Inleiding

Algemeen

Deze pagina beschrijft het functioneel ontwerp voor de informatiestandaard eOverdracht v3.1 (VPK). De eOverdracht is een set van patiëntgegevens[1] gericht op de verpleegkundige overdracht en is van belang om de continuïteit en veiligheid van zorg te kunnen waarborgen. Het overdragen van patiëntgegevens betreft hier het overdragen van zorg door verpleegkundig specialisten, verpleegkundigen en verzorgenden in de keten tussen verschillende zorgaanbieders.

Een goede overdracht voorkomt fouten en bespaart tijd. Het overdragen van patiënten is onderdeel van de dagelijkse verpleegkundige praktijk en vormt een belangrijke schakel om de zorg op een veilige manier te continueren. Patiënten hebben te maken met verschillende zorgaanbieders. Bij elke overplaatsing is het van belang dat de gegevens met de juiste kwaliteit, zonder registratielast, worden overgedragen. Daarom zijn afspraken gemaakt over welke gegevens van belang zijn bij de verpleegkundige overdracht en hoe deze gegevens moeten worden vastgelegd in het elektronisch dossier. Deze informatiestandaard richt zich op het vastleggen en uitwisselen van digitale gegevens.

Via deze pagina worden de kaders en uitgangspunten evenals de totstandkoming met betrekking tot de eOverdracht nader toegelicht. Ook worden verschillende use cases beschreven.

Doelgroep

De doelgroep voor deze pagina bestaat uit:

Productmanagers, architecten, ontwerpers en testers van XIS-leveranciers, regio-organisaties en Nictiz;
Vertegenwoordigers van zorgverleners met name verpleegkundigen en verzorgenden.

Kaders en uitgangspunten

Richtlijn

De V&VN richtlijn "Verpleegkundige en verzorgende verslaglegging" omvat alle zorginhoudelijke normen en afspraken t.a.v. de verpleegkundige overdracht. Deze richtlijn wordt momenteel gereviseerd.

Voor een methodologische beschrijving van de totstandkoming van de eOverdracht v3.x, zie Methode ontwikkeling eOverdracht.

Infrastructuur

De berichten beschreven in deze informatiestandaard kunnen over elke willekeurige infrastructuur worden getransporteerd. De specificatie van de infrastructuur en het berichttransport is buiten scope van deze informatiestandaard.

NB: FHIR specificaties met bijbehorende kwalificatiematerialen voor deze informatiestandaard worden wel uitgewerkt in de FHIR Implementation Guide eOverdracht v3.1 voor de berichten waarvoor direct oog is op verdere implementatie (bijv. via proeftuinen).

Wettelijke kaders

eOverdracht is een gegevensset. Overeenkomstig de lagen van interoperabiliteit zijn aanvullende afspraken nodig om in de praktijk te komen tot implementatie van een informatieoverdracht. Daarbij gelden altijd de wettelijke kaders als uitgangspunt. Overeenkomstig de eis uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) zal een Data Privacy Impact Assessment (DPIA) voor iedere gegevensverwerking onderdeel moeten zijn van de implementatie. Op basis hiervan moet worden bepaald wat er in een bepaalde use case uitgewisseld kan en mag worden.

Kwalificatie

Kwalificatie introductie

Op deze informatiestandaard is een Nictiz kwalificatie van toepassing. Kwalificatie vindt plaats per systeemrol.

Voor meer informatie, stuur een mail naar 'kwalificatie@nictiz.nl'.

