Functioneel Ontwerp Medicatieproces versie 9.1 voor patient use cases

.

1 Inleiding

1.1 Algemeen

Deze pagina beschrijft use cases voor de patiënt in relatie tot de informatiestandaard Medicatieproces (MP). Deze use cases zijn gebaseerd op versie 9.1. Het doel van deze pagina is om de verschillende uitwisselingsscenario's van medicatiegegevens met de patiënt toe te voegen.

1.2 Doelgroep

De doelgroep voor deze pagina bestaat uit:

• Productmanagers, architecten, ontwerpers, bouwers en testers van XIS- en PGO-leveranciers, regio-organisaties en Nictiz;
• Vertegenwoordigers van patiënten, laboratoria en zorgverleners.

1.3 Kaders en uitgangspunten

De kaders en uitgangspunten zoals beschreven in de functionle overkoepelende hoofdpagina van MedMij zijn van toepassing op deze pagina.

1.3.1 Richtlijn

Geen nadere specificatie, anders dan in de algemene inleiding van de MedMij functionele ontwerpen.

1.3.2 Infrastructuur

Geen nadere specificatie, anders dan in de algemene inleiding van de MedMij functionele ontwerpen.

1.3.3 Geografische reikwijdte

Geen nadere specificatie, anders dan in de algemene inleiding van de MedMij functionele ontwerpen.

1.4 Kwalificatie

1.4.1 Introductie

Op deze informatiestandaard is een Nictiz kwalificatie van toepassing. Kwalificatie vindt plaats per systeemrol.

Kwalificatiescripts en meer informatie over de kwalificatie is te vinden via de kwalificatie paragraaf op de medicatieproces landingspagina.

2 Use Cases

2.1 Use case: Raadplegen medicatieoverzicht door patiënt

2.1.1 Doel en relevantie

Het voor patiënten mogelijk maken regie op hun eigen gezondheid te nemen door inzicht te geven in medicatiegegevens die over henzelf gaan.

2.1.2 Domein

Medicatiegegevens in het domein van zorgaanbieders en patiënten.

2.1.3 Context

Het gaat om het elektronisch en gestructureerd beschikbaar maken van een medicatieoverzicht vanuit een zorgaanbiederssysteem (XIS) naar een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO). Deze pagina bevat (verwijzingen naar) beschrijvingen van:

• informatie
• bedrijfsrollen (actoren),
• proces,
• systemen,
• systeemrollen,
• transactiegroepen en transacties, inclusief de inhoud van deze transacties.

De beschrijving is infrastructuur-onafhankelijk.

2.1.4 Informatie

De informatie-elementen die van toepassing zijn, zijn gedefinieerd in ART-DECOR.

2.1.4.1 Raadplegen medicatieoverzicht

Informatie elementen in de vraag om medicatieoverzicht staan hieronder. Om deze informatie in een nieuwe tab te openen, klik hier.

Dit betreft de filtermogelijkheden (query paramaters) in de vraag om medicatieoverzicht.

2.1.4.2 Beschikbaarstellen medicatieoverzicht

Informatie elementen in medicatieoverzicht staan hieronder. Om deze informatie in een nieuwe tab te openen, klik hier.

Dit betreft de inhoud van het medicatieoverzicht.

2.1.5 Bedrijfsrollen

Deze use case kent twee bedrijfsrollen.

Bedrijfsrol	Activiteit
Patiënt	Wil medicatieoverzicht raadplegen
Zorgaanbieder	Stelt medicatieoverzicht beschikbaar

Bedrijfsrollen Medicatieoverzicht

Onderstaande afbeelding toont de bedrijfsrollen en de activiteiten die zij uitvoeren.

Activiteitendiagram Raadplegen Medicatieoverzicht

2.1.6 Procesbeschrijving

2.1.6.1 'Patient journey' - Roos Dalstra

Het verhaal van de 'patient journey' van Roos Dalstra vindt u hier.

