Functioneel ontwerp Verpleegkundige (psychosociale) zorg voor patiënten met kanker v1.0
Inleiding
Algemeen
Deze pagina beschrijft het functioneel ontwerp van de informatiestandaard 'Verpleegkundige (psychosociale) zorg voor patiënten met kanker'. De informatiestandaard bevat een set van patiënt/cliëntgegevens gericht op de verslaglegging van de dagelijkse zorg (het primaire zorgproces) rondom verpleegkundige (psychosociale) zorg voor patiënten met kanker en is van belang om de kwaliteit en continuïteit van de zorg te waarborgen. De gegevensset is zoveel mogelijk gebaseerd op al gemaakte afspraken over vastlegging in het elektronisch dossier, de zogenaamde zorginformatiebouwstenen (zibs).
De informatiestandaard is gevalideerd door V&VN afdeling Oncologie en de relevante richtlijn commissies.
Via deze pagina worden de kaders en uitgangspunten evenals de totstandkoming met betrekking tot de informatiestandaarden nader toegelicht. Er worden twee verschillende use cases beschreven; verslaglegging en beslissingsondersteuning.
Doelgroep
De doelgroep voor deze pagina bestaat uit:
- Productmanagers, architecten, ontwerpers en testers van XIS-leveranciers, regio-organisaties en Nictiz;
- Functioneel beheerders en informatieanalisten van zorginstellingen.
Kaders en uitgangspunten
Richtlijn
In een kwaliteitsstandaard/richtlijn wordt het klinisch handelen op basis van evidence/practice beschreven. De aanbevelingen over de inhoud van zorg zijn vertaald naar de informatiestandaard. Voor de beschrijving van de totstandkoming van de informatiestandaard wordt verwezen naar de Aanpak ontwikkeling thema-specifieke informatiestandaarden.
De informatiestandaard is gebaseerd op de volgende richtlijnen:
- Detecteren behoefte psychosociale zorg v. 2.0 (2017)
- Medisch specialistische revalidatie bij oncologie, v.2.0 (2017)
- Herstel na kanker v 1.0 (2017)
- Kwaliteitsstandaard 'Psychosociale zorg bij mensen met een somatische aandoening' (Conceptversie 2018)
Infrastructuur
De berichten beschreven in deze informatiestandaard kunnen over elke willekeurige infrastructuur worden getransporteerd. De specificatie van de infrastructuur en het berichttransport is buiten scope van deze informatiestandaard.
Wettelijke kaders
Een informatiestandaard is een gegevensset die gebruikt wordt binnen een bepaalde zorgsetting. Overeenkomstig de lagen van interoperabiliteit zijn aanvullende afspraken nodig om in de praktijk te komen tot implementatie van een informatieoverdracht. Daarbij gelden altijd de wettelijke kaders als uitgangspunt. Overeenkomstig de eis uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) zal een Data Privacy Impact Assessment (DPIA) voor iedere gegevensverwerking onderdeel moeten zijn van de implementatie. Op basis hiervan moet worden bepaald wat er in een bepaalde use case uitgewisseld kan en mag worden.
Use Cases
Procesbeschrijving
Om de continuïteit en veiligheid van de zorg aan patiënten/cliënten te bewaken dient de verslaglegging gegevens te bevatten over het totale zorgproces rondom een patiënt/cliënt binnen een specifieke zorgsetting. Dit betreft de observaties, het patiëntprobleem/diagnose, beleid (gewenst zorgresultaat, interventies/behandeling) en evaluatie. Doordat gegevens volledig en met de juiste kwaliteit worden vastgelegd volgens de actuele kwaliteitsstandaard/richtlijn, kan de zorgverlener de zorg continueren (primair gebruik) en kunnen deze gegevens ook voor secundaire doeleinden worden hergebruikt.
Er worden twee use cases uitgewerkt; use case verslaglegging en use case beslissingsondersteuning.
Voor de use case beslissingsondersteuning is de gegevensset bepaald op basis van kenmerken die leiden tot een bepaalde uitkomst (zoals stellen van een diagnose), dit worden bepalende gegevens genoemd. Een beslisboom is een stroomdiagram waarin een klinisch probleem en de daarmee samenhangende beslissingen op logische wijze en in chronologische volgorde zijn gerangschikt. Om te komen tot een bepaalde uitkomst in de beslisboom worden keuzes gemaakt, ook wel beslisregels genoemd. Op basis van de beslisbomen zijn de relevante gegevens en bijbehorende zorginformatiebouwstenen (zibs) van publicatie 2017 geselecteerd. Ook zijn de verpleegkundige interventies en medische verrichtingen gespecificeerd. De beslisbomen bestaan dus uit bepalende gegevens en beslisregels (zie afbeelding 1).
Indien er extra informatie bij een specifiek onderdeel vastgelegd dient te worden die niet direct bijdragen aan de uitkomst van de beslisboom worden deze gezien als ondersteunende informatie. Deze ondersteunende informatie samen met de bepalende informatie uit de beslisbomen vormen de gegevensset van de use case verslaglegging (zie afbeelding 1).
Afbeelding 1: Weergave van de overlap van gegevens tussen de use case beslissingsondersteuning en use case verslaglegging
In de volgende paragrafen worden de use case verslaglegging en use case beslisondersteuning verder uitgewerkt.