Kwalificatiescripts

(volgt)

Use Cases

Procesbeschrijving

Bij de zorg kunnen verpleegkundig specialisten, verpleegkundigen en verzorgenden, die werkzaam zijn bij verschillende zorgaanbieders, betrokken zijn. Bij het overplaatsen van een patiënt moet de sturende organisatie zorg dragen voor een volledige en accurate overdracht (Afbeelding 1, organisatie A). Volledig betekent dat de overdracht gegevens dient te bevatten over de ziekte of aandoening, de beperkingen, patiëntproblemen (zorgbehoefte/vraag) en een zorgplan. Accuraat houdt in dat de gegevens met de juiste kwaliteit worden vastgelegd, zodat de ontvangende partij aan de hand van deze gegevens de zorg weer kan continueren. Hierdoor hoeft informatie niet opnieuw te worden overgenomen en/of navraag bij de patiënt gedaan te worden, waardoor de kans op fouten kleiner wordt. Een uitgangspunt is dan ook dat de verpleegkundige overdracht vanuit de sturende organisatie input geeft aan de verpleegkundige anamnese van de ontvangende organisatie (Afbeelding 1, organisatie B).

Afbeelding 1: Schematisch overzicht van de verpleegkundige overdracht tussen twee organisaties

Rondom het moment van overdracht blijken nog twee andere fasen: de aanmeldfase en de afrondingsfase (Afbeelding 2).

Aanmeldfase: de patiënt wordt door organisatie A aangemeld bij organisatie B. Organisatie B beoordeelt de zorgvraag en bevestigt de aanmelding, of wijst deze af.
Overdrachtsfase: indien aanmelding bevestigd is, wordt de patiënt door organisatie A overgedragen aan organisatie B.
Afrondingsfase: na de overdracht wordt de patiënt door organisatie B gezien voor intake.

Voor het uitwisselen van berichten zijn twee interactiepatronen mogelijk: PUSH (organisatie A stuurt berichten naar organisatie B) en PULL (organisatie B vraagt berichten op bij organisatie A). Beide processen zijn hieronder afgebeeld:

Afbeelding 2: Bedrijfsproces van de verschillende fasen (aanmeld, overdracht, afronding) van de verpleegkundige overdracht met PUSH interactiepatroon

Afbeelding 3: Bedrijfsproces van de verschillende fasen (aanmeld, overdracht, afronding) van de verpleegkundige overdracht met PULL interactiepatroon

Er zijn daarom drie use cases uitgewerkt met elk PUSH (A) en PULL (B) varianten:

Use Case 1(A/B) betreft het volledige overdrachtsbericht tijdens de overdrachtsfase voor volwassenen van 18 jaar en ouder
Use Case 2(A/B) betreft op het volledige overdrachtsbericht tijdens de overdrachtsfase voor kinderen van 0 tot 18 jaar
Use Case 3(A/B) betreft het aanmeldbericht tijdens de aanmeldfase, een subselectie van het volledige overdrachtsbericht wat in de eerdere aanmeldfase (zie Afbeelding 2) verstuurd wordt ter beoordeling van de zorgvraag voorafgaand aan de daadwerkelijke overdrachtsfase.

Per use case wordt onder "Transacties" de inhoudelijke opbouw in onderdelen, secties en zibs omschreven. Ook is een algemeen overzicht van de inhoudelijke opbouw beschikbaar om overkoepelend over alle use cases zowel het verschil als de overlap in gebruikte zibs per use case te verduidelijken.

Use Case 1A - Verpleegkundige overdracht: Overdrachtsbericht - volwassenen (PUSH)

Bedrijfsrollen

In de verpleegkundige overdracht worden een tweetal bedrijfsrollen onderscheiden, namelijk de "sturende zorgorganisatie" en de "ontvangende zorgorganisatie".

Onderstaande afbeelding toont de verschillende activiteiten uit de procesbeschrijving die door de bedrijfsrollen worden uitgevoerd.

Afbeelding 4: Bedrijfsproces van de verpleegkundige overdracht volwassenen (PUSH)

De verpleegkundige overdracht van volwassenen vindt in de praktijk tussen vele verschillende zorgorganisaties plaats, zoals in onderstaande afbeelding en tabel weergegeven.

