Functioneel Ontwerp Vaccinatie-Immunisatie
|
|
Dit is een werkpagina. De gepubliceerde versie kan hier gevonden worden: https://informatiestandaarden.nictiz.nl/wiki/MedMij:Vcurrent_Ontwerpen |
1 Inleiding
1.1 Algemeen
Dit functioneel ontwerp beschrijft het verzamelen van Vaccinatiegegevens door een persoon. Tevens beschrijft dit functioneel ontwerp hoe deze Vaccinatiegegevens ingezien kunnen worden door middel van een PGO. Daarnaast betreft deze inleiding een specifieke aanvulling op de overkoepelende inleiding van het functioneel ontwerp voor MedMij.
Het functioneel ontwerp beschrijft voor alle uitwisselscenario's (in dit document usecases genoemd) uit de informatiestandaard de transacties, transactiegroepen, de systemen, de systeemrollen en de bedrijfsrollen van zorgverleners/zorgaanbieders, publieke gezondheidsorganisaties of patiënten/burgers. Daarvoor worden de eisen aangegeven voor het sturen of ontvangen van gegevens. In hoofdstuk 2 wordt verder ingegaan op wat een usecase inhoudt. Per usecase zijn de nadere details beschreven. Voor meer informatie over informatiestandaarden en hoe deze worden ontwikkeld, zie de Nictiz-webpagina voor informatiestandaarden. Voor de verklaring van de begrippen die voorkomen in het functioneel ontwerp buiten de definitietoelichting wordt verwezen naar het begrippenoverzicht op de Nictiz-website.
Voor uitwisseling van Vaccinatiegegevens worden in de huidige versie/scope in de basis de volgende zibs uit publicatie 2020 gebruikt:
De functionele specificaties van deze zibs en aanvullende informatie-elementen worden toegelicht in de Informatieparagraaf 2.2.4.2. en zijn beschreven in ART-DECOR.
De technische (FHIR-)representatie van deze informatiestandaard is te vinden op het technisch ontwerp.
1.2 Doelgroep
De doelgroep voor deze pagina wijkt niet af van de algemene doelgroep van het functioneel ontwerp voor MedMij.
1.3 Kaders en uitgangspunten
1.3.1 Richtlijn
Dit functioneel ontwerp is opgesteld conform specificaties genoemd in [MedMij:FO:V1/FunctioneelOntwerp#Richtlijn|de algemene inleiding] van het functioneel ontwerp voor MedMij.
Een extra toelichting op de gebruikte informatiemodellering: deze usecase is gericht op de scope vaccinaties als onderdeel zijnde van het bredere concept immunisatie geënt op de informatiestandaard Vaccinatie-Immunisatie. Roadmap en versionering van deze usecase zal een relatie hebben en houden met deze informatiestandaard.
1.3.2 Reikwijdte Informatiestandaard
De reikwijdte van de informatiestandaard beslaat de functionele beschrijvingen en de dataset voor alle gegevensuitwisselingen binnen één of meerdere zorgprocessen.
1.3.2.1 Geografische reikwijdte
Geen nadere specificatie, anders dan genoemd in de algemene inleiding van het functioneel ontwerp voor MedMij.
1.3.3 Infrastructuur
Geen nadere specificatie, anders dan genoemd in de algemene inleiding van het functioneel ontwerp voor MedMij.
1.4 Kwalificatie
Op deze informatiestandaard is een Nictiz-kwalificatie van toepassing. Kwalificatie vindt plaats per systeemrol.
Kwalificatiescripts zijn te vinden via de landingspagina van Vaccinatie-Immunisatie (volgt later).
2 Usecase(s)
Een usecase is een specifieke beschrijving van een praktijksituatie in de zorg waarbij voor een concrete situatie het uitwisselen van informatie wordt beschreven aan de hand van actoren (mensen, systemen) en transacties (welke informatie wordt wanneer uitgewisseld). Een usecase is een verbijzondering van een specifiek onderdeel van het zorgproces. Een informatiestandaard kan bestaan uit één of meerdere usecases. Iedere usecase koppelt met een scenario in ART-DECOR. Wanneer verschillende usecases gebruik maken van hetzelfde scenario kan een andere indeling gewenst zijn, bijvoorbeeld op basis van proces. In dit functioneel ontwerp wordt elke usecase geanalyseerd en uitgewerkt.
2.1 Algemeen
In dit functioneel ontwerp wordt een usecase voor het raadplegen van vaccinaties beschreven. Mochten er in de toekomst andere usecases worden gespecificeerd, dan zullen deze hieronder worden getoond.
2.2 Usecase: Raadplegen Vaccinaties door persoon
2.2.1 Doel en relevantie
Het voor personen mogelijk maken regie op hun eigen gezondheid te nemen door inzicht te geven in de geregistreerde vaccinaties die over henzelf gaan. Deze vaccinatiegegevens hebben informatieve waarde voor de burger die deze inziet in een PGO. Er kunnen geen rechten aan worden ontleend.
