen tijdens het consult ter sprake en een passende behandeling wordt gekozen.

2.1.6.2 Patient Journey – Kenneth van Someren

Een tweede voorbeeld waarbij de meerwaarde van het sturen van beelden vanuit het PGO geschetst kan worden is de patiënt journey van Kenneth van Someren.

De grote antieke stoel in de woonkamer is het plekje waar Kenneth thuis graag te vinden is. De stoel begon echter de laatste tijd steeds minder lekker te zitten. De zuster adviseert regelmatig af te wisselen met de bank, maar de televisie is lang niet zo interessant als het dorpsplein aan de overkant van de straat. Het begon met enkel een klein rood plekje op zijn ruggengraat, maar inmiddels begon dit vormen aan te nemen die ook dochter Debby zorgen baarde. Na kort overleg met de thuiszorg besluit ze telefonisch contact op te nemen met de wondverpleegkundige van de organisatie. Deze vraagt om een duidelijke foto te maken en via het PGO te sturen voor beoordeling. De wondverpleegkundige ziet de foto en vind het ook zorgelijk. Daarom maak ze direct een afspraak met Kenneth om de plek zelf te beoordelen. De volgende ochtend lukt dat al en die middag komt de thuiszorg met de juiste kennis en materialen om de wond te behandelen.

2.1.6.3 Proces

Het stuk van het proces waar het in deze use case omgaat is:

• Patiënt en zorgverlener maken de afspraak dat de patient een beeld kan sturen aan de zorgverlener.
• Patiënt maakt, ontvangt of downloadt één of meerdere beelden en uploadt deze naar zijn PGO. De beelden kunnen gemaakt zijn door de patiënt, een zorgaanbieder of iemand anders.
• Patiënt heeft de mogelijkheid om een begeleidende tekst van maximaal 1 MB toe te voegen aan het beeld en/of beelden.
• Het PGO stuurt de beelden naar het systeem van de zorgaanbieder.
  • Mogelijk moet of kan de patiënt metagegevens behorende bij de beelden aanvullen of invullen.
• De zorgaanbieder raadpleegt de beelden in zijn eigen dossier (XIS).
• De zorgverlener bespreekt het beeld buiten het PGO om met de patiënt. Deze use-case ondersteunt geen interactie met de patiënt middels het PGO.

Deze paragraaf vervolgt met een beschrijving van precondities, processtappen, en postcondities.

2.1.6.3.1 Preconditie

• De patiënt heeft toestemming gegeven voor het elektronisch uitwisselen van beelden tussen het eigen PGO en de betreffende XIS.
• De patiënt en zorgaanbieder hebben onderling afspraken gemaakt over het sturen van beelden.
• Het XIS van de zorgaanbieder is in staat afbeeldingen van de patient te ontvangen.
• De beelden bevinden zich in of zijn toegankelijk voor, het PGO

2.1.6.3.2 Processtappen

• Het systeem van de patiënt (PGO) stuurt de beelden naar het systeem van de zorgaanbieder (XIS).
• Het systeem van de zorgaanbieder (XIS) ontvangt de beelden van het PGO.

2.1.6.3.3 Postconditie

• Indien het systeem van de zorgaanbieder (XIS) gebruik maakt van een XDS-omgeving zal dit systeem de beelden op gepaste wijze in het netwerk registreren.
• De zorgaanbieder gebruikt het systeem (XIS) om de beelden te kunnen zien en/of beoordelen.

2.1.7 Systemen & Systeemrollen

Zowel de patiënt als de zorgaanbieder maken ieder gebruik van een informatiesysteem:

• PGO (patiënt)
• XIS (zorgaanbieder)

Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken. Hier gaat het om beelden van de patiënt naar de zorgaanbieder.

Systeem	Naam systeemrol	Afkorting	Omschrijving
PGO	Sturen van Beelden	MM-1.0.0-BES-FHIR	Sturen van beelden naar zorgaanbieder
XIS	Ontvangen van Beelden	MM-1.0.0-BEO-FHIR	Ontvangen van beelden vanuit het PGO

Zie ook onderstaande afbeelding.

Componenten diagram van systemen en systeemrollen

2.1.8 Transacties & Transactiegroepen

Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties. Een transactiegroep is een verzameling van bij elkaar horende transacties (bijvoorbeeld een stuur- en ontvangstbericht). Onderstaande tabel biedt een overzicht voor deze use case.

Transactiegroep	Transactie	Systeemrol	Systeem	Bedrijfsrol	Technisch
Beelden (PUSH)	Sturen Beelden	MM-1.0.0-BES-FHIR	PGO	Patiënt	Beelden in FHIR
	Ontvangen Beelden	MM-1.0.0-BEO-FHIR	XIS	Zorgaanbieder

2.1.9 Use case diagram

Onderstaande afbeelding toont bedrijfsrollen, activiteiten, systeemrollen, transacties en transactiegroep in samenhang.

Use case diagram sturen beelden

3 Functionaliteit

3.1 Eisen en wensen

• Afstemming vooraf: Tijdens de ontwikkeling van de informatiestandaard is er nagedacht over het opnemen van een verplichte checkbox die de patiënt moet aanvinken om aan te geven dat er afstemming is geweest met de zorgverlener. Uiteindelijk is besloten om deze eis niet op te nemen in de standaard omdat in de praktijk patiënt en zorgverlener altijd een context hebben waarin het sturen van de beelden past. Daarnaast is het uitgangspunt om de patiënt zo min mogelijk te laten invullen bij het sturen van een beeld.

3.2 Niet functionele eisen en wensen

Het technisch ontwerp bevat een aantal verplichte (technische) data elementen die niet zijn opgenomen in de functionele dataset. Een aantal van deze velden zijn verplicht gesteld om compatibiliteit met XDS-netwerken te ondersteunen. Het gaat om de volgende elementen:

• Indentificatie van het beeld en collectie beelden
• Een hash van de data van het beeld

4 Verantwoordelijkheid voor informatie

Er zijn geen specifieke toevoegingen over verantwoordelijkheden voor informatie.

5 Afschermen van gegevens

Er zijn geen afspraken over het afschermen van gegevens.

6 Infrastructuur

Er zijn geen afspraken over een specifieke infrastructuur waarop de informatie wordt uitgewisseld.

7 Referenties

Auteur(s)	Titel	Versie	Datum	Bron	Organisatie
-	Persoonlijke Gezondheidsomgeving		06-12-2018	https://www.patientenfederatie.nl/themas/persoonlijke-gezondheidsomgeving/	Patiëntenfederatie Nederland
-	Rendered Media Types		10-12-2018	http://dicom.nema.org/medical/dicom/2017d/output/html/part18.html#table_6.1.1-3	NEMA (DICOM)
-	Exif		10-12-2018	https://en.wikipedia.org/wiki/Exif	Wikipedia

Referenties

8 Bijlage: Documenthistorie

8.1 Release notes

In onderstaande tabel staan de wijzigingen voor deze informatiestandaard. Zie de Ontwerpen landingspagina voor wijzigingen die op alle informatiestandaarden van toepassing zijn.

Release	Versie	BITS issue	Omschrijving

8.2 Paginahistorie

Release	Datum	Omschrijving
2019.01	13-05-2019	Versie 1.0.0 gepubliceerd.