Afbeelding 5: Informatiestromen tussen verschillende zorgorganisaties omtrent de verpleegkundige overdracht van volwassenen

Nr.	Beschrijving	Patiëntvoorbeeld
1	Overdracht tussen ziekenhuizen (algemeen en/of academisch)	Patiënten die opgenomen zijn in een ziekenhuis en voor verdere behandeling/nazorg worden overgeplaatst naar een ander ziekenhuis
2	Overdracht van ziekenhuis naar wijkverpleging	Patiënten die na ontslag nog zorg/ondersteuning thuis nodig hebben. Op basis van indicatie van wijkverpleegkundige wordt het benodigde zorgniveau ingeschat
3	Overdracht van ziekenhuis naar Medisch Specialistische Verpleging in de Thuissituatie (MSVT)	Patiënten die na ontslag nog gespecialiseerde zorg (verpleegtechnisch handelen) thuis nodig hebben, waarvoor verwijzing van specialist nodig is (denk aan wondzorg, sondevoeding etc.)
4	Overdracht van thuiszorg naar ziekenhuis	Patiënten die wijkverpleegkundige zorg ontvangen en worden opgenomen in het ziekenhuis i.v.m. somatische klacht voor observatie/behandeling
5	Overdracht van ziekenhuis naar huisarts/ praktijkondersteuning	Patiënten met een chronische aandoening die na ontslag uit het ziekenhuis via de huisarts zorg ontvangen van praktijkondersteuner (??)
6	Overdracht van huisarts/praktijkondersteuner naar ziekenhuis	Patiënten die al onder behandeling zijn bij huisarts en praktijkondersteuner en worden opgenomen in het ziekenhuis
7	Overdracht van ziekenhuis naar verpleeghuis	Patiënten die na opname in een ziekenhuis continu zorg nodig hebben, tijdelijk of definitief verblijf
8	Overdracht van ziekenhuis naar geriatrische revalidatie	Oudere patiënt die continu zorg nodig hebben voor kortdurende revalidatie (max ..) *(check)
9	Overdracht van verpleeghuis naar ziekenhuis	Patiënten die i.v.m. somatische klachten (vaak complicaties) worden opgenomen in ziekenhuis voor observatie/behandeling
10	Overdracht van ziekenhuis naar revalidatiecentrum	Patiënten die voor gerichte revalidatie in gespecialiseerd revalidatiecentrum (vanaf 18 jaar) nodig hebben, denk aan revalidatie na trauma, NAH, MS
11	Overdracht van ziekenhuis naar Hospice	Terminaal zieke patiënten die voor de stervensfase over worden geplaatst naar Hospice
12	Overdracht van revalidatiecentrum naar ziekenhuis	Patiënten die i.v.m. somatische klachten (vaak complicaties) terug worden geplaatst naar ziekenhuis voor observatie/behandeling
13	Overdracht van ziekenhuis naar GGZ (intramuraal)	Patiënten die verdere behandeling/ observatie in GGZ nodig hebben (denk aan crisis interventie, risico op suïcide)
14	Overdracht van GGZ naar ziekenhuis	Patiënten die opgenomen zijn in GGZ instelling en voor somatische klachten naar een ziekenhuis wordt verwezen voor opname
15	Overdracht van ziekenhuis naar verstandelijk gehandicaptenzorg	Patiënten met verstandelijk beperking die na opname in ziekenhuis voor somatische klachten worden teruggeplaatst naar hun verblijf in een instelling voor mensen met verstandelijke beperking
16	Overdracht van verstandelijk gehandicaptenzorg naar ziekenhuis	Patiënten met verstandelijk beperking die al wonen in een instelling voor mensen met verstandelijke beperking en voor somatische klachten naar een ziekenhuis wordt verwezen voor opname
17	Overdracht van verpleeghuiszorg naar wijkverpleegkundige	Patiënten die na ontslag uit het verpleeghuis weer naar huis gaan en daar nog zorg/ ondersteuning nodig hebben
18	Overdracht van wijkverpleegkundige naar verpleeghuiszorg	Patiënten (veelal ouderen) die zicht niet meer allen of met de mantelzorg thuis kunnen redden en continu zorg nodig hebben; tijdelijk of definitief verblijf
19	Overdracht van revalidatie naar wijkverpleegkundige	Patiënten die na revalidatie thuis nog zorg/ondersteuning nodig hebben
20	Overdracht van huisarts/ praktijkondersteuner naar wijkverpleegkundige	Patiënten die via de huisarts worden doorverwezen naar de wijkverpleegkundigen
21	Overdracht van GGZ naar wijkverpleegkundige	Patiënten die naar huis mogen na psychiatrische klachten en zorg/ondersteuning nodig hebben op somatisch, sociaal gebied
22	Overdracht naar ambulante ggz- verpleegkundige (GGZ praktijkondersteuning in huisartsenpraktijk)	Patiënten die naar huis mogen na opname met psychiatrische klachten en thuis vervolg begeleiding krijgen voor deze klachten
23	Overdracht van revalidatie naar verpleeghuiszorg	Patiënten die na revalidatie niet meer zelfstandig thuis kunnen wonen en voor ‘definitief’ verblijf worden opgenomen in het verpleeghuis
24	Overdracht van wijkverpleegkundigen naar Hospice	Terminaal zieke patiënten die voor de stervensfase niet meer thuis kunnen /willen blijven en worden opgenomen in Hospice
25	Overdracht van patiëntengegevens uit elk mogelijke organisatie naar PGO	Voor secundair gebruik kan de eOverdracht gebruikt worden voor patiënten die zelf toegang willen hebben tot de zorggegevens, wat leidt tot een persoonlijk gezondheidsdossier

