Functioneel Ontwerp AllergieIntolerantie 2.1.0
1 Inleiding
1.1 Algemeen
Deze pagina beschrijft het functioneel ontwerp voor het raadplegen van allergie- en intolerantiegegevens door een patiënt. Deze beschrijving betreft een specifieke aanvulling op de overkoepelende inleiding van de MedMij functionele ontwerpen.Dit ontwerp beschrijft hoe de patiënt allergie- en intolerantiegegevens in een PGO kan inzien.
Voor uitwisseling van allergie- en intolerantiegegevens worden de volgende zibs gebruikt:
- Patiënt;
- Zorgaanbieder;
- Zorgverlener;
- Contactpersoon;
- AllergieIntolerantie.
1.2 Doelgroep
De doelgroep voor deze pagina wijkt niet af van de algemene doelgroep van de MedMij functionele ontwerpen.
1.3 Kaders en uitgangspunten
1.3.1 Richtlijn
1.3.1.1 Waardelijsten
De dataset van de AllergieIntolerantie informatiestandaard is samengesteld gebruikmakend van bestaande zibs, waarmee de functionele definitie voor het uitwisselen van zorggegevens in MedMij gevormd wordt. De zibs bevatten veel (eigen) waardelijsten. Vanuit het beschikbaarstellende systeem (XIS) is het voorstelbaar dat (nog) niet alle waarden van terminologie- en codestelsels (o.a. SNOMED CT) uit de zib AllergieIntolerantie worden ondersteund, daarom hanteren wij de volgende uitgangspunten in prioritaire volgorde:
- Gecodeerd en gestructureerd conform het codestelsel uit de zib;
- Gemapt naar het codestelsel uit de betreffende zib;
- Bij voorkeur zowel de zib-conforme-term als oorspronkelijke-term te communiceren.
- Uitbreiden van de waarde met ‘eigen terminologie’;
- In geval van een niet-zib-conform gecodeerde element.
- Als laatste alternatief het communiceren van een tekstuele omschrijving van het concept.
- Hiervoor geldt als voorwaarde dat de semantische, klinische betekenis overeind blijft.
De technische uitwerking van bovenstaande uitgangspunten is te vinden in (paragraaf x van) het technisch ontwerp.
1.3.2 Infrastructuur
Geen nadere specificatie, anders dan genoemd in de algemene inleiding van de MedMij functionele ontwerpen.
1.3.3 Geografische reikwijdte
Geen nadere specificatie, anders dan genoemd in de algemene inleiding van de MedMij functionele ontwerpen.
1.4 Kwalificatie
1.4.1 Introductie
Op deze informatiestandaard is een Nictiz kwalificatie van toepassing. Kwalificatie vindt plaats per systeemrol.
Enkele systeemrollen vallen binnen de 'subsidieregeling voor PGO-leveranciers (dienstverlener persoon)' die in 2018 is opgesteld door de Dienst Uitvoering Subsidie voor Instellingen. Welke systeemrollen dat betreft vindt u in ToelichtingSubsidie.
Voor meer informatie, stuur een mail naar 'kwalificatie@medmij.nl'.
Kwalificatiescripts en meer informatie over de kwalificatie is te vinden via de betreffende paragraaf op de Kwalificatiepagina.
2 Use Cases
2.1 Use case 1: Raadplegen allergie- en intolerantiegegevens door patiënt
2.1.1 Doel en relevantie
Het voor patiënten mogelijk maken regie op hun eigen gezondheid te nemen door inzicht te geven in de geregistreerde allergieën en intoleranties die over henzelf gaan.
2.1.2 Domein
Allergie- en intolerantiegegevens in het domein van zorgaanbieders en patiënten.
2.1.3 Context
Het gaat om het electronisch en gestructureerd beschikbaar maken van de allergie- en intolerantiegegevens vanuit een zorgaanbiederssysteem (XIS) naar een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO). Deze pagina bevat (verwijzingen naar) beschrijvingen van:
- Informatie;
- Bedrijfsrollen (actoren);
- Proces;
- Systemen;
- Systeemrollen;
- Transactiegroepen en transacties, inclusief de inhoud van deze transacties.
De beschrijving is infrastructuuronafhankelijk.