Hieronder een aantal voor Roos relevante situaties waarbij het raadplegen van een medicatieoverzicht een rol speelt.

De afgelopen weken is Roos aan het tobben met haar gezondheid, ze houdt vocht vast achter haar longen en voelt zich niet goed. Haar gewicht begint toe te nemen en haar bloedsuikers zijn niet meer stabiel, en ze maakt een afspraak bij haar huisarts, dokter Jacobs, op 16 juli. Deze verhoogt na onderzoek haar vochtafdrijvende medicatie iets, en geeft haar een nieuw schema waarin staat hoeveel insuline zij extra moet spuiten als de bloedglucosewaarden boven een bepaalde waarde komen. Deze medicatiewijzigingen worden ook zichtbaar in een vernieuwd medicatieoverzicht van huisartsenpraktijk Jacobs/Kroonen, die de situatie op 16 juli weergeeft. Dit medicatieoverzicht kan zij inzien in haar persoonlijke gezondheidsomgeving. Dit geeft haar grip op haar situatie, ze weet waar zij aan toe is.

Het gaat slechter met Roos en op een nacht wordt ze erg benauwd wakker, daarnaast is ze duizelig. Ondanks aanpassingen van de medicatie neemt de benauwdheid niet af, het wordt eerder erger. Joost, haar man, neemt daarom contact op met de huisartsenpost en na overleg wordt besloten dat Roos naar het ziekenhuis moet komen. Een ambulance haalt haar op. Diezelfde nacht nog wordt ze opgenomen op de afdeling cardiologie van het Epidaurus ziekenhuis. Roos blijft een aantal weken onder behandeling en langzaam verbetert haar situatie. Roos wordt op 23 augustus ontslagen uit het Epidaurus ziekenhuis. Haar medicatie is gedurende haar opname verschillende keren aangepast. Bij ontslag maakt de ziekenhuisapotheker een op dat moment actueel medicatieoverzicht voor Roos. Dit medicatieoverzicht maakt het apothekerssysteem beschikbaar voor de persoonlijke gezonheidsomgeving van Roos. Roos kan nu via haar PGO dit medicatieoverzicht van 23 augustus van het Epidaurus ziekenhuis bekijken. Dit geeft haar meer grip op haar gezondheidssituatie.

2.1.6.2 Proces

Het stuk van het proces waar het in deze use case om gaat is:

• Het systeem van een zorgaanbieder (XIS) stelt een medicatieoverzicht beschikbaar aan het systeem van een patiënt (PGO).

Deze paragraaf vervolgt met een beschrijving van precondities, proces stappen, en post condities.

2.1.6.2.1 Preconditie

De patiënt heeft toestemming gegeven voor het elektronisch uitwisselen van medicatieoverzichten tussen het betreffende XIS en de eigen persoonlijke gezondheidsomgeving.

De patiënt wil het medicatieoverzicht inzien en de zorgaanbieder stelt dit ook beschikbaar.

Een patiënt kan steeds zelf het initiatief nemen om een medicatieoverzicht op te halen, maar het is ook mogelijk dat een PGO geconfigureerd is om dit 'automatisch' te doen. Dit maakt voor de beschrijving van deze use case geen verschil.

2.1.6.2.2 Proces stappen

• Het systeem van de patiënt (PGO) vraagt om een medicatieoverzicht bij een XIS.
• Het systeem van de zorgaanbieder (XIS) levert een medicatieoverzicht op voor de patiënt.
• Patiënt gebruikt de persoonlijke gezondheidsomgeving om het medicatieoverzicht in te zien.

2.1.6.2.3 Post conditie

De patiënt heeft het medicatieoverzicht geraadpleegd via de persoonlijke gezondheidsomgeving.

2.1.7 Systemen & Systeemrollen

Zowel zorgaanbieder als patiënt maken gebruik van een informatiesysteem:

• PGO (patiënt)
• XIS (zorgaanbieder)

Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken. Hier gaat het om de medicatieoverzichten van zorgaanbieder naar de patiënt.