2.2.1.1 Patient journey - Roos Dalstra
Het verhaal van de 'patient journey' van Roos Dalstra vindt u hier.
Hieronder een voor Roos relevante situatie waarbij het raadplegen van vaccinaties een rol speelt.
Doordat Roos het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) toestemming heeft gegeven om haar gegevens te delen kan informatie worden uitgewisseld. Als er bijvoorbeeld recent een Covid-19 vaccinatie is toegediend bij haar, dan ziet Roos dit in haar persoonlijke gezondheidsomgeving terug.
Maar ook oudere opgeslagen informatie uit andere bronnen waar zij toestemming aan heeft gegeven kan Roos raadplegen en opslaan in de PGO, zoals bijvoorbeeld haar hepatitis A vaccinaties voor vakanties naar Turkije of een Tetanusvaccinatie die een paar jaar geleden in het ziekenhuis is gezet na een val op straat.
Zij heeft zo zicht op vaccinaties die zij heeft gekregen op verschillende plekken en momenten in haar leven.
2.2.2 Proces en Context (pre- en postproces)
Het stuk van het proces waar het in deze usecase om gaat is:
- Het systeem van een (zorg)aanbieder (XIS) stelt vaccinaties van een persoon beschikbaar aan het systeem van een persoon (PGO).
2.2.2.1 Preproces
De persoon heeft toestemming gegeven voor het elektronisch uitwisselen van de vaccinaties tussen het betreffende XIS en de eigen PGO.
De persoon wil vaccinaties inzien en de (zorg)aanbieder stelt deze ook beschikbaar.
- Een persoon kan steeds zelf het initiatief nemen om de vaccinaties op te halen en op te slaan, maar het is ook mogelijk dat de PGO geconfigureerd is om dit 'automatisch' te doen. Dit maakt voor de scope van deze usecase beschrijving geen verschil.
2.2.2.2 Proces
- Het systeem van de persoon (PGO) raadpleegt de beschikbare Vaccinaties.
- Het systeem van de zorgaanbieder/aanbieder (XIS) stelt de Vaccinaties beschikbaar voor de persoon.
- De persoon gebruikt de PGO om zijn Vaccinaties in te zien.
2.2.2.3 Postproces
De persoon kan zijn vaccinaties inzien via de PGO.
2.2.3 Bedrijfsrollen en UML activity diagram
Deze usecase onderscheidt twee bedrijfsrollen, namelijk de Persoon en de (Zorg)Aanbieder zoals te zien in onderstaande tabel.
| Bedrijfsrol | Activiteit |
|---|---|
| Persoon | Raadplegen vaccinaties |
| (Zorg)Aanbieder | Beschikbaarstellen vaccinaties |
Bedrijfsrollen Vaccinaties
Onderstaande afbeelding toont de verschillende activiteiten uit de procesbeschrijving die door de bedrijfsrollen worden uitgevoerd.
Activiteitendiagram Raadplegen Vaccinaties
2.2.4 Informatieoverdracht
Zowel de persoon als de (zorg)aanbieder maken ieder gebruik van een informatiesysteem:
- PGO (persoon)
- XIS ((zorg)aanbieder)
2.2.4.1 Systemen & Systeemrollen
Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken. Hier gaat het om de vaccinaties van (zorg)aanbieder naar de persoon.
| Systeem | Naam systeemrol | Systeemrolcode | Omschrijving |
|---|---|---|---|
| PGO | VaccinatiesRaadplegend | MM--VAR-FHIR | Raadplegen Vaccinaties bij (zorg)aanbieder |
| XIS | VaccinatiesBeschikbaarstellend | MM--VAB-FHIR | Beschikbaarstellen Vaccinaties aan de persoon |
Zie ook onderstaande afbeelding.
Componenten diagram van systemen en systeemrollen
2.2.4.2 Informatie-elementen
De informatie-elementen die van toepassing zijn, worden hier kort toegelicht en zijn verder gedefinieerd in ART-DECOR.
| # | Onderdelen | Beschrijving | Voorbeeld | Dataveld (Zorginformatiebouwsteen of ander informatie-element in de informatiestandaard) |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Patiënt | Zorginformatiebouwsteen Patiënt | Zib Patiënt | |
| 2 | Vaccinatie | Prepublicatie zorginformatiebouwsteen Vaccinatie, gedefinieerd in de ART-DECOR dataset, gemodelleerd op basis van de versie 2020 | Op basis van Zib Vaccinatie Zie ART-DECOR data-elementen onder paragraaf 2.2.4.4 | |
| 3 | StatusToediening | Waarde die aangeeft wat de status is van een vaccintoediening om moment van vaccinatieregistratie. HL7 FHIR-waardelijst. |
|
Zie ART-DECOR dataset onder paragraaf 2.2.4.4 |
| 4 | VaccinatieIndicatie | Waarde die de persoonsspecifieke reden beschrijft waarom de vaccinatie bij deze patiënt wordt toegediend. SNOMED-CT-waardelijst. |
|
Zie ART-DECOR dataset onder paragraaf 2.2.4.4 |
In het technisch ontwerp wordt beschreven hoe de informatie-elementen in FHIR kunnen worden gebruikt.