2.1.4 Informatie
De informatie-elementen die van toepassing zijn, zijn gedefinieerd in ART-DECOR.
2.1.4.1 Raadplegen AllergieIntolerantie-gegevens
Er zijn géén specifieke filtermogelijkheden (query parameters) gedefinieerd voor het raadplegen van allergie- en intolerantiegegevens. Bij het raadplegen van allergie- en intolerantiegegevens wordt om alle gegevens behorende bij de patiënt gevraagd.
2.1.4.2 Beschikbaarstellen AllergieIntolerantie-gegevens
Informatie elementen in allergie- en intolerantiegegevens staan hieronder. Deze informatie is ook in een nieuw tabblad te openen.
Dit betreft de inhoud van de transactie opleveren van allergie- en intolerantiegegevens. Uitgangspunt voor de transactie zijn de concepten en kardinaliteiten van de zibs AllergieIntolerantie en de bijbehorende Patiënt, Zorgverlener, Zorgaanbieder, Contactpersoon.
2.1.5 Bedrijfsrollen
Deze use case onderscheidt twee bedrijfsrollen, namelijk de Patiënt en de Zorgaanbieder zoals te zien in onderstaande tabel.
| Bedrijfsrol | Activiteit |
|---|---|
| Patiënt | Wil zijn AllergieIntolerantie-gegevens raadplegen |
| Zorgaanbieder | Stelt AllergieIntolerantie-gegevens beschikbaar |
Bedrijfsrollen AllergieIntolerantie
Onderstaande afbeelding toont de verschillende activiteiten uit de procesbeschrijving die door de bedrijfsrollen worden uitgevoerd.
Activiteitendiagram Raadplegen AllergieIntolerantie-gegevens
2.1.6 Procesbeschrijving
2.1.6.1 Patient journey - Roos Dalstra
Het verhaal van de 'patient journey' van Roos Dalstra vindt u hier.
Hieronder een voor Roos relevante situaties waarbij het raadplegen van een haar allergie- en intolerantiegegevens een rol speelt.
Doordat Roos de huisarts toestemming heeft gegeven om haar gegevens te delen kan informatie worden uitgewisseld. Als er bijvoorbeeld iets in de medicatie wordt gewijzigd, dan ziet Roos dit in haar persoonlijke gezondheidsomgeving terug. Maar ook oudere opgeslagen informatie kan roos raadplegen en opslaan in de PGO, zoals bijvoorbeeld haar bloeduitslagen en bekende allergieën.
Aangezien Roos alles netjes heeft bijgehouden in haar persoonlijke gezondheidsomgeving kan zij het ziekenhuis haar medicatiegegevens laten zien en laten uploaden naar het ziekenhuisinformatiesysteem. Hierdoor heeft de internist een snel en accuraat overzicht van de huidige medicatie van Roos. Ook heeft de internist inzicht in de hoeveelheid insuline die ze extra heeft gespoten toen haar bloedsuikers te hoog waren de afgelopen week. Roos autoriseert het ziekenhuis ook om haar laboratoriumwaarden in te zien, zo kunnen ze zien welke bloedwaarden ze de afgelopen tijd had. De internist merkt op dat Roos lichte verhoging heeft, en na onderzoek concludeert hij dat ze een blaasontsteking heeft. De internist ziet in het medicatieoverzicht van de PGO dat Roos allergisch is voor de antibiotica die meestal bij blaasontstekingen wordt gebruikt, waarna hij een ander middel voorschrijft. Doordat Roos eerder de allergie- en intolerantiegegevens van haar bij haar huisarts heeft geraadpleegd was de internist op de hoogte van haar antibiotica-allergie.
2.1.6.2 Proces
Het stuk van het proces waar het in deze use case omgaat is:
- Het systeem van een zorgaanbieder (XIS) stelt AllergieIntolerantie-gegevens van de patiënt beschikbaar aan het systeem van een patiënt (PGO).
Deze paragraaf vervolgt met een beschrijving van precondities, processtappen, en postcondities.
2.1.6.2.1 Preconditie
De patiënt heeft toestemming gegeven voor het elektronisch uitwisselen van de AllergieIntolerantie-gegevens tussen het betreffende XIS en het eigen PGO.