Systeem	Naam systeemrol	Systeemrolcode	Omschrijving
PGO	MedicatieoverzichtRaadplegend	MP-9.1.0-MOR-FHIR	Raadplegen medicatieoverzicht bij zorgaanbieder
XIS	MedicatieoverzichtBeschikbaarstellend	MP-9.1.0-MOB-FHIR	Beschikbaarstellen medicatieoverzicht aan de patiënt

Zie ook onderstaande afbeelding.

Componenten diagram

De kwalificatie van informatiesystemen vindt plaats op basis van systeemrollen.

2.1.8 Transacties, Transactiegroepen en systeemrollen

Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties. Een transactiegroep is een verzameling van bij elkaar horende transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht). Onderstaande tabel biedt een overzicht voor deze use case.

Transactiegroep	Transactie	Systeemrolcode	Systeem	Bedrijfsrol	Technisch
Medicatieoverzicht (PULL)	Raadplegen medicatieoverzicht	MP-9.1.0-MOR-FHIR	PGO	Patiënt	Medicatieoverzicht in FHIR
	Beschikbaarstellen medicatieoverzicht	MP-9.1.0-MOB-FHIR	XIS	Zorgaanbieder

2.1.9 Use case diagram

Onderstaande afbeelding toont bedrijfsrollen, activiteiten, systeemrollen, transacties en transactiegroep in samenhang.

Use case diagram

2.2 Use case: Raadplegen medicatiegegevens door patiënt

2.2.1 Doel en relevantie

Het voor patiënten mogelijk maken regie op hun eigen gezondheid te nemen door inzicht te geven in medicatiegegevens die over henzelf gaan.

2.2.2 Domein

Medicatiegegevens in het domein van zorgaanbieders en patiënten.

2.2.3 Context

Het gaat om het elektronisch en gestructureerd beschikbaar maken van een medicatiegegevens vanuit een zorgaanbiederssysteem (XIS) naar een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO). Deze pagina bevat (verwijzingen naar) beschrijvingen van:

• informatie
• bedrijfsrollen (actoren),
• proces,
• systemen,
• systeemrollen,
• transactiegroepen en transacties, inclusief de inhoud van deze transacties.

De beschrijving is infrastructuur-onafhankelijk.

2.2.4 Informatie

De informatie-elementen die van toepassing zijn, zijn gedefinieerd in de informatiestandaard voor Medicatieproces.

2.2.4.1 Raadplegen medicatiegegevens

Informatie elementen in de vraag om medicatiegegevens staan hieronder. Om deze informatie in een nieuwe tab te openen, klik hier.

Dit betreft de filtermogelijkheden (query paramaters) in de vraag om medicatiegegevens.

2.2.4.2 Beschikbaarstellen medicatiegegevens

Informatie elementen in medicatiegegevens staan hieronder. Om deze informatie in een nieuwe tab te openen, klik hier.

Dit betreft de inhoud van de transactie met medicatiegegevens.

2.2.5 Bedrijfsrollen

Deze use case kent twee bedrijfsrollen.

Bedrijfsrol	Activiteit
Patiënt	Wil medicatiegegevens raadplegen
Zorgaanbieder	Stelt medicatiegegevens beschikbaar

Bedrijfsrollen Medicatiegegevens

Onderstaande afbeelding toont de bedrijfsrollen en de activiteiten die zij uitvoeren.

Activiteitendiagram Raadplegen Medicatiegegevens

2.2.6 Procesbeschrijving

2.2.6.1 'Patient journey' - Roos Dalstra

Het verhaal van de 'patient journey' van Roos Dalstra vindt u hier.

Hieronder een voor Roos relevante situatie waarbij het raadplegen van een medicatiegegevens een rol speelt.