Tabel 1: Overzicht van informatiestromen tussen verschillende zorgorganisaties omtrent de verpleegkundige overdracht van volwassenen

Systemen & Systeemrollen

Alle bedrijfsrollen maken ieder gebruik van een informatiesysteem (XIS). Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken.

Elke XIS per bedrijfsrol vervult 2 systeemrollen, namelijk:

VPK-VOS [1]: sturend systeem.
VPK-VOO [2]: ontvangend systeem.

Zie ook onderstaande afbeelding.

Afbeelding 6: Systemen en systeemrollen binnen de verpleegkundige overdracht volwassenen (PUSH)

Transacties & Transactiegroepen

Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, een verzameling van transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht) vormt een zogeheten transactiegroep. Zie voor deze transactie ook de inhoudelijke opbouw van de verpleegkundige overdracht voor volwassenen.

Onderstaande afbeelding toont de samenhang tussen de bedrijfsrollen, bedrijfsprocessen, systeemrollen transacties en transactiegroepen die onderdeel uitmaken van de Verpleegkundige overdracht: volwassenen (PUSH).

Afbeelding 7: Use case van verpleegkundige overdracht: volwassenen (PUSH)

Zoals zichtbaar is in bovenstaande afbeelding, hebben sommige bedrijfsactiviteiten een bepaalde transactie tot gevolg. Deze transactie wordt uitgevoerd door een systeemrol, en maakt onderdeel uit van een transactiegroep. De gegevenselementen die als onderdeel van de transacties tussen systeemrollen worden uitgewisseld, zijn gespecificeerd in ART-DECOR.

Onderstaande tabel maakt het mogelijk direct de gewenste scenario’s, transactiegroepen en/of transacties te raadplegen in ART-DECOR.

Scenario	Transactiegroep	Transacties
eOverdracht (3.1)	Overdrachtsbericht volwassenen (PUSH)	Sturen overdrachtsbericht volwassenen
	Overdrachtsbericht volwassenen (PUSH)	Ontvangstbevestiging overdrachtsbericht volwassenen

Tabel 2: Referenties naar ART-DECOR transacties voor eOverdracht overdrachtsbericht volwassenen (PUSH)