Use Case - Verslaglegging 'Verpleegkundige (psychosociale) zorg voor patiënten met kanker'
Bedrijfsrollen
Gezien de use case verslaglegging (over het algemeen) binnen het eigen informatiesysteem (XIS) wordt geen onderscheid in verschillende bedrijfsrollen gemaakt. Indien er verschillende systemen worden gebruikt binnen een zorgaanbieder zullen de bedrijfsrollen nader moeten worden ingevuld (hiervoor wordt verwezen naar een referentie implementatie).
Systemen & Systeemrollen
Vastlegging zal voornamelijk plaatsvinden binnen een informatiesysteem (XIS). Bij uitwisseling naar andere zorgaanbieders (XIS) wordt o.a. verwezen naar de informatiestandaard eOverdracht (gericht op overdracht van verpleegkundigen/verzorgenden in de zorgketen). Indien er verschillende systemen worden gebruikt binnen een zorgaanbieder zullen de systeemrollen nader moeten worden ingevuld (hiervoor wordt verwezen naar een referentie implementatie).
Transacties & Transactiegroepen
Het vastleggen of uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, een verzameling van transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht) vormt een zogeheten transactiegroep.
In de verslaglegging wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van bestaande zibs om informatie van patiënten/cliënten t.a.v. thema verpleegkundige (psychosociale) zorg voor patiënten met kanker te kunnen registreren in het dossier. Deze zibs zijn geordend volgens de fases van het zorgproces: observaties, patiëntprobleem/diagnose, beleid, evaluatie.
Voor de use case verslaglegging 'verpleegkundige (psychosociale) zorg voor patiënten met kanker' staan in onderstaand overzicht de gebruikte zibs per fase benoemd. De precieze functionele specificaties zijn te vinden via onderstaande tabel: deze maakt het mogelijk direct de gewenste scenario’s, transactiegroepen en/of transacties te raadplegen in ART-DECOR (volgt).
Voor het in kaart brengen van de situatie van de patiënt in de anamnese kan gebruik worden gemaakt van de informatiestandaard eOverdracht, secties:
- Algemene cliënt context
- Medische context
- Verpleegkundige context: specificatie gezondheidstoestand
Observaties
| Subsecties | Gebruikte zib | Instructie | Versie zib |
|---|---|---|---|
| Algemeen | Patiënt | v3.1(2017NL) | |
| Zorgaanbieder | Specificatie van zorgsetting | v3.1.1(2017NL) | |
| Probleem | Registratie van klacht; verwijzing naar gespecificeerde waardenlijst | v4.1(2017NL) | |
| Metingen | AlgemeneMeting | Te gebruiken voor het vastleggen van de uitkomst van signaleringsinstrument, waaronder de Lastmeter | v3.0(2017NL) |
Diagnose: patiëntprobleem/diagnose
| Gebruikte zib | Instructie | Versie zib |
|---|---|---|
| Probleem | Verwijzing naar medische diagnose | v4.1(2017NL) |
| Probleem | Verwijzing naar Nationale Kernset Patiëntproblemen voor verpleegkundigen & verzorgenden | v4.1(2017NL) |
Beleid (gewenst zorgresultaat, interventies/behandeling)
| Gebruikte zib | Instructie | Versie zib |
|---|---|---|
| Behandeldoel | v3.1(2017NL) | |
| VerpleegkundigeInterventie | Verwijzing naar gespecificeerde waardenlijst voor verpleegkundigen & verzorgenden (volgt) | v3.1(2018NL) |
| AlgemeneMeting | Te gebruiken voor het vastleggen van de uitkomst van signaleringsinstrument, waaronder de Lastmeter | v3.0(2017NL) |
| Zorgverlener | Te gebruiken om alle betrokken zorgverleners in het behandelproces te kunnen vastleggen | v3.2(2017NL) |
Evaluatie
| Gebruikte zib | Instructie | Versie zib |
|---|---|---|
| UitkomstVanZorg | v3.1(2017NL) |
Use case - Beslissingsondersteuning
De beslisregels voor de use case beslisondersteuning worden modulair (via een extra module) of via een addendum aangeboden. Naar verwachting zal deze module of addendum worden opgeleverd als de effecten van deze use case zijn getest in het EPD/ECD en zijn toegepast in de dagelijkse praktijk. Bij deze informatiestandaard zijn de beslisregels dan ook nog niet opgeleverd.
Onderdelen die gebruikt zijn bij beslissingsondersteuning:
- Signaleringsmomenten behoefte (psychosociale) zorg
- Fase van behandeling
- Zorgplan signaleren en bespreken zorgbehoefte
- Behoefte gespecialiseerde zorg
- Gebruik gemaakt van signaleringsinstrument
- Score Lastmeter
- Verwijs patiënt
- Ervaren functioneringsproblemen
- Samenhangende problemen
- Beleid na overleg MDO/psychosociaal team
- Uitkomst MDO/psychosociaal team
- Evaluatie zorgplan
- Fase van behandelproces
- Behalen doelen individueel zorgplan
Referenties
| Nr | Auteur(s) | Titel | Datum |
|---|---|---|---|
| 1 | Programmateam Registratie aan de bron | Architectuurdocument volume 1: De grondbeginselen van zorginformatiebouwstenen en hoe ze gebruikt kunnen worden | 2017 |
| 2 | Smeele F | Beheer afspraken Zorginformatiebouwstenen (zib's) | 2017 |
Tabel 2: Referenties
Paginahistorie
| Versie | Datum | Omschrijving |
|---|---|---|
| 1.0 | 17-7-2019 | Eerste versie. |
Tabel 3: Paginahistorie