Roos heeft de afgelopen tijd in verband met haar hartfalen en diabetes diverse wijzigingen in haar medicatie gehad. Dit is soms gedaan door de specialist en soms door de huisarts. De apotheker paste dan daarna ook soms de doseerinstructies aan, omdat er een ander product geleverd moest worden dan voorgeschreven was. Eigenlijk is Roos het overzicht een beetje kwijtgeraakt. Gelukkig heeft haar PGO wel de mogelijkheid om bij al haar zorgverleners medicatiegegevens op te vragen. Haar PGO kan dit aan haar presenteren in een overzichtelijk geheel. Roos kan nu controleren of ze al haar medicatie inneemt conform de laatste afspraken die hierover zijn gemaakt. Dit is voor Roos heel geruststellend.

2.2.6.2 Proces

Het stuk van het proces waar het in deze use case om gaat is:

• Het systeem van een zorgaanbieder (XIS) stelt een medicatiegegevens beschikbaar aan het systeem van een patiënt (PGO).

Deze paragraaf vervolgt met een beschrijving van precondities, proces stappen, en post condities.

2.2.6.2.1 Preconditie

De patiënt heeft toestemming gegeven voor het elektronisch uitwisselen van medicatiegegevens tussen het betreffende XIS en de eigen persoonlijke gezondheidsomgeving.

De patiënt wil medicatiegegevens inzien en de zorgaanbieder stelt dit ook beschikbaar.

Een patiënt kan steeds zelf het initiatief nemen om een medicatiegegevens op te halen, maar het is ook mogelijk dat een PGO geconfigureerd is om dit 'automatisch' te doen. Dit maakt voor de beschrijving van deze use case geen verschil.

2.2.6.2.2 Proces stappen

• Het systeem van de patiënt (PGO) vraagt om beschikbare medicatiegegevens bij een XIS.
• Het systeem van de zorgaanbieder (XIS) levert medicatiegegevens op voor de patiënt.
• Patiënt gebruikt de persoonlijke gezondheidsomgeving om medicatiegegevens in te zien.

2.2.6.2.3 Post conditie

De patiënt kan medicatiegegevens inzien via de persoonlijke gezondheidsomgeving.

2.2.7 Systemen & Systeemrollen

Zowel zorgaanbieder als patiënt maken gebruik van een informatiesysteem:

• PGO (patiënt)
• XIS (zorgaanbieder)

Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken. Hier gaat het om de medicatiegegevens van zorgaanbieder naar de patiënt.

Systeem	Naam systeemrol	Systeemrolcode	Omschrijving
PGO	MedicatiegegevensRaadplegend	MP-9.1.0-MGR-FHIR	Raadplegen medicatiegegevens bij zorgaanbieder
XIS	Medicatiegegevenseschikbaarstellend	MP-9.1.0-MGB-FHIR	Beschikbaarstellen medicatiegegevens aan de patiënt

Zie ook onderstaande afbeelding.

Componenten diagram

De kwalificatie van informatiesystemen vindt plaats op basis van systeemrollen.

2.2.8 Transacties, Transactiegroepen en systeemrollen

Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties. Een transactiegroep is een verzameling van bij elkaar horende transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht). Onderstaande tabel biedt een overzicht voor deze use case.

Transactiegroep	Transactie	Systeemrolcode	Systeem	Bedrijfsrol	Link naar technische specificatie
Medicatiegegevens (PULL)	Raadplegen medicatiegegevens	MP-9.1.0-MGR-FHIR	PGO	Patiënt	Medicatiegegevens in FHIR
	Beschikbaarstellen medicatiegegevens	MP-9.1.0-MGB-FHIR	XIS	Zorgaanbieder

2.2.9 Use case diagram

Onderstaande afbeelding toont bedrijfsrollen, activiteiten, systeemrollen, transacties en transactiegroep in samenhang.

Use case diagram

2.3 Use case: Raadplegen verstrekkingenvertaling (medicatieverstrekkingen van het LSP) door patiënt

Dit is een tijdelijke use case om de periode te overbruggen dat zorgaanbieders Medicatieproces 9.1 nog niet ondersteunen.