De AllergieIntolerantie-gegevens welke de persoon wil inzien en dat de zorgaanbieder beschikbaar wil stellen.
- Een patiënt kan steeds zelf het initiatief nemen om de AllergieIntolerantie-gegevens op te halen, maar het is ook mogelijk dat de PGO geconfigureerd is om dit 'automatisch' te doen. Dit maakt voor de scope van deze use case beschrijving geen verschil.
2.1.6.2.2 Proces stappen
- Het systeem van de persoon (PGO) raadpleegt de beschikbare AllergieIntolerantie-gegevens .
- Het systeem van de zorgaanbieder (XIS) maakt de AllergieIntolerantie-gegevens beschikbaar voor de persoon.
- De persoon gebruikt de PGO om zijn AllergieIntolerantie-gegevens in te zien.
2.1.6.2.3 Post conditie
De persoon kan zijn AllergieIntolerantie-gegevens inzien via de PGO.
2.1.7 Systemen & Systeemrollen
Zowel de persoon als de zorgaanbieder maken ieder gebruik van een informatiesysteem:
- PGO (patiënt)
- XIS (zorgaanbieder)
Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken. Hier gaat het om de allergie- en intolerantiegegevens van zorgaanbieder naar de patiënt.
| Syteem | Naam systeemrol | Systeemrolcode | Omschrijving |
|---|---|---|---|
| PGO | AllergieIntolerantieRaadplegend | MM-1.2.0-AIR-FHIR | Raadplegen AllergieIntolerantie bij zorgaanbieder |
| XIS | AllergieIntolerantieBeschikbaarstellend | MM-1.2.0-AIB-FHIR | Beschikbaarstellen AllergieIntolerantie aan de patiënt |
Zie ook onderstaande afbeelding.
Componenten diagram van systemen en systeemrollen
2.1.8 Transacties & Transactiegroepen
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties. Een transactiegroep is een verzameling van bij elkaar horende transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht). Onderstaande tabel biedt een overzicht voor deze use case.
| Transactiegroep | Transactie | Systeemrolcode | Systeem | Bedrijfsrol | Technisch |
|---|---|---|---|---|---|
| AllergieIntolerantie-gegevens (PULL) | Raadplegen AllergieIntolerantie-gegevens | MM-1.2.0-AIR-FHIR | PGO | Patiënt | AllergieIntolerantie in FHIR |
| Beschikbaarstellen AllergieIntolerantie-gegevens | MM-1.2.0-AIB-FHIR | XIS | Zorgaanbieder |
2.1.9 Use case diagram
Onderstaande afbeelding toont bedrijfsrollen, activiteiten, systeemrollen, transacties en transactiegroep in samenhang.
Use case diagram inzien AllergieIntolerantie-gegevens
2.2 Use case 2: Raadplegen medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling door patiënt
Dit is een alternatief voor use case 1 die zich beperkt tot het ontsluiten van medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevens die afkomstig zijn uit de informatiestandaard Medicatieproces 6.12.
2.2.1 Doel en relevantie
Het voor patiënten mogelijk maken regie op hun eigen gezondheid te nemen door inzicht te geven in medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevens die over henzelf gaan. De medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevens van ICA (Intolerantie, Contra-indicaties en Allergieën) versie 6.12 betreffen een HL7v3-messaging standaard. Deze use case gaat uit van conversie van deze HL7v3-gegevens naar FHIR-resources.
2.2.2 Domein
Medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevens.
2.2.3 Context
Het gaat om het elektronisch en gestructureerd beschikbaar maken van medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevens vanuit een zorgaanbiederssysteem (XIS) - met behulp van een vertaling naar FHIR - naar een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO): we noemen dit medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling. Deze pagina bevat (verwijzingen naar) beschrijvingen van:
- informatie
- bedrijfsrollen (actoren),
- proces,
- systemen,
- systeemrollen,
- transactiegroepen en transacties, inclusief de inhoud van deze transacties.
De beschrijving is infrastructuur-onafhankelijk.