2.2.4.3 Raadplegen Vaccinaties
Er zijn géén specifieke filtermogelijkheden (queryparameters) gedefinieerd voor het raadplegen van Vaccinaties. Bij het raadplegen van Vaccinaties wordt om alle gegevens behorende bij de persoon gevraagd.
2.2.4.4 Beschikbaarstellen Vaccinaties
Dit betreft de inhoud van de transactie opleveren van Vaccinaties. Uitgangspunt voor de transactie zijn de concepten en kardinaliteiten van de zibs Vaccinatie en de bijbehorende Patiënt. Met de buiten de zibs gemodelleerde datavelden StatusToediening en VaccinatieIndicatie.
Informatie-elementen in de usecase staan hieronder. Deze informatie is ook in een nieuw tabblad te openen. Bij het beschikbaarstellen van deze usecase worden alle beschikbare gegevens behorende bij de burger die relevant geacht worden beschikbaargesteld.
2.2.5 Transacties & Transactiegroepen
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties. Een transactiegroep is een verzameling van bij elkaar horende transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht). Onderstaande tabel biedt een overzicht voor deze usecase.
| Transactiegroep | Transactie | Systeemrolcode | Systeem | Bedrijfsrol | Technisch |
|---|---|---|---|---|---|
| Vaccinaties (PULL) | Raadplegen Vaccinaties | MM--VAR-FHIR | PGO | Persoon | Vaccinaties in FHIR |
| Beschikbaarstellen Vaccinaties | MM--VAB-FHIR | XIS | Zorgaanbieder/aanbieder |
2.2.6 Usecase diagram
Onderstaande afbeelding toont bedrijfsrollen, activiteiten, systeemrollen, transacties en transactiegroep in samenhang.
Usecase diagram inzien Vaccinaties
3 Aanvullende informatie
3.1 Eisen en wensen
Er zijn geen aanwijzingen/eisen voor functionaliteit van de systemen.
3.2 Verantwoordelijkheid voor informatie
Het MedMij Afsprakenstelsel ondersteunt op het moment enkel uitwisseling tussen zorggebruikers en zorgaanbieders wanneer de zorggebruiker met de betreffende zorgaanbieder een behandelrelatie in de zin van de WGBO heeft (gehad). Er zijn echter ook relevante gezondheidsgegevens over de zorggebruiker beschikbaar in andere domeinen. Een voorbeeld hiervan is het publieke gezondheidsdomein (Wet publieke gezondheid), waar onder meer informatie bekend is over welke vaccinaties zijn gegeven in het kader van het rijksvaccinatieprogramma en Covid-19. Ook bij de uitvoering van de Wet langdurige zorg zijn er relevante gegevens bekend bij bijvoorbeeld het CIZ en bij zorgkantoren.
MedMij heeft een addendum in het Afsprakenstelsel opgenomen wat het mogelijk om ook deze gezondheidsgegevens te kunnen uitwisselen met het persoonsdomein door Aanbieders zonder behandelrelatie te ondersteunen en beschrijft de wijzigingen in verantwoordelijkheden en implementatie die een DVZA moet doorvoeren. Een aanbieder zonder behandelrelatie mag enkel op het MedMij-netwerk diensten aanbieden na uitdrukkelijke toestemming van stichting MedMij.
3.3 Afschermen van gegevens
Er zijn geen afspraken over het afschermen van gegevens.
3.4 Infrastructuur
Er zijn geen afspraken over een specifieke infrastructuur waarop de informatie wordt uitgewisseld.
4 Referenties
| Auteur(s) | Titel | Versie | Datum | Bron | Organisatie |
|---|---|---|---|---|---|
| - | - | - | - | - | - |
5 Release notes
In onderstaande tabel staan de wijzigingen voor deze informatiestandaard.
| Release | Versie | BITS-ticket | Omschrijving |
|---|---|---|---|
| 6 - November 2022 | 1.0.0-rc.1 | MM-3780 | Versie 1.0.0-rc.1 van de informatiestandaard Vaccinatie-Immunisatie. |
6 Ondersteuning
Voor vragen en wijzigingsverzoeken over dit ontwerp, maak een ticket aan in BITS.