2.3.1 Doel en relevantie

Het voor patiënten mogelijk maken regie op hun eigen gezondheid te nemen door inzicht te geven in medicatiegegevens die over henzelf gaan. Deze use case gaat specifiek over het raadplegen van verstrekkingen zoals die op het Landelijk Schakelpunt (LSP) worden uitgewisseld. Deze verstrekkingen zijn op het LSP in Medicatieproces versie 6.12 en dat betreft een HL7v3-messaging standaard. In deze use case worden deze gegevens voor het PGO geconverteerd naar FHIR-resources.

2.3.2 Domein

Medicatieverstrekkingen vanuit het LSP.

2.3.3 Context

Het gaat om het elektronisch en gestructureerd beschikbaar maken van een medicatiegegevens vanuit een zorgaanbiederssysteem (XIS), via het LSP - met behulp van een vertaling naar FHIR - naar een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO): we noemen dit verstrekkingenvertaling. Deze pagina bevat (verwijzingen naar) beschrijvingen van:

• informatie
• bedrijfsrollen (actoren),
• proces,
• systemen,
• systeemrollen,
• transactiegroepen en transacties, inclusief de inhoud van deze transacties.

De beschrijving is infrastructuur-onafhankelijk.

2.3.4 Informatie

De informatie-elementen die van toepassing zijn, zijn gedefinieerd in de informatiestandaard voor Medicatieproces 6.12 en de bijbehorende vertaling naar het MP-9 datamodel. MP-6.12 verstrekkingen vertalen naar de MP-9 bouwstenen: toedieningsafspraak en verstrekking.

2.3.4.1 Raadplegen verstrekkingenvertaling

Informatie elementen in verstrekkingenvertaling staan hieronder. Om deze informatie in een nieuwe tab te openen, klik hier.

Dit betreft de inhoud van de transactie met verstrekkingenvertaling.

2.3.4.2 Beschikbaarstellen verstrekkingenvertaling

Informatie elementen in verstrekkingenvertaling staan hieronder. Om deze informatie in een nieuwe tab te openen, klik hier.

Dit betreft de inhoud van de transactie met verstrekkingenvertaling.

2.3.5 Bedrijfsrollen

Deze use case kent twee bedrijfsrollen.

Bedrijfsrol	Activiteit
Patiënt	Wil verstrekkingenvertaling raadplegen
Zorgaanbieder	Stelt verstrekkingenvertaling beschikbaar

Bedrijfsrollen Verstrekkingenvertaling

Onderstaande afbeelding toont de bedrijfsrollen en de activiteiten die zij uitvoeren.

Activiteitendiagram Raadplegen Verstrekkingenvertaling

2.3.6 Procesbeschrijving

2.3.6.1 'Patient journey' - Roos Dalstra

Het verhaal van de 'patient journey' van Roos Dalstra vindt u hier.

Hieronder een voor Roos relevante situatie waarbij het raadplegen van een verstrekkingenvertaling een rol speelt.

Roos heeft de afgelopen tijd in verband met haar hartfalen en diabetes diverse wijzigingen in haar medicatie gehad. Dit is soms gedaan door de specialist en soms door de huisarts. De apotheker paste dan daarna ook soms de doseerinstructies aan, omdat er een ander product geleverd moest worden dan voorgeschreven was. Eigenlijk is Roos het overzicht een beetje kwijtgeraakt. Gelukkig heeft haar PGO wel de mogelijkheid om bij haar zorgverleners verstrekkingenvertaling op te vragen. Haar PGO kan dit aan haar presenteren in een overzichtelijk geheel. Roos kan nu controleren of ze al haar medicatie inneemt conform de laatste afspraken die hierover zijn gemaakt. Dit is voor Roos heel geruststellend.

2.3.6.2 Proces

Het stuk van het proces waar het in deze use case om gaat is:

• Het systeem van een zorgaanbieder (XIS) stelt verstrekkingenvertaling beschikbaar aan het systeem van een patiënt (PGO).

Deze paragraaf vervolgt met een beschrijving van precondities, proces stappen, en post condities.

2.3.6.2.1 Preconditie

De patiënt heeft toestemming gegeven voor het elektronisch uitwisselen van medicatiegegevens tussen het betreffende XIS en de eigen persoonlijke gezondheidsomgeving.

De patiënt wil medicatiegegevens en/of verstrekkingenvertaling inzien en de zorgaanbieder stelt dit ook beschikbaar.

Een patiënt kan steeds zelf het initiatief nemen om een gegevens op te halen, maar het is ook mogelijk dat een PGO geconfigureerd is om dit 'automatisch' te doen. Dit maakt voor de beschrijving van deze use case geen verschil.

2.3.6.2.2 Proces stappen

• Het systeem van de patiënt (PGO) vraagt om beschikbare verstrekkingenvertaling bij een XIS.
• Het systeem van de zorgaanbieder (XIS) levert verstrekkingenvertaling op voor de patiënt.
• Patiënt gebruikt de persoonlijke gezondheidsomgeving om verstrekkingenvertaling in te zien.

2.3.6.2.3 Post conditie

De patiënt kan verstrekkingenvertaling inzien via de persoonlijke gezondheidsomgeving.

2.3.7 Systemen & Systeemrollen

Zowel zorgaanbieder als patiënt maken gebruik van een informatiesysteem:

• PGO (patiënt)
• XIS (zorgaanbieder)

Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken. Hier gaat het om de verstrekkingenvertaling van zorgaanbieder naar de patiënt.

Systeem	Naam systeemrol	Systeemrolcode	Omschrijving
PGO	VerstrekkingenvertalingRaadplegend	MP-9.A.5-MGR-FHIR	Raadplegen verstrekkingenvertaling bij zorgaanbieder
XIS	Verstrekkingenvertalingbeschikbaarstellend	MP-9.A.5-MGB-FHIR	Beschikbaarstellen verstrekkingenvertaling aan de patiënt

Zie ook onderstaande afbeelding.

Componenten diagram

De kwalificatie van informatiesystemen vindt plaats op basis van systeemrollen.

2.3.8 Transacties, Transactiegroepen en systeemrollen

Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties. Een transactiegroep is een verzameling van bij elkaar horende transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht). Onderstaande tabel biedt een overzicht voor deze use case.

Transactiegroep	Transactie	Systeemrolcode	Systeem	Bedrijfsrol	Link naar technische specificatie
Verstrekkingenvertaling (PULL)	Raadplegen verstrekkingenvertaling	MP-9.A.5-MGR-FHIR	PGO	Patiënt	Verstrekkingenvertaling in FHIR
	Beschikbaarstellen verstrekkingenvertaling	MP-9.A.5-MGB-FHIR	XIS	Zorgaanbieder

2.3.9 Use case diagram

Onderstaande afbeelding toont bedrijfsrollen, activiteiten, systeemrollen, transacties en transactiegroep in samenhang.

Use case diagram

3 Functionaliteit

Er zijn geen aanwijzingen/eisen voor functionaliteit van de systemen.

4 Verantwoordelijkheid voor informatie

Er zijn geen specifieke toevoegingen over verantwoordelijkheden voor informatie.

5 Afschermen van gegevens

Er zijn geen afspraken over het afschermen van gegevens.

6 Infrastructuur

Er zijn geen afspraken over een specifieke infrastructuur waarop de informatie wordt uitgewisseld.

7 Referenties

Auteur(s)	Titel	Versie	Datum	Bron	Organisatie
AUTEUR(S)	TITEL	VERSIE	DATUM	BRON	ORGANISATIE

Referenties

8 Bijlage: Documenthistorie

Versie	Datum	Omschrijving
9.1.0	September 2020	Toevoeging van de 9.1 functionele en technische specificaties voor uitwisseling met de patient aan het Medicatieproces domein.