2.2.4 Informatie
De informatie-elementen die van toepassing zijn, zijn gedefinieerd in ICA 6.12 en de bijbehorende vertaling naar het CIO-datamodel (Contra-indicaties en overgevoeligheden). De medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevens in ICA-6.12 zijn vertaald naar het CIO-datamodel voor het onderdeel AllergieIntolerantie. Eventuele negatieve (ontkennende) overgevoeligheden maken hier géén onderdeel van uit. Deze mogen ook officieel niet uitgewisseld worden volgens 6.12, maar als dit tóch gebeurt, worden deze uitgefilterd via de mapping.
2.2.4.1 Raadplegen medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling
Er zijn geen specifieke filtermogelijkheden (query paramaters) gedefinieerd voor het raadplegen van medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling. Bij het raadplegen van medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling wordt om alle gegevens behorende bij de patiënt gevraagd.
2.2.4.2 Beschikbaarstellen medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling
Informatie elementen in medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling staan hieronder. Deze informatie is ook in een nieuw tabblad te openen.
Dit betreft de inhoud van de transactie met medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling. Uitgangspunt voor de transactie zijn de concepten en kardinaliteiten van de zibs AllergieIntolerantie en de bijbehorende Patiënt, Zorgverlener, Zorgaanbieder, Contactpersoon. Afwijkingen hiervan zijn gedocumenteerd in CIO-5.
2.2.5 Bedrijfsrollen
Deze use case kent twee bedrijfsrollen.
| Bedrijfsrol | Activiteit |
|---|---|
| Patiënt | Wil medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling raadplegen |
| Zorgaanbieder | Stelt medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling beschikbaar |
Bedrijfsrollen medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling
Onderstaande afbeelding toont de bedrijfsrollen en de activiteiten die zij uitvoeren.
Activiteitendiagram Raadplegen medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling
2.2.6 Procesbeschrijving
2.2.6.1 'Patient journey' - Roos Dalstra
Het verhaal van de 'patient journey' van Roos Dalstra vindt u hier.
Hieronder een voor Roos relevante situatie waarbij het raadplegen van een medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling een rol speelt.
De internist merkt op dat Roos lichte verhoging heeft, en na onderzoek concludeert hij dat ze een blaasontsteking heeft. Roos toont de internist het medicatieoverzicht in de PGO en hij ziet dat zij allergisch is voor de antibiotica die meestal bij blaasontstekingen wordt gebruikt, waarna hij een ander middel voorschrijft. Doordat Roos eerder haar medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevens bij de apotheek heeft geraadpleegd was de internist op de hoogte van haar antibiotica allergie.
2.2.6.2 Proces
Het stuk van het proces waar het in deze use case om gaat is:
- Het systeem van een zorgaanbieder (XIS) stelt medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling beschikbaar aan het systeem van een patiënt (PGO).
- Een PGO heeft de mogelijkheid om deze medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevens op te vragen en dit te presenteren.
Deze paragraaf vervolgt met een beschrijving van precondities, processtappen, en postcondities.
2.2.6.2.1 Preconditie
De patiënt heeft toestemming gegeven voor het elektronisch uitwisselen van allergie- en intolerantiegegevensvertaling tussen het betreffende XIS en de eigen persoonlijke gezondheidsomgeving.
De patiënt wil allergie- en intolerantiegegevensvertaling inzien en de zorgaanbieder stelt dit ook beschikbaar.
- Een patiënt kan steeds zelf het initiatief nemen om een gegevens op te halen, maar het is ook mogelijk dat een PGO geconfigureerd is om dit 'automatisch' te doen. Dit maakt voor de beschrijving van deze use case geen verschil.
2.2.6.2.2 Proces stappen
- Het systeem van de patiënt (PGO) vraagt om beschikbare medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling bij een XIS.
- Het systeem van de zorgaanbieder (XIS) levert medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling op voor de patiënt.
- Patiënt gebruikt de persoonlijke gezondheidsomgeving om medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling in te zien.
2.2.6.2.3 Post conditie
De patiënt kan medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling inzien via de persoonlijke gezondheidsomgeving.
2.2.7 Systemen & Systeemrollen
Zowel de persoon als de zorgaanbieder maken ieder gebruik van een informatiesysteem:
- PGO (patiënt)
- XIS (zorgaanbieder)
Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken. Hier gaat het om de medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling van zorgaanbieder naar de persoon.
| Syteem | Naam systeemrol | Systeemrolcode | Omschrijving |
|---|---|---|---|
| PGO | AllergieIntolerantieVertalingRaadplegend | MM-1.A.1-AIR-FHIR | Raadplegen AllergieIntolerantieVertaling bij zorgaanbieder |
| XIS | AllergieIntolerantieVertalingBeschikbaarstellend | MM-1.A.1-AIB-FHIR | Beschikbaarstellen AllergieIntolerantieVertaling aan de patiënt |
Zie ook onderstaande afbeelding.
Componenten diagram
De kwalificatie van informatiesystemen vindt plaats op basis van systeemrollen.
2.2.8 Transacties, Transactiegroepen en systeemrollen
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties. Een transactiegroep is een verzameling van bij elkaar horende transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht). Onderstaande tabel biedt een overzicht voor deze use case.
| Transactiegroep | Transactie | Systeemrolcode | Systeem | Bedrijfsrol | Link naar technische specificatie |
|---|---|---|---|---|---|
| Medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling (PULL) | Raadplegen medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling | MM-1.A.1-AIR-FHIR | PGO | Patiënt | Medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling in FHIR |
| Beschikbaarstellen medicatiegerelateerde allergie- en intolerantiegegevensvertaling | MM-1.A.1-AIB-FHIR | XIS | Zorgaanbieder |
2.2.9 Use case diagram
Onderstaande afbeelding toont bedrijfsrollen, activiteiten, systeemrollen, transacties en transactiegroep in samenhang.
Use case diagram
3 Functionaliteit
Er zijn geen aanwijzingen/eisen voor functionaliteit van de systemen.
4 Verantwoordelijkheid voor informatie
Er zijn geen specifieke toevoegingen over verantwoordelijkheden voor informatie.
5 Afschermen van gegevens
Er zijn geen afspraken over het afschermen van gegevens.
6 Infrastructuur
Er zijn geen afspraken over een specifieke infrastructuur waarop de informatie wordt uitgewisseld.
7 Referenties
| Auteur(s) | Titel | Versie | Datum | Bron | Organisatie |
|---|---|---|---|---|---|
| AUTEUR(S) | TITEL | VERSIE | DATUM | BRON | ORGANISATIE |
Referenties
8 Bijlage: Documenthistorie
8.1 Release notes
In onderstaande tabel staan de wijzigingen voor deze informatiestandaard. Zie de Ontwerpen landingspagina voor wijzigingen die op alle informatiestandaarden van toepassing zijn.
| Release | Versie | BITS issue | Omschrijving |
|---|---|---|---|
| 2020.01 | 2.1.0 | MM-733 | Verwijzing naar dataset en scenario's & query parameters ontwikkeld. |
| MM-722 | Functioneel ontwerp pagina uitgebreid en geoptimaliseerd. | ||
| MM-717 | Kwalificatiescripts uitgebreid met meer en complexere data, Datum T toegevoegd (en ondergebracht in ADA). | ||
| 2019.01 - November | 2.0.2 | MM-610 |
Added missing profiles for practitionerrole, organization and related-person. Removed the word 'medication' in favor of 'allergy intolerance'. In the technical specification. |
| MM-498 | Added conceptmap for AllergyIntolerance.category to aid in mapping from HCIM AllergyIntolerance value set AllergieCategorieCodelijst to FHIR STU3 AllergyIntoleranceCategory. | ||
| 2019.01 | 2.0.0 | - | Use case toegevoegd: raadplegen/beschikbaarstellen medicatiegerelateerde allergieIntolerantieVertaling. |
| 2018.06 | 1.0.0 | MM-52 | AllergyIntolerantie filter op medicatieproces conditie geldigheidstermijn niet nodig. |
8.2 Paginahistorie
| Release | Datum | Omschrijving |
|---|---|---|
| 2020.01 | 01-XX-2020 |
|
| 2019.01 - November | 10-12-2019 |
|
| 2019.01 - November | 28-11-2019 |
|
| 2019.01 - Oktober | 30-10-2019 |
|
| 2019.01 | 18-10-2019 |
|
| 2019.01 | 30-09-2019 |
|
| 2019.01 | 28-03-2019 |
|
| 2019.01 | 11-03-2019 |
|
| 2018.06 | 15-10-2